Më shumë se të kemi fëmijë të përsosur, ne duhet të shqetësohemi për të pasur fëmijë të lumtur. Një nga efektet e hiper-prindërimit është se ushtron presion tek fëmijët dhe i bën ata të stresuar dhe të pambrojtur, gjë që i pengon ata të ndihen qetë me veten e tyre.
Efektet e hiper-prindërimit reflektohen kryesisht në vetë-konceptin e fëmijës dhe aftësinë për të krijuar marrëdhënie të shëndetshme me të tjerët. Këto efekte vazhdojnë deri në moshën madhore dhe nuk janë të lehta për t’u identifikuar ose kapërcyer pasi të instalohen. Prandaj vlen rëndësia e ndërgjegjësimit për këtë fenomen.
Hiper-prindërimi është një term i përdorur për disa vite për të përcaktuar një stil prindërimi në të cilin prindërit ushtrojnë mbimbrojtje të veçantë dhe kontroll të tepruar mbi fëmijët e tyre. Ky stil edukimi është kthyer në një trend mjaft të përhapur, veçanërisht në shtresat e mesme dhe të larta të shoqërisë.
“Unë besoj se ajo çfarë bëhemi, varet nga ajo si na mësojnë baballarët tanë në momente të çuditshme, kur në realitet ata nuk po përpiqen të na mësojnë. Ne përbëhemi nga këto fragmente të vogla mençurie”, thotë Umberto Eco.
Aspekti më problematik i kësaj situate është se prindërit nuk e perceptojnë këtë stil prindërimi si një model jofunksional, përkundrazi. Janë të përshkuar nga mentaliteti i suksesit deri në fund të hidhur dhe fëmijët përfundojnë si një tjetër projekt i përshtatur në logjikën e “më i miri në gjithçka”. Efektet e hiper-prindërimit janë të heshtura në fillim dhe më të dukshme në afatgjatë.
Çfarë është hiper-prindërimi?
Hiper-prindërimi është një model prindërimi në të cilin duam të adresojmë mangësitë dhe të zgjidhim problemet e fëmijëve. Ata gjithashtu duan që fëmijët e tyre të performojnë shkëlqyeshëm në gjithçka që ata synojnë të bëjnë. Plus, ata i bëjnë të ndihen sikur meritojnë gjithçka, thjesht sepse ekzistojnë. Prindërit duan të kenë hiper-fëmijë.
Është një stil prindërimi artificial, në të cilin mendohet se fëmija nuk duhet të kalojë kohë të vështira, të bëjë gabime apo të marrë vendime. Pikërisht për këtë janë prindërit: të parandalojnë shqetësimin që të arrijë tek fëmijët e tyre, t’i pengojë ata të bëjnë gabime dhe ta drejtojnë jetën e tyre drejt majave të suksesit. Në afatshkurtër, është e mundur që efektet e hiper-prindërimit të jenë gjithashtu pozitive, në kontekste specifike. Por në afatgjatë dhe nga një këndvështrim global, efekte të tilla janë shumë të dëmshme.
Ky fenomen ndodh për shkak të disa faktorëve. Tani familjet janë më të pakta dhe ato të zgjeruara nuk janë më të habitshme. Në mënyrë të ngjashme, prindërit aktualë kanë fëmijë më të mëdhenj se më parë. Kjo i bën ata të duan të jenë prindër të përsosur, të fëmijëve idealë.
Nga ana tjetër, ekziston një bombardim i tërë informacioni dhe ofertash, sipas të cilave prindërimi është një temë shumë e ndërlikuar, e cila kërkon një manual për gjithçka. Së fundi, shumë prindër kanë gjetur në hiper-prindërimin një model që u lejon atyre të projektojnë zbrazëtinë dhe pasiguritë e tyre.
Efektet e hiper-prindërimit
Efektet e hiper-prindërimit janë të shumëfishta. Para së gjithash, doza e lartë e stresit që krijon tek fëmijët. Me dëshirën për t’i bërë fëmijët e tyre të përsosur, prindërit reduktojnë ndjeshëm hapësirën për eksplorim, gabime, kohën e lirë, mërzinë dhe zhgënjimin. Ata nuk mund të jenë fëmijë, dhe kjo prek veçanërisht të vegjlit. Ata e dinë, në mënyrë implicite, se pritet shumë prej tyre. Si pasojë e sa më sipër, një tjetër nga efektet e mëdha të hiper-prindërimit është ngecja e zhvillimit të autonomisë. Fëmija rritet me ndjenjën se duhet të drejtohet dhe të orientohet për gjithçka.
Nuk u beson burimeve të veta, pasi nuk ka mundur as t’i eksplorojë, por kërkon miratimin e një autoriteti. Nuk e di, sepse nuk i janë formuar kriteret. Ai ka nevojë për dikë që “di”, që i thotë nëse ajo që mendon, ndjen apo bën është e vlefshme. E gjithë kjo përfundon duke krijuar pasiguri të forta dhe ndjenja të vetëvlerësimit të ulët dhe paaftësisë. Për më tepër, një dobësi gjigante. Është e vështirë për hiper-fëmijët të tolerojnë kritikat dhe ata ndihen të lënduar në shpirt nëse dikush i vë në dyshim. Është gjithashtu shumë e mundshme që ata të kenë frikë nga gjithçka: ata kanë nevojë për një dorë për t’i mbështetur, sepse nuk kanë forcë të mjaftueshme shpirti për të guxuar të ndërmarrin.
Hiper-prindërimi është tipik për prindërit e shqetësuar dhe të pasigurt.
Lërini fëmijët të shprehen lirshëm dhe të marrin pjesë në vendimet që i përkasin atyre. Të kuptuarit se zhgënjimi është gjithashtu pjesë e edukimit dhe se na bën më të fortë dhe më elastikë.
Formimi i personazheve ndodh, në fakt, duke mos marrë gjithmonë gjithçka që duam dhe duke bërë gabime. Në thelb, kjo është jeta.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
