Mungesa e vitaminës D, ose hipovitaminoza D, ndodh kur trupit tonë i mungojnë nivelet adekuate, të cilat janë thelbësore për shëndetin e mirë të kockave, për funksionimin e duhur kardiovaskular, për të zvogëluar rritjen e qelizave kancerogjene, për të ndihmuar në kontrollimin e infeksioneve dhe zvogëlimin e inflamacionit dhe në fund për të siguruar funksionimin e duhur të tiroides.
Kujt duhet t’i kushtojmë vëmendje: Mungesa e vitaminës D është asimptomatike dhe ndodh vetëm kur mungesa është shumë e rëndë. Simptomat janë dhimbje kockash dhe nyjesh, dhimbje muskujsh dhe dobësi, kocka të brishta. Mungesa mund të shfaqet edhe me simptoma neurologjike, të tilla si lodhje të përsëritura, kontraktime të pavullnetshme të muskujve, konfuzion, vështirësi në të menduar qartë, ankth dhe shqetësime të gjumit.
Çfarë e shkakton: kur vitamina D nuk është në nivelin e duhur, shkaku mund të gjendet në dietë, për një marrje të pamjaftueshme përmes ushqimit, ose një nevojë të shtuar, një absorbim të ndryshuar të zorrëve, ekspozim i pamjaftueshëm ndaj dielli dhe në veçanti ndaj rrezeve UVB ose përdorimi i tepruar i kremrave mbrojtës (një krem mbrojtës me faktor 15 bllokon rreth 99% të prodhimit të vitaminës D në lëkurë) dhe gjithashtu zvogëlon aktivitetin fizik në ajër të hapur. Por jo vetëm kaq, pasi mungesa e vitaminës D mund të varet nga faktorët që parandalojnë shndërrimin e saj në formë aktive në trup, të tilla si në rastin e sëmundjeve të veshkave dhe mëlçisë ose marrja e ilaçeve të veçanta, antifungale dhe ilaçeve për HIV.
Vitamina D dhe ushqimi: nëse mungesa e kësaj vitamine shumë të rëndësishme është për shkak të marrjes së pamjaftueshme përmes të ushqyerit, ne duhet të përqendrohemi në ushqime që janë të pasura me të: qumësht dhe gjalpë, të verdhë veze, peshk dhe veçanërisht salmon, harengë dhe skumbri dhe gjithashtu ton, kërpudha porcini dhe pastaj vaj mëlçie merluci dhe vajra peshku në përgjithësi. Në treg ka ushqime të pasuruara me vitaminë D, të tilla si qumësht dhe kos, margarinë, qumësht soje, drithërat. Nëse marrja përmes dietës nuk është e mjaftueshme, vitamina D mund të merret edhe përmes suplementeve ushqimore ose ilaçeve, gjithmonë duke ndjekur udhëzimet e mjekut në mënyrë që të shmanget marrja e tepërt, e cila mund të jetë e rrezikshme dhe të ketë efekte anësore të dëmshme sidomos për veshkat dhe zemrën.
Pasojat e mungesës së vitaminës: ndër pasojat më të rëndësishme të mungesës së vitaminës D janë patologjitë që lidhen me metabolizmin e kockave, të tilla si rakitizmi dhe osteoporoza, dhe është një faktor kontribues në periodontitin, sëmundjen e dhëmbëve e njohur gjithashtu si pyorrhea, e cila është shkaktuar nga ‘ dobësimi i kockave maksilare. Jo vetëm kaq: mungesa e vitaminës D lidhet gjithashtu me sëmundje të tjera, duke përfshirë diabetin, hipertensionin, kancerin, sëmundjet neurologjike (të tilla si skleroza e shumëfishtë) dhe sëmundjet reumatike (të tilla si fibromialgjia). Kruarjet, urtikaria dhe alergjia ushqimore mund të shkaktohen nga mungesa e vitaminës D, të paktën sipas hulumtimit të fundit. Së fundmi, duhet t’i kushtoni vëmendje periudhës së shtatzënisë, sepse mungesa e vitaminës D gjatë shtatzënisë mund të ndikojë në sasinë e vitaminës D në dispozicion të fetusit, e cila nga ana tjetër do të ketë nivele të reduktuara.
Faktorët e rrezikut: ndër më të zakonshmit janë mosha, mbipesha e tepërt, pirja e duhanit, sëmundja e Crohn dhe intoleranca ndaj glutenit, të cilat kompromentojnë thithjen e saktë të vitaminës D në zorrë, bajpasi i stomakut, i cili zvogëlon efikasitetin e thithjes së vitaminës D përgjatë traktit tretës, dhe insuficienca renale dhe hepatike. Edhe konsumimi i tepërt i alkoolit është një faktor favorizues sepse komprometon përthithjen e vitaminës D në zorrë. Midis subjekteve më të rrezikuar nga mungesa e vitaminës D janë njerëz që vuajnë nga osteoporoza, hiperparatiroidizmi (patologjia e shkaktuar nga një tepricë e hormonit paratiroide) dhe limfomat, si dhe ata që vuajnë nga sëmundje granulomatoze, për shembull sarkoidoza (sëmundje e karakterizuar nga formimi i nyjeve anormale, të quajtura granuloma, të formuara nga indet inflamatore) dhe tuberkulozi dhe gjithashtu ata që vuajnë nga fibroza cistike.
Burimi / https://www.tgcom24.mediaset.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
