Nëntori sjell një atmosferë reflektimi. Ditët bëhen më të shkurtra, natyra humb gjallërinë e verës dhe për shumë njerëz, ky është një muaj rikthimi te kujtimet e të dashurve që nuk janë më. Psikologët e shëndetit mendor, përfshirë John Bowlby dhe Elisabeth Kübler-Ross, theksojnë se humbja është një proces i vazhdueshëm që shpesh shfaqet më intensisht kur stinët ndryshojnë, duke rikujtuar mungesën dhe nostalgjinë.
Pse stinët na rikthejnë tek kujtimet?
Studiuesit e psikologjisë mjedisore dhe emocionale sugjerojnë se mjedisi dhe ciklet natyrore ndikojnë drejtpërdrejt në humorin dhe reflektimin emocional. Vjeshta dhe nëntori shpesh ngjallin ndjenja të thella: nostalgji, melankoli, dhe një nevojë për të përpunuar mungesën.
Memoria emocionale: Ngjyrat, aromat dhe tingujt e stinës mund të nxisin kujtime të forta të të dashurve të humbur.
Reflektimi i natyrshëm: Ditët më të shkurtra dhe të qeta inkurajojnë introspektimin dhe përpunimin e humbjeve.
Nevoja për kuptim: Humnera emocionale që lë humbja shpesh kërkon ndërveprime reflektive, si shkrimi, bisedat ose ritualet e përkujtimit.
Si të përpunojmë humbjen dhe kujtimet?
Pranimi i emocioneve: Kübler-Ross thekson se fazat e humbjes – mohimi, zemërimi, negociimi, depresioni dhe pranimi – janë pjesë normale e përpunimit. Lejo vetes të ndiesh pa gjykim.
Ritualet e përkujtimit: Një ritual simbolik, si ndezja e një qiriu, vizita në varr ose krijimi i një albumi me kujtime, mund të ndihmojë në kultivimin e lidhjes emocionale me të dashurit e humbur.
Shkrimi reflektiv: Shkruani kujtimet më të çmuara dhe mësimet që ata ju kanë dhënë. Psikologët e shkrimit terapeutik tregojnë se kjo praktikë mund të lehtësojë dhimbjen dhe të rrisë mirëqenien emocionale.
Dialogu me të tjerët: Ndonjëherë ndarja e kujtimeve me familjarë ose miq të afërt forcon lidhjet dhe ndihmon në përpunimin e humbjes.
Ringritja dhe kujdesi për vetveten: Humnera e vjeshtës mund të jetë gjithashtu një mundësi për të reflektuar mbi resiliencën dhe rritjen personale. Aktivitetet e vogla që sjellin gëzim, si ecjet në natyrë apo meditimi, ndihmojnë në rimarrjen e ekuilibrit emocional.
Humbja nuk zhduket, por ajo mund të shndërrohet në një forcë për reflektim dhe ringritje. Nëntori dhe stinët që rikujtojnë njerëzit e dashur janë një mundësi për të ndjerë, për të përpunuar dhe për të shprehur dashurinë që nuk ka humbur kurrë. Siç shkruan Bowlby: “Humbja nuk është fundi i lidhjes; është një formë e ndryshme e lidhjes.” Duke pranuar dhe reflektuar mbi kujtimet, ne mund të ecim përpara me një zemër të hapur dhe me një ndjesi të re të vlerës për jetën dhe marrëdhëniet që kemi.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
