A ndërhyjnë shqetësimet në punën, studimet apo marrëdhëniet personale? Të gjithë ndihen nervoz ose të shqetësuar, por kur këto ndjesi ndodhin me një intensitet shumë të lartë ose për një kohë të gjatë, ato mund të shkaktojnë shqetësim të thellë. Planifikimi i një sasie ditore të kohës për t’u shqetësuar ndihmon në menaxhimin e kësaj gjendjeje të pakëndshme.
Shqetësimi, si zemërimi, trishtimi dhe emocionet e tjera negative, është i nevojshëm dhe ka një funksion specifik. Mbijetesa jonë është kryesisht për shkak të shqetësimit të ndjerë në prani të situatave të caktuara të rrezikshme dhe veprimeve që rezultojnë.
Ky është pikërisht funksioni i shqetësimit: të na mobilizojë në nivel mendor për të vlerësuar opsionet dhe në nivel fizik për të aplikuar alternativën e zgjedhur.
Vështirësia lind kur ky shqetësim na paralizon dhe na bllokon në një cikël të përsëritur mendimesh që na çojnë drejt një zgjidhjeje.
Në këtë pikë shqetësimi kthehet në obsesion dhe fillon të na pushtojë pandërprerë, duke na penguar të përmbushim detyrimet apo të shijojmë kohën e lirë. Nëse është kështu, teknika që paraqesim në rreshtat e mëposhtëm mund të jetë e dobishme.
Çdo shqetësim mund të bëhet patologjik, pasi nuk varet nga përmbajtja e mendimit, por nga shpeshtësia dhe intensiteti me të cilin ai shfaqet. Frika për t’u pushuar nga puna, shqetësimi për një debat me partnerin ose frika e plakjes janë të zakonshme dhe bëhen dërrmuese për disa njerëz.
Është e qartë se ne nuk mund të bëjmë asgjë për këtë, nuk është e mundur të shmangim asnjë nga këto dinamika. Për të njëjtën arsye, vazhdimi i reflektimit për këtë çështje nuk sjell asgjë pozitive dhe tashmë është kthyer në një zakon të dëmshëm që nuk mund ta heqim qafe.
Pra, vendosja e një kuadri kohor ditor për shqetësimin synon të kufizojë momentet në të cilat mendja është e zhytur në këto mendime obsesive. Me fjalë të tjera, ai përfshin planifikimin e një orari për shqetësimin dhe lënien mënjanë të shqetësimeve për pjesën tjetër të ditës.
Për shembull, do të na duhet të angazhohemi me veten që çdo ditë, nga ora 10:00 deri në 10:15, të fokusohemi në atë që na shqetëson. Dhe ne premtojmë të mos e investojmë energjinë tonë mendore jashtë asaj kohe.
Përfitimet
Vendosja e një ore ditore për t’u shqetësuar adreson paaftësinë tonë për të kryer detyrat tona siç duhet për shkak të shqetësimit. Në orët e mbetura të ditës nuk duhet të shqetësohemi, prandaj mund të përqendrohemi në fusha të ndryshme të jetës sonë. Përveç kësaj, ne kryesisht shmangim efektin e rikthimit që mund të ndodhë nëse përpiqemi ta eliminojmë plotësisht atë mendim shqetësues. Ne nuk duhet të luftojmë për ta zhdukur atë shqetësim nga mendja jonë, nuk duhet të lodhemi; thjesht duhet ta shtyjmë duke e ditur se do të jemi në gjendje ta përballojmë së shpejti.
Si të kufizoni kohën e përditshme për t’u shqetësuar?
Teknika është shumë e thjeshtë, megjithëse mund të jetë e ndërlikuar për t’u zbatuar në fillim. Para së gjithash, duhet të përcaktohet periudha kohore gjatë së cilës duhet të shqetësoheni. Mjaftojnë pesëmbëdhjetë minuta dhe e njëjta kohë duhet respektuar çdo ditë.
Jashtë asaj kohe, mendja duhet të jetë e lirë nga shqetësimet. Për këtë qëllim, mund të përdorni teknikën për të ndaluar mendimet shqetësuese; megjithatë, kjo krijon më shumë ankth për disa njerëz. Prandaj është e këshillueshme që të zgjidhni qëllimisht një mendim tjetër dhe të përqendroheni në të.
Gjithashtu është mirë ta shfrytëzoni këtë kohë për të shkruar atë që ju shqetëson dhe për ta klasifikuar atë. Sa probleme reale ka dhe sa imagjinare? Cilat janë nën kontrollin tonë dhe cilat jo? Këto pyetje do t’ju ndihmojnë të adoptoni një këndvështrim të ri.
Koha ditore për t’u shqetësuar dhe për të rifituar kontrollin
Një nga përfitimet më të mëdha të kësaj teknike është se ju ndihmon të jeni të vetëdijshëm se mendimet tuaja nuk janë të pakontrollueshme. Në çdo moment ne mund të zgjedhim se ku ta drejtojmë vëmendjen dhe përqendrimin tonë.
Kur përballemi me mendime që na trembin ose na bezdisin, ne shpesh bllokojmë veten. Një masë që vetëm i bën ato më intensive dhe më të rënda. Vendosja e një kohe specifike gjatë së cilës duhet të shqetësoheni kufizon ndikimin e shqetësimeve në kohë dhe hapësirë.
Ka të bëjë me caktimin e kohës për të menduar, në vend që ta mbushni ditën tuaj me momente kur përpiqeni t’i përballoni ato. Një strategji që do të rikthejë ndjenjën e kontrollit mbi atë që ndodh edhe në një nivel mendor.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
