Nga Aurora Pirraku, Psikoterapiste Ligjore, Kriminaliste, Shkencëtare e Sjelljes dhe Master në Punën Policore.
Fëmijët që kanë përjetuar dhunë në familje bëhen të rritur, ata mund të preken në mënyra të ndryshme. Ata mund të përjetojnë një sërë pasojash psikike dhe emocionale që mund të ndikojnë në mirëqenien e tyre për gjithë jetën.
Është shumë e rëndësishme të ofrohet ndihmë dhe mbështetje për viktimat e dhunës në familje, në mënyrë që të ndihmohen të shërohen dhe të ndërtojnë një jetë të shëndetshme dhe të lumtur thotë Aurora Pirraku, psikoterapiste Ligjore, Kriminaliste, Shkencëtare e Sjelljes dhe Master në Punën Policore.
Kur fëmijët përballen me dhunën psikologjike, ata përjetojnë dhunën në vend që ta shohin vetëm. Kjo mund të jetë më e dëmshme për ta se sa të jenë vetë objekt i dhunës. Studimet tregojnë se fëmijët që përjetojnë dhunën shpesh zhvillojnë sindromën e stresit pas-traumatik. Fëmijët që trajtohen për të përpunuar përvojat e tyre të dhunës përshkruajnë një botë të mbushur me ankth dhe ndjehen të paarsyeshëm kur mbrojtja e tyre nuk funksionon.
Në disa raste, fëmija mund të fillojë të identifikohet me autorin dhe të imitojë sjelljen e dhunshme, ndërsa vajzat mund të mbështesin dhe të identifikohen me autorin kur ky i fundit shfaq ankth dhe fajësi.
Mbyllja e heshtjes rreth dhunës, ose si një strategji për të minimizuar rreziqet ose sepse prindërit i ndalojnë fëmijën të tregojë, përforcon izolimin dhe kufizon mundësitë e fëmijës për të kuptuar dhe përpunuar dhunën. Fëmijët reagojnë ndryshe ndaj dhunës sipas moshës, gjinisë, personalitetit dhe qasjes ndaj personave të mbështetjes.
Studimet tregojnë se shumica e fëmijëve që përjetojnë dhunë gjithashtu përballen me dhunë fizike nga një prind. Nga korriku 2021, është krim të ekspozohen fëmijët për të shikuar dhunën në marrëdhëniet e ngushta sipas ligjit të ri për krime kundër fëmijëve. Hulumtimet tregojnë se fëmijët që përjetojnë dhunën e babait ndaj nënës kanë rrezik të madh të pësojnë pasoja psikologjike negative si agresivitet i rritur, depresion, ankth dhe shqetësim. Ata gjithashtu mund të zhvillojnë probleme sjelljeje dhe të kenë aftësi sociale të dobëta. Pasoja afatgjata përfshin probleme psikologjike dhe sociale si depresioni, simptomat e traumës dhe alkoolizmi. Ka gjithashtu një lidhje mes përvojës së dhunës si fëmijë dhe eksperiencës së vetme të dhunës si të rritur. Fëmijët që përjetojnë dhunën e babait ndaj nënës kanë gjithashtu një rrezik të rritur për të qenë objekt i dhunës fizike dhe seksuale.
Cilat janë simptomat tek fëmijët?
Fëmijët që shohin dhunë ose përjetojnë dhunë në familje mund të përjetojnë një varg simptomash të ndryshme, si fizike ashtu edhe psikike. Është e rëndësishme të kuptohet se fëmijët reagojnë ndryshe dhe nuk ka një reagim standard. Ja disa nga simptomat e zakonshme që mund të paraqiten:
1.Simptomat fizike të dhunës në familje:
-Probleme me gjumin: Fëmija mund të ketë vështirësi në të fjetur, të zgjohet shpesh gjatë natës ose të ketë ëndrra të tmerrshme.
-Probleme stomaku: Dhimbje në stomak, marramendje, vjellje ose diarre janë shenja të zakonshme të dhunës në familje.
-Kefalalgji: Fëmija mund të ankohet për dhimbje të shpeshta të kafkës pa shkak fizik të dukshëm.
-Lodhje ose hiperaktivitet: Disa fëmijë mund të jenë shumë të aktivë, ndërsa të tjerët mund të jenë pasivë dhe të lodhur.
2.Simptomat emocionale të dhunës në familje:
-Ankth: Fëmija mund të ndjehet i shqetësuar, i frikësuar, i ankthosur ose me panik.
-Depresion: Fëmija mund të bëhet i trishtuar, të tregojë mungesë interesimi për aktivitete dhe të ketë vetëbesim të ulët.
-Zemërime ose agresion: Fëmija mund të tregojë zemërim dhe agresion duke bërë dhunë, duke përdorur fjalë të rënda ose duke shkatërruar gjëra.
