Një ditë më parë hasa një foto të djalit tim kur ishte dy vjeç, duke parë me sy të hapur në kamer gjatë një udhëtimi në Porto Riko. Kujtimet u vërshuan përsëri: kapelja e tij e diellit, njollat e bardha të kremit në faqet e tij, topi që ai luajti me disa fëmijë më të mëdhenj, gëzimi i shikimit të tij duke bërë goditjet e tij të para me vozitje…
“Më kujtohet autobusi lodër që po mbaja atje,” tha ai, duke treguar fotografinë. Kjo? Ne të çuam në një nga vendet më të bukura në tokë dhe ajo që të kujtohet është një lodër plastike që mund ta kishim blerë kudo?
Si prindër, ne kemi bërë aq shumë përpjekje për të krijuar përvoja për fëmijët tanë, saqë shpresojmë se do të përshkruajmë tablonë e një fëmijërie të lumtur. Por çfarë do të kujtojnë në të vërtetë fëmijët tanë kur të rriten? Dhe a janë kujtimet diçka që ne në fakt kemi fuqinë t’i formojmë?
Fëmijët i mbajnë kujtimet – jo gjithmonë ato që prisni
Ne e dimë se pothuajse askush nuk e kujton foshnjërinë e tij dhe se kujtimet e fëmijërisë fillojnë të zbehen ndërsa fëmijët rriten. Por nuk ka shkencë të saktë për të ditur se cilat përvoja do të mbajnë fëmijët me vete ndërsa rriten, ose cilat detaje do të harrojnë. Ndonjëherë, si në rastin me autobusin e lodrave të djalit tim, gjërat që mbajnë mend fëmijët tanë mund të duken mjaft të rastësishme.
“Është e paparashikueshme ajo që ata do të mbajnë mend,” tha Nora Newcombe, një profesore psikologjie në Universitetin Temple në Filadelfia, e cila ka studiuar kujtimet e fëmijëve. “Fëmija tre ose katër vjeç do t’ju befasojë se sa shumë kujtojnë ndonjëherë, dhe do t’ju zhgënjejë me sa pak kujtojnë ndonjëherë,” tha Newcombe për HuffPost. “Ndërsa, kur të arrini në gjashtë ose në shtatë, ju jeni, për sa i përket kujtesës, pothuajse keni të bëni me një të rritur.”
Nëse ndjenjat për një përvojë janë të forta, kjo mund të diktojë nëse kujtesa mbahet apo humbet
“Njerëzit janë më të prirur t’u kushtojnë vëmendje dhe të kujtojnë gjëra të rrezikshme ose negative, sepse kjo do të ketë më shumë gjasa të na mbajë të sigurt,” tha Bren. Kjo shpjegon pse fëmija juaj vazhdon t’ju kujtojë se një herë keni qenë vonë për ta marrë, por kurrë nuk i përmend të gjitha ato ditë që keni arritur të mbërrini në kohë. “Aq sa ne si prindër do të ndihemi pak të dërrmuar nga kjo, kjo është biologjia evolucionare e fëmijës tonë që fillon dhe i ndihmon ata, e dini, të kenë më shumë gjasa të mbijetojnë.”
A ka ndonjë gjë që prindërit mund të bëjnë për të forcuar kujtimet e fëmijëve të tyre?
E para është shndërrimi i saj në një rrëfim. Duke bërë pyetje të hapura dhe duke konfirmuar përshkrimin e ngjarjeve nga fëmijët, rikujtimi i prindërve mund t’i ndihmojë fëmijët të kujtojnë përvojat e tyre. Këto histori më pas mund të bëhen pjesë e kujtesës autobiografike të fëmijëve, duke ndërtuar ndjenjën e tyre se kush janë ata në botë. Newcombe sugjeron që familjet “krijojnë gjëra arkivore që mund t’u referohen më vonë”, të tilla si albume fotografish ose libra kujtese. Këto nuk duhet të shtjellohen, thotë Newcombe.
Si të rritni shanset për atë “fëmijëri të lumtur”
Pyetja nëse fëmijët tanë e konsiderojnë fëmijërinë e tyre të lumtur nuk është e lidhur me ndonjë kujtim të veçantë – megjithëse një histori mund të bëhet emblematike e mënyrës se si një person ka vepruar në përgjithësi. (“Kushëriri që ju goditi me shkop bejsbolli” përmbledh pak a shumë vendin e atij personi në jetën tuaj.) Lidhja e shëndetshme e një fëmije me kujdestarin e tyre është efekti kumulativ i të gjitha atyre kujtimeve të nënkuptuara dhe nëse ka pasur apo jo një ndjenjë të përgjithshme të kujdesit për të. Besimi që një fëmijë ka te prindi i tij, shpjegoi Newcombe, “nuk ka të bëjë me ndonjë kujtim të veçantë. Kjo ka të bëjë me pritjet e përgjithshme. E dini, bota është një vend i mirë, kur jam i uritur, dikush më jep ushqim.” Gabimi i rastësishëm i prindërve nuk do të zhbëjë kujtimin e gjithë atyre viteve të kujdesit të vëmendshëm.
Duke iu përgjigjur nevojave të fëmijëve dhe duke inkurajuar lidhjen e shëndetshme, prindërit mund të kontribuojnë gjithashtu në fuqizimin e kujtimeve të fëmijëve të tyre.
Përgatiti K.I / Burimi www.huffpost.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
