A mund ta imagjinoni se sa e rëndë do të ndihej jeta juaj nëse çdo kritikë e vogël, vërejtje e rastësishme ose refuzim do të ishte më thellë se sa ishte menduar? Duket e lodhshme edhe duke menduar për këtë, apo jo? Për disa njerëz, ky është realiteti, dhe shanset janë që ata vuajnë nga Disforia e Ndjeshmërisë së Refuzimit (RSD).
Përvojat e përditshme të atyre që përballen me Disforinë e Ndjeshmërisë ndaj Refuzimit janë si të jetosh në një botë ku gjithçka ndihet si një sulm ndaj vetëvlerësimit, vetëbesimit dhe respektit të tyre. Le të eksplorojmë pak më shumë botën e disforisë së ndjeshmërisë ndaj refuzimit duke u përpjekur të kuptojmë se çfarë është disforia e ndjeshmërisë ndaj refuzimit, shkaqet e disforisë së ndjeshme ndaj refuzimit dhe si të trajtojmë atë.
Çfarë është Disforia e Ndjeshmërisë ndaj Refuzimit?
Ndjeshmëria ndaj refuzimit Disforia është si një alergji emocionale ndaj refuzimit dhe kritikës; çdo gjë thumbon. Është sikur po ecni nëpër një fushë me mina tokësore gjatë ndërveprimeve sociale. Aty ku mund të shkelësh një për diçka kaq të thjeshtë si një “jo” ose një mesazh me tekst të shkurtër. Ose ndoshta është mënyra se si dikush ju ka parë ose ndoshta nuk ju ka parë.
Në thelb, do të thotë të kesh një ndjeshmëri ekstreme ndaj refuzimit ose kritikës reale ose të imagjinuar. Disforia do të thotë “e vështirë për t’u përballuar”, kështu që po emri e përshkruan me saktësi këtë gjendje. Njerëzit me disfori të ndjeshmërisë ndaj refuzimit priren të ndiejnë dhimbje të forta emocionale dhe siklet nga situatat ku ndihen të refuzuar, të përjashtuar ose të kritikuar. Tani që kemi folur për atë që është Disforia e Ndjeshmërisë ndaj Refuzimit, le të diskutojmë shkaqet e Disforisë së Ndjeshme ndaj Refuzimit. Shkaqet e Disforisë së Ndjeshme ndaj Refuzimit Edhe pse nuk ka shkaqe të forta pas kësaj, ka disa shkaqe të mundshme që mund të kontribuojnë që të ndiheni kështu. Disa nga shkaqet e mundshme janë përmendur më poshtë. Gjenetika ADHD dhe çrregullimet e zhvillimit neurologjik Trauma në fëmijëri Kushtëzimi social Çrregullim emocional Ndjeshmëri e lartë Vetëvlerësim i ulët Stili i prindërimit Izolimi social dhe ankthi social Dismorfia trupore Çrregullim i personalitetit evitues Çrregullime të përdorimit të substancave ose alkoolit
8 shenjat e Disforisë së Ndjeshme ndaj Refuzimit
1.Jeni jashtëzakonisht të vetëdijshëm – Ju vini lehtësisht në siklet dhe shpesh ndiheni sikur duhet të ecni mbi lëvozhgat e vezëve gjatë çdo ndërveprimi shoqëror, sepse zhgënjimi do të gjejë gjithmonë rrugën drejt jush më pas, apo jo? Ju e gjeni veten duke vëzhguar nga afër gjithçka që thoni vetëm sepse nuk dëshironi të rrezikoni të zhgënjeheni ose të lini pas. Kjo çon në kërkimin e tepruar të faljes dhe shpjegimit të tepërt të vetes dhe ju bën edhe më të vetëdijshëm dhe të shqetësuar në fund të ditës.
2.Ju thjesht nuk mund ta tretni idenë e dështimit –Askujt nuk i pëlqen t’i bëjë gjërat gabim ose të dështojë në diçka. Dhe po, ndonjëherë mund të na bëjë të ndihemi pak të dërrmuar, por kjo nuk do të thotë se nuk do të provojmë më dhe sigurisht nuk do të thotë se nuk shohim një mundësi për t’u rritur. Por nëse jeni dikush që keni Disforinë e Ndjeshmërisë ndaj Refuzimit, ideja e dështimit ju tmerron. Dhe të gjithë e dinë këtë për ju, sepse ka pasur shumë situata ku e keni humbur atë, vetëm sepse keni dështuar në diçka. Kjo frikë ndonjëherë mund t’ju çojë në zvarritje apo edhe t’ju shtyjë drejt perfeksionizmit.