-Fajësi dhe turp: Fëmija mund të ndjehet fajtor sepse beson se është përgjegjës për dhunën apo se nuk mund të bëjë asgjë për të.
3.Simptomat sjellore të dhunës në familje:
-Vetëshkatërrim: Fëmija mund të lëndojë veten duke prerë veten ose duke djegur veten.
-Izolim social: Fëmija mund të tërhiqet prapa dhe të shmangë ndërveprimet sociale me të tjerët.
-Vështirësi në shkollë: Fëmija mund të ketë vështirësi në të qëndruar i konservuar, të tregojë probleme sjelljeje ose të ketë aftësi të ulëta të mësimit.
-Abuzimi me drogë dhe alkool: Të rinjtë mund të fillojnë të përdorin droga ose alkool si një mënyrë për të trajtuar ndjenjat e vështira që përjetojnë.
Është e rëndësishme të kuptohet se këto simptoma nuk janë provë që një fëmijë ka përjetuar dhunë në familje, por nëse shihen disa nga këto simptoma tek një fëmijë, është e rëndësishme të konsiderohen seriozisht dhe të kërkohet ndihmë nga një profesionist, si një psikoterapeut ose psikolog i fëmijëve.
Pasojat e zakonshme të përjetimit të dhunës në familje janë:
Problemet psikike dhe emocionale: Fëmijët mund të përjetojnë ankth, depresion, sindromën pas-traumatik të stresit (PTSD), vetëbesim të ulët dhe vështirësi në menaxhimin e stresit dhe emocioneve.
Vështirësi në marrëdhëniet: Ata mund të hasin vështirësi në ndërtimin dhe mbajtjen e marrëdhënieve të shëndetshme për shkak të mungesës së besimit dhe frikës nga konflikti.
Probleme me sjelljen dhe agresionin: Disa fëmijë mund të zhvillojnë sjellje problematike si reagim ndaj dhunës që kanë përjetuar. Kjo mund të përfshijë agresion, sjellje antisociale, abuzim të drogave ose alkoolit, dhe kriminalitet.
Probleme shëndetësore fizike: Fëmijët që kanë përjetuar dhunë mund të kenë rrezik të rritur për probleme shëndetësore fizike si dhimbje koke, probleme stomakore dhe çrregullime në gjumë.
Vështirësi në shkollë dhe karrierë: Fëmijët mund të hasin vështirësi në mbajtjen e kujdesit, probleme të mësimit dhe rezultate të ulëta akademike. Kjo mund të ndikojë në mundësitë e tyre për arsimim dhe sukses në karrierë.
Është e rëndësishme të theksohet se jo të gjithë fëmijët që kanë përjetuar dhunë në familje do të përjetojnë domosdoshmërisht këto pasojat. Shumë faktorë, përfshirë mbështetjen nga të rriturit dhe qasjen në burime, mund të ndihmojnë në zvogëlimin e efekteve negative të dhunës. Ndihma profesionale dhe terapia gjithashtu mund të jenë shumë të dobishme në trajtimin dhe menaxhimin e përvojave që ka patur fëmija.
Fakte
Ligji (2021:324) për fëmijët që kanë dëshmuar dhunën në shtëpi, i njohur gjithashtu si “Ligji për fëmijët që kanë dëshmuar dhunën në shtëpi”, është një ligj i rëndësishëm në Suedi që synon të mbrojë fëmijët që janë dëshmitarë të dhunës në mjedisin e tyre të shtëpisë. Ligji u miratua për të adresuar dhe ndaluar dhunën ndaj fëmijëve dhe për të siguruar mbrojtjen e tyre në rastet kur ata kanë dëshmuar dhunën në shtëpi.
Ligji ka për qëllim të rrisë ndërgjegjësimin për rrezikun dhe pasoja të dëmshme të dhunës në shtëpi ndaj fëmijëve. Ai gjithashtu synon të promovojë bashkëpunimin midis institucioneve relevante, siç janë institucionet e drejtësisë, shërbimet sociale dhe shëndetësore, në mënyrë që të ofrohet ndihma dhe mbështetje e nevojshme për fëmijët që kanë dëshmuar dhunën në shtëpi.
Ligji gjithashtu përcakton detyrimet dhe përgjegjësitë e prindërve dhe tjerëve që kanë përkujdesjen e fëmijëve. Ai kërkon të sigurojë se ata respektojnë të drejtat e fëmijëve dhe i ofrojnë atyre një mjedis të sigurt dhe të mbrojtur nga dhuna në shtëpi. Ligji gjithashtu parashikon masat e ndërmarra nga autoritetet kompetente për të trajtuar rastet e dhunës në shtëpi dhe për të siguruar mbrojtjen dhe ndihmën e nevojshme
për fëmijët që kanë dëshmuar këto veprime të dhunshme. Për të mësuar më shumë rreth këtij ligji, mund të konsultohen tekstet zyrtare të shtetit suedez dhe institucionet përgjegjëse për zbatimin e tij.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
