Përgatiti Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor
Ka njerëz që e kanë të vështirë të pranojnë se flasin dhe të tjerë që e konsiderojnë këtë lloj monologu të jashtëm një teknikë të vetëdijshme ose të pavetëdijshme.
Procesi i monologut të jashtëm.
Ka momente në jetën tonë kur dëgjuesi ynë më i mirë zgjidhet të mos ketë një trup në bisedën tonë idiosinkratike. Ne analizojmë ose komunikojmë në një hapësirë zakonisht të zbrazët nga audienca të drejtpërdrejta. Zgjedhja e momenteve zakonisht bazohet në intensitetin dhe rëndësinë e emocionit apo ngjarjes që na shqetëson.
Flasim me veten tonë, do të thotë se i drejtohemi ose vetes ose një personi ekzistues, i cili nuk është i pranishëm. Marrësi hipotetik mund të bëhet fare mirë “tjetri” në një përpjekje për konfrontim dialektik.
Lloji
1 – Unë dhe unë
Njerëzit, të cilët janë mësuar të flasin me veten, krijojnë një rrugë mendore komunikimi. Ata bëjnë pyetje, ndonjëherë edhe pa pritur një përgjigje. Ata thjesht ndjejnë nevojën për vetë-afirmim, vetë-shpërblim, madje edhe vetë-ndëshkim.
Ka njerëz që priren të habisin me zë të lartë, të bëjnë një ankesë që nuk guxojnë ta shqiptojnë në audiencë. Ata mund të ngushëllojnë veten ose të debatojnë me të.
2 -Unë dhe të tjerët
Ndonjëherë flasim me personin ose personat që na kanë përfshirë në një situatë problematike. “Njeriu tjetër” vendoset thjesht në një pozicion memec, si një dëgjues hipotetik. Nëse e gjykojmë të nevojshme, vërtetojmë reagimet ndaj kundërshtimeve të mundshme. Kështu dalin argumente të reja dhe “biseda” vazhdon derisa të plotësohen pozicionet dhe të kundërtat.
Si na ndihmon një proces i tillë?
Në secilin rast, ose zëvendësojmë një gjyqtar, ose përgatitemi të kundërshtojmë pikëpamjet hipotetike të dikujt ose të ndonjë pale të tretë. Ndonjëherë ne thjesht flasim, pasi ndryshe do t’i regjistronim mendimet tona.
Sa herë që vendosemi në pozicionin e bashkëbiseduesit tonë, në thelb tentojmë një deklaratë kumbuese të mendimeve tona, si një provë gjenerale! Kjo është, siç do të donim, nëse do të ndodhte vërtetë. Distanca jonë nga fakti që po përpunojmë, kohore apo lokale, ndihmon në formulimin e mendimeve dhe argumenteve.
Ekspozojmë, analizojmë, kemi kohë për vetëpërqendrim dhe kemi mundësi manovrimi, pa presionin normal të një pranie reale.
Pëshpëritje skenike
Monologu është një zhanër teatror i vështirë, por jashtëzakonisht interesant.
Kjo formë i lejon shikuesit të perceptojnë thellësinë cilësore të heroit. Publiku ndjek/shikon i çliruar nga kufijtë e zakonshëm detyrues të hapësirë-kohës dhe shpërqendrimet e personazheve dhe skenave. Monologu, në këtë rast, nuk tregon vetminë, por brendësinë dhe rezolucion të lartë.
Në fund të fundit, a është normale të flasim me veten?
Monologu i jashtëm është një zakon normal, ngushëllues dhe i dobishëm, përderisa nuk bëhet aq shpesh sa të tregojë mungesë komunikimi dhe gjithmonë ekziston vetëdija se ai që na dëgjon jemi ne!
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