3.Mendoni dhe mbianalizoni gjithçka –A keni takuar ndonjëherë dikë që duket sikur gjithmonë luan detektiv? Pothuajse sikur kanë një pallat mendjesh si Sherlock Holmes? Epo, kështu është jeta e përditshme për dikë si ju me Disforinë e Ndjeshmërisë ndaj Refuzimit. Ju bëheni të ndërgjegjshëm për çdo sinjal social dhe vazhdimisht skanoni për ndonjë shenjë të refuzimit të mundshëm. Të gjitha gjestet, tonet dhe shprehjet e fytyrës analizohen sikur ato mbajnë çelësin e pranimit tuaj në shoqëri. Kjo gjendje vigjilence e vazhdueshme mund të jetë shumë rraskapitëse sepse besoni se po mbroni veten nga të gjitha format e refuzimit duke u përpjekur të deshifroni të gjitha shenjat delikate sociale në mënyrë që asgjë të mos ju kalojë.
4.E keni të vështirë të menaxhoni dhe rregulloni emocionet tuaja – Çfarë është Disforia e Ndjeshmërisë ndaj Refuzimit, pyesni veten? Imagjinoni të jeni në një slitë emocionale. Çdo përplasje ju dërgon në një vorbull emocionesh. Kështu ndihet të jetosh me Disforinë e Ndjeshmërisë ndaj Refuzimit. Është kur ndjen emocione ekstreme për shkak të gjërave më të vogla, edhe kur ato nuk janë të vërteta. Mendoni për atë si zemërim dërrmues, trishtim ose ankth për shkak të një komenti të vogël ose refuzimit të perceptuar. Është si një reagim emocional i mbingarkuar që ka potencialin t’ju shkatërrojë ditën. Ajo merr situata normale të përditshme dhe i kthen ato në një fushë beteje për emocionet tuaja. Ju mund ta gjeni veten duke ndier emocione të forta edhe nëse ka vetëm aludimin më të vogël të mosmiratimit.
5.Nuk mund të mos reagoni shumë kur përballeni me refuzimin romantik – Refuzimi romantik mund të jetë veçanërisht shkatërrues për ju. Qoftë një datë e anuluar, një ndarje, apo edhe çështje të vogla në një marrëdhënie – përgjigjet dhe reagimet tuaja janë intensive, për të mos thënë të paktën. Reagimet tuaja shpesh janë tepër të larta dhe jo proporcionale në situata të caktuara, gjë që mund të jetë tronditëse si për ju ashtu edhe për partnerin tuaj. Frika e refuzimit në marrëdhëniet romantike mund t’ju bëjë të jeni tepër të ndjeshëm ndaj disponimit dhe veprimeve të partnerit tuaj dhe shpesh i interpretoni ato si shenja se ata po humbasin interesin për ju.
6.Ju jeni një person i pëlqyeshëm – Gjithçka që dëshironi është të të duan, të vlerësojnë dhe të adhurojnë, dhe kjo është arsyeja pse, nuk lini kurrë një mundësi për të mbikompensuar sa më shumë që mundeni. Edhe kur e dini shumë mirë se duhet të thoni jo dhe është mirë për ju, do të përfundoni duke thënë po. Të shkosh përtej dhe përtej njerëzve në një mënyrë të panevojshme dhe vetë-shkatërruese është diçka që e bën më shpesh sesa jo. Jeni të dëshpëruar për t’u pëlqyer dhe pranuar, kështu që thjesht harroni veten, nevojat dhe ndjenjat tuaja, dhe pas një pike, ndiheni të lodhshme dhe të dhimbshme.
7.Ju tashmë jeni diagnostikuar me ADHD – Kjo është mjaft e thjeshtë dhe vetë-shpjeguese. Njerëzit që vuajnë nga ADHD gjithashtu vuajnë nga disforia e ndjeshme ndaj refuzimit. Është një pjesë kyçe e lundrimit në ADHD, kështu që nëse keni ADHD, ka shumë të ngjarë që të keni edhe Disforinë e Ndjeshme ndaj Refuzimit.
8.Jeni një perfeksionist i plotë – Ju jeni një perfeksionist i jashtëzakonshëm dhe i vendosni vetes standarde të larta duke menduar se të qenit i përsosur është e vetmja mënyrë që do të pranoheni dhe nuk do të kritikoheni kurrë. Sado e mrekullueshme dhe e admirueshme që tingëllon kjo, është një vend i brishtë për të qenë sepse këto standarde të larta janë të pamundura për t’u përmbushur ndonjëherë. Kjo ju ka bërë gjithmonë të ndiheni si një dështim i cili më pas çon në shumë zhgënjim dhe rraskapitje për shkak se vazhdimisht ndiheni të zhgënjyer dhe të papërshtatshëm.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
