A keni menduar ndonjëherë për të mirat që mund të na japë një përkëdhelje? Ndoshta po, për shembull kur dikush na vë dorën në faqe. Por sot shkenca, pikërisht në një kohë kur distancimi kërkohet me të drejtë, e bën të qartë se çfarë ndodh tek kafshët kur ata perceptojnë një përkëdhelje të këtij lloji. Me pak fjalë, kontakti mund të jetë një “terapi” e vërtetë për psikikën. Dy studime të fundit shkencore kanë menduar për pasojat e dobishme të këtij gjesti.
Aktivizohen neurone specifike
Studimi u përqendrua te kafshët femra dhe u krye nga shkencëtarët e Universitetit Heidelberg në Strasburg dhe qendra të tjera evropiane dhe u botua në Nature Neuroscience, duke u përqendruar pikërisht në efektin e perceptimit të prekshëm në sistemin tonë nervor. Sipas sondazhit, një përkëdhelje e butë, si dhe disa të tjera më të ndjeshme, mund të vënë në lëvizje një seri ngjarjesh krejtësisht të padukshme, por të rëndësishme për sistemin nervor, në veçanti duke promovuar komunikimin midis zonave të ndryshme.
Të tilla si? Duke aktivizuar neurone specifike që preken nga veprimi i oksitocinës. Pra, këshilla në praktikë është që të “favorizoni” ndjenjën e prekjes, pasi në të gjitha rastet, si përmes një prekjeje të lehtë në lëkurë apo më të ndjeshme, së pari mund të perceptoni saktë ndjesitë që individi tjetër dëshiron të krijojë – nga ëmbëlsia te dhimbja – por mbi të gjitha mund të keni një përgjigje reale në terma pozitivë nga pikëpamja psikologjike, si dhe nga ajo neurologjike. Pavarësisht nga ajo që del nga ky studim origjinal, në fakt, prekja aktivizon zona të ndryshme të trurit dhe mbi të gjitha ajo ndërvepron me shqisat e tjera. Kur “prekim” një element të jashtëm ka një bashkëveprim me shikimin dhe dëgjimin, në një përgjigje komplekse neurologjike.
Në fund, sinjali që programon përgjigjen motorike që rezulton nga ndjesia prekëse, fillon nga lëvorja e pasme parietale, një përgjigje që më pas prodhohet falë veprimit të motorit dhe korteksit premotor. Me pak fjalë, pas një përkëdheljeje ka një mori reagimesh nervore që nuk mund të nënvlerësohen dhe që sjellin një ndjenjë mirëqenieje dhe kënaqësie. Nga ana tjetër, veprimi i oksitocinës është veçanërisht interesant dhe i studiuar.
Pra, hormoni që promovon lindjen dhe ushqyerjen me gji dhe ndikimi i tij në sjelljen njerëzore dhe shtazore është studiuar për disa kohë, veçanërisht në gjenezën e disa emocioneve që zhvillohen veçanërisht në vitet e para të jetës. Është një substancë që luan një rol themelor gjatë shtatzënisë dhe lindjes, pasi forcon lidhjen midis gruas shtatzënë dhe fetusit dhe nxit si lindjen e të porsalindurit, ashtu edhe gjidhënien në të ardhmen. Por kjo nuk mjafton. Kjo substancë do të ishte e rëndësishme te kafshët, sepse do të shtynte drejt çiftëzimit, ndoshta sepse hap rrugën e besimit tek tjetri.
Vlera mbrojtëse e përkëdheljeve
Edhe pse mund të duket e çuditshme, kontakti njerëzor i përcjellë me dashuri dhe ëmbëlsi, siç ndodh midis njerëzve që e duan njëri-tjetrin dhe midis nënës dhe fëmijës, mund të na ndihmojë madje të mbrohemi nga infeksionet virale. Padyshim, ky është vetëm një efekt psikologjik, i cili ka pasoja në mirëqenien fizike, të paktën sipas një studimi të kryer në Universitetin e Pittsburgh.
Studimi madje shkon aq larg sa të demonstrojë se si gjesti i dashurisë mund t’ju bëjë gjithashtu më të fortë në një çelës parandalues kundër infeksioneve virale. Shkencëtarët ekzaminuan 404 të rritur të shëndetshëm, të ndjekur në një seri intervistash telefonike, duke treguar se ata që kishin mbështetje më të madhe shoqërore dhe mbi të gjitha një numër të vlefshëm veprimesh dashurie, para së gjithash përkëdhelje, duke ulur rrezikun e sëmundjeve të ftohjeve dhe problemeve të tjera të ngjashme.
Përgatiti: Orjona TRESA | Botuar në Revistën “Psikologjia”, Nr. 160
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
