Ankesa është një mënyrë e shkëlqyer për të mos u përballur vërtet me veten. Në fakt, ata që ankohen nuk bëjnë gjë tjetër veçse e eksternalizojnë zhgënjimin e tyre, duke e hedhur jashtë, pa aktivizuar as hijen më të vogël të ndërgjegjësimit në thellësi të tyre.
Steriliteti i ankimit
Fjala nuk mobilizohet për t’u vënë në shërbim të arsyetimit dhe kërkimit të strategjive për zgjidhjen e situatës së pakëndshme. Ankuesi vetëm flet, për të kaluar kohën ose për të ngjallur një efekt tek tjetri (dhe për rrjedhojë për ta manipuluar). Ankimi shpesh e ndihmon atë të rrisë mungesën e vetëvlerësimit të tij, duke zhvlerësuar dikë ose diçka përballë një “dëshmitari” pak a shumë të bindur. Ankesat e këtij lloji njihen dhe diferencohen nga shprehja e një vale të vërtetë vuajtjeje për shkak të përhapjes së saj brenda ligjërimit, e cila nuk largohet kurrë nga tonet monotone dhe të mërzitshme të lajmit dhe këmbëngulja për detaje të parëndësishme. Në fakt, ata që vërtet vuajnë, pasi ka kaluar momenti i intensitetit më të madh shprehës për shkak të pranisë efektive të dhimbjes, tregojnë një ndryshueshmëri në argumentet që shtjellojnë rreth problemit. Në fakt, ankimi është një modalitet jashtëzakonisht auto-referencial: ata që ankohen flasin me veten dhe jo me tjetrin, marrëdhëniet që preferojnë janë të ashtuquajturat spekulare, në të cilat krijohet një bashkëfajësim i rremë dhe i përkohshëm bazuar në shpërthimin e ndërsjellë dhe identifikues. Kontradikta nuk tolerohet për arsyen e thjeshtë se do të çonte në të menduarit, pra në njëfarë mënyre në vënien në dyshim të mënyrës së të parit, ndjesisë dhe reagimit ndaj ngjarjeve.
Mekanizmi i ankimit është jashtëzakonisht tinëzar, sepse duke kënaqur Egon, duke dhënë kënaqësi të menjëhershme, duke ndërtuar rreth vetes pëlqimin e dukshëm të tjetrit, ai na burgos në një realitet përfundimisht artificial, duke dobësuar gjithnjë e më shumë mundësinë për t’u përballur me realen për atë që ai është dhe jo për atë që duhet të jetë. Krahas kësaj plogështie, vërejmë paralelisht zhvillimin e një qasjeje që varet gjithnjë e më shumë nga të tjerët dhe nga rrethanat. Personaliteti i ankuesit kronik nuk arrin kurrë në një përfundim, në një qëndrim të fortë (i cili pas zhgënjimit hapet për vizione të reja, ide të reja dhe për rrjedhojë përvoja të reja). Pranimi jo pasiv, guximi, humori, vullneti dhe vetë energjia jetike janë të gjitha kushte të përjashtuara për ata që mbeten të mbyllur në renë e tij të negativizmit.
Duke kryer një metodë të ngjashme, njeriu mbetet kështu gjithmonë i ankoruar deri në pikën e zhgënjimit, në dështimin e tij për të kapërcyer, dhe rrjedhimisht në një gjendje infantile të brishtësisë dhe varësisë.
Fatkeqësisht shoqëria në të cilën jetojmë nuk inkurajon daljen nga infantilizmi. Duket se gjendja jonë si konsumatorë na bën viktima të privilegjuara të dinamikave të ngjashme. Të magjepsur nga imazhi i ndritshëm i objektit, ne jemi të varur nga ideja e rreme se jeta reale duhet të përkojë me një gjendje lumturie të vazhdueshme dhe të pathyeshme. Çdo shqetësim i vogël i këtij iluzioni më shumë shkakton dramë sesa realizime madhore rreth asaj se kush është dhe vetë vlerën e jetës. Frustrimi në këtë mënyrë nuk na mëson asgjë, por shihet vetëm si e keqja absolute që duhet shmangur.
Potenciali zgjues i fatkeqësisë
Në fakt, duke parë nga afër, në çdo gjë negative që na ndodh, nuk mund të shohim aq të mirën (që rrallë ekziston) por të paktën mundësinë për të hapur sytë se si jetojmë, për atë që duam vërtet. Ngjarja që prish lidhjen e plotë me pritshmëritë tona e ka këtë potencial zgjimi. Prapambetja, qoftë edhe e detyruar, mund të shkaktojë tek ne një vizion detajesh dhe nuancash që ikin në rutinën e jetës, veçanërisht kur e gjejmë veten duke kaluar momente të pakëndshme dhe të dhimbshme. Ngjarja që thyen marrëzinë automatike të të jetuarit, nëse e pranojmë ashtu siç është, nëse e përballojmë në mënyrë aktive pa u dërrmuar, por pa dashur as ta mohojmë ndikimin e saj, na kthen në një dimension thellësisht njerëzor. Ky dimension mban së bashku brishtësinë dhe dëshirën për të pasur sukses, na lejon të prekim thelbin tonë, kalimtar, të zhdukur, të dhimbshëm, të dënuar me vdekje, por në të njëjtën kohë duke marrë pjesë në energjinë krijuese që përshkon botën. Për këtë arsye, pas klithmës së parë shumë njerëzore përballë humbjes, jemi thirrur të mos kënaqemi në keqardhje për veten, në frikë, në kapje regresive. Në këto tundime duhet të jemi në gjendje të shohim aspektin involucionar, protestën infantile ndaj dëbimit nga Edeni dhe për rrjedhojë të përveshim mëngët për të arritur diçka pavarësisht dhe ndoshta falë fatit të pafavorshëm.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
