Një thënie popullore thotë: “Kurioziteti ka vrarë dhe macen”. Neuroshkenca pretendon se në fakt ai e bëri atë më të mençur. Pak sjellje janë po aq të domosdoshme dhe të fuqishme sa kurioziteti.
Kurioziteti i mendjes njerëzore është i rrënjosur thellë në tru. Është e vërtetë që kurioziteti është një karakteristikë e shumë kafshëve, megjithatë ky instinkt është shumë më i fuqishëm dhe i sofistikuar tek njerëzit. Kjo është për shkak të procesit të përzgjedhjes natyrore, pasi ky mekanizëm na lejon të gjejmë burime dhe zgjidhje të reja për t’u përshtatur me çdo rrethanë. Dorothy Parker tha se mërzia shërohet me kuriozitet, por kurioziteti nuk shërohet me asgjë. Gjë që është pothuajse një bekim si dhe një domosdoshmëri.
Në një farë mënyre, individi vdes çdo ditë nëse pushon së interesuari për të mësuar dhe madje edhe më shumë nëse nuk i bën vetes pyetje për origjinën e asaj që e rrethon atë. Mungesa e kuriozitetit dobëson trurin dhe privon qenien njerëzore nga vrulli, energjia, krijimtaria. Nëse si specie kemi një dëshirë pothuajse të brendshme për të zgjidhur pasiguritë, misteret dhe mospërputhjet e përditshme, kjo është për shkak se këto procese lejojnë hulumtime dhe mësime. Kurioziteti i mendjes njerëzore, kjo ngulitje në gjenomet tona na ka bërë të mundur që të arrijmë atje ku jemi sot.
Truri i njeriut drejtohet nga kurioziteti dhe kjo lehtëson njohuritë, motivimin dhe madje mbijetesën. Sepse edhe nëse ata vazhdojnë të na shesin idenë se kurioziteti ka vrarë dhe macen, ajo që ata nuk na thonë është se ai në fakt e bëri atë më të mençur.
Kurioziteti i mendjes njerëzore
Kurioziteti është një element thelbësor i njohurive; megjithatë, ka ende shumë dyshime për mekanizmat e tij nervorë dhe për funksionin e tij biologjik. Kërkimet në këtë drejtim kanë filluar vetëm kohët e fundit. Dhe të gjitha këto dyshime u ngritën në një përpjekje për të kuptuar dobinë e këtij mekanizmi dhe ndryshimet individuale.
Në këtë kuptim, vlen të përmendet puna e Dr. Todd Kashdan, nga Universiteti i Florida, i cili në 2004 zhvilloi një studim për të eksploruar sjelljen në lidhje me kuriozitetin. Gjetja më e habitshme nga ky hulumtim është se njerëzit kalojnë më shumë kohë duke u udhëhequr nga kurioziteti sesa të ushqehen vetë. Le të ndalemi pak në këtë aspekt, për ta kuptuar më mirë. Aktivitete të thjeshta, të tilla si leximi i një libri, dëgjimi i muzikës, shikimi i një filmi, hedhja e një vështrimi në rrjetet sociale ose biseda me dikë të dashur për ne, të gjitha nxiten nga kurioziteti.
Ne kemi neglizhuar plotësisht një dimension që, në një kuptim të caktuar, drejton një pjesë të madhe të sjelljes sonë. Por çfarë është kurioziteti?
Kurioziteti është një përbërës themelor i natyrës njerëzore. Kërkimi i kryer nga Departamenti i Shkencave Kognitive në Universitetin e Rochester zbulon diçka të rëndësishme për ne. Kurioziteti është një nga impulset më të rëndësishme njerëzore, të cilit deri më tani nuk i kemi dhënë rëndësinë e duhur. Ai lëviz shkencën, ekonominë botërore, lehtëson të mësuarit dhe madje zhvillimin personal.
William James, një nga psikologët më të rëndësishëm në histori, e përcaktoi kuriozitetin si impuls për njohuri më të mira. Me fjalë të tjera, ky dimension përcakton dëshirën për të njohur atë që ende nuk e dimë. Është forma më e lartë e zhvillimit të inteligjencës sonë dhe gjithashtu një vlerë që fëmijët duhet ta kultivojnë.
Kurioziteti i mendjes njerëzore dhe gjendja shpirtërore
Kurioziteti është gjithashtu një dimension që mund të zvogëlohet në disa situata. Për shembull, çrregullimet mendore të tilla si depresioni, si dhe rënia njohëse e lidhur me moshën ose sëmundjet neurodegjenerative, na e shuajnë kureshtjen. Nga ana tjetër, sipas neuroshkencës, fakti i thjeshtë i të ndjerit një çikë kuriozë është një stimul ringjallës për trurin. Ky dimension stimulon të mësuarit, kuptimin e gjërave, njohuritë. Sidoqoftë, ju e përjetoni atë vetëm kur jeni në humor të mirë. Periudhat e apatisë, dëshpërimit dhe trishtimit e zbusin këtë mekanizëm.
Toleranca ndaj kënaqësisë dhe stresit
Ky është gjithashtu një aspekt interesant, diçka që të gjithë e kemi provuar me raste. Kurioziteti na mëson të tolerojmë më mirë ankthin dhe stresin. Ne e kuptojmë se realiteti është i dominuar nga pasiguria dhe se është plotësisht normal. Ne e dimë që në jetën tonë të përditshme, jo gjithçka ndjek një model ose është e parashikueshme. Sidoqoftë, ankthi dhe stresi, në vend që të na bllokojnë, na inkurajojnë të përballemi me ta, t’i zgjidhim ato dhe të punojmë për t’i kuptuar dhe madje edhe transformuar ato. Nga ana tjetër është ajo që bëri të mundur përparimin dhe mbijetesën e specieve njerëzore.
Të jesh kurioz është një mënyrë për të zhvilluar trurin
Nëse do të mund të rikuperonim një aspekt të fëmijërisë në moshën e rritur, do të ishte kurioziteti. Ky dimension, i cili në një kuptim të caktuar zbehet ose dobësohet me kalimin e viteve, është një nga tiparet që përcakton më së miri shumicën e fëmijëve.
Ata janë personat që tregojnë interesin më të madh për situatat e shënuara nga pasiguria. Ata duan të manipulojnë objekte, mekanizmat themelorë të të cilëve nuk i kuptojnë. Dhe ndërsa ne të rriturit e marrim për të mirëqenë, ata hetojnë dhe pyesin pse ajo që ata shohin nuk mund të jetë ndryshe.
Mendimi tipik i fëmijëve është një sfidë për metodën tonë logjike dhe normative. Për më tepër, ato tregojnë një kuriozitet të theksuar shoqëror dhe perceptues, domethënë intrigohen nga pothuajse të gjitha stimujt, por edhe nga mënyra se si formohet shoqëria dhe mënyra në të cilën ne lidhemi. Në mendjen e tyre, ekziston një përbërës i gjithëpranishëm që shkon dorë për dore me kuriozitetin: interesi.
Burimi / https://lamenteemeravigliosa.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
