“Ndihem në ankth çdo ditë. Unë jetoj në një gjendje konfuzioni me mendime kërcënuese dhe presion në gjoks që më ndalon të marr frymë.” A ju duket e njohur kjo? Në fakt, shumë njerëz e përshkruajnë këtë lloj realiteti psikofizik. Është edhe rraskapitës. Për më tepër, në këto rrethana është e vështirë të jesh produktiv, të mbash një marrëdhënie dhe të gjesh guximin të ngrihesh çdo mëngjes.
Në fakt, në një çast mund të kaloni nga të qenit i qetë në plotësisht i mbingarkuar. Përveç kësaj, ju përjetoni takikardi, emocionet tuaja janë ndërprerë dhe filloni të shqetësoheni.
Ankthi është një gjendje normale fizike dhe mendore. Megjithatë, problemi shfaqet kur tejkalon aftësitë tuaja për ta menaxhuar atë. Është si të ngasësh një makinë dhe befas të ndihesh sikur timoni nuk funksionon. Bota shpejtohet, së bashku me ankthin tuaj dhe ndjenjën se diçka e tmerrshme do të ndodhë. Ju duhet të kuptoni se, kur përjetoni këtë lloj gjendjeje në baza ditore, mund të përballeni me një gjendje psikologjike më komplekse. Le të hedhim një vështrim. Ankthi i përgjithësuar është një gjendje e qëndrueshme me kalimin e kohës që ndikon në jetën e shumë njerëzve.
Pse ndiheni në ankth çdo ditë?
Në realitet, të gjithë ndiejnë një lloj ankthi në baza ditore. Në të vërtetë, jeta jonë me ritme të shpejta shpesh nënkupton që ne përjetojmë gulçim, ndjenja të nyjeve në stomak dhe ndjenja të përgjithshme presioni. Ne priremi të jemi mjaft të njohur me këto ndjenja. Ato janë përvoja që ne mund t’i kontrollojmë dhe që zhduken kur relaksohemi dhe shijojmë momentet e kohës së lirë.
Megjithatë, ndoshta ndiheni të paaftë për të pushuar, për të menduar qartë dhe për të shijuar jetën sepse ankthi juaj është i vazhdueshëm dhe bën që gjithçka në jetën tuaj të duket e errët. Disa nga mendimet tuaja mund të jenë bërë ndërhyrëse dhe kërcënuese. Për më tepër, ndiheni vazhdimisht të lodhur dhe vuani nga pagjumësia. E nesërmja duket e mbushur me kërcënime, shqetësime shëndetësore, shqetësime për punën, të ardhmen dhe gjëra të tjera që mund të ndodhin ose jo. Në fakt, vetë jeta bëhet një lëmsh mbytës ankthi, edhe pse e dini se gjithçka që keni frikë është e pajustifikuar. Pse ndodh kjo? Si është e mundur të vuash nga një ankth kaq i vazhdueshëm?
Ankthi i përgjithësuar, sa i zakonshëm aq edhe i neglizhuar
Çrregullimi i përgjithësuar i ankthit (GAD) është një gjendje psikologjike e qëndrueshme me kalimin e kohës. Në shumë raste, ai fillon që në adoleshencë. Në fakt, është ndoshta ky realitet që qëndron pas pyetjes se pse ndiheni çdo ditë në ankth.
Ky çrregullim kushtëzon plotësisht jetën tuaj. Për më tepër, shumë njerëz vuajnë në heshtje edhe pa marrë një diagnozë. Në fakt, ndonjëherë, kjo mënyrë e të menduarit dhe reagimit ndaj gjërave supozohet të jetë një tipar personaliteti. Në realitet, ky është një çrregullim sa i përhapur aq edhe serioz. Në fakt, Universiteti i Sherbrooke (Kanada) kreu një studim që zbuloi se në shumë raste, depresioni shfaqet krahas çrregullimit të ankthit të përgjithësuar.
Sipas Manualit Diagnostik dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore (DSM-5) karakteristikat që përcaktojnë këtë lloj ankthi janë:
- Një zhvillim i luhatshëm dhe kronik i çrregullimit. Me fjalë të tjera, ndonjëherë largohet, por gjithmonë kthehet. Për më tepër, është më keq në kohë stresi.
- Shfaqja e shqetësimeve të vazhdueshme që janë të vështira për t’u kontrolluar.
- Shfaqen edhe probleme të tjera klinike, si fobitë, depresioni dhe çrregullimet e panikut.
- Ndjenjat e lodhjes pothuajse çdo ditë.
- Çrregullime të pushimit.
- Probleme të përqendrimit.
- Somatizime si dhimbje koke, marramendje, probleme me tretjen, takikardi etj.
Prandaj, nëse po pyesni veten pse ndiheni në ankth çdo ditë, me siguri po vuani efektet fizike të këtij çrregullimi. Kjo do të thotë se cilësia e jetës suaj është ulur ndjeshëm. Njerëzit me ankth të përgjithësuar kanë probleme familjare, pune dhe sociale. Përveç kësaj, ata priren të shkojnë tek mjeku shumë herë duke pasur parasysh simptomat e tyre të gjera fizike.
Çfarë mund të bëni?
Nëse ndiheni në ankth çdo ditë, duhet të kuptoni se nuk mund të vazhdoni kështu. Në fakt, ju duhet të kërkoni ndihmë të specializuar. Ju duhet të kuptoni se kjo gjendje klinike çon në depresion të madh dhe ju nuk dëshironi të arrini atë ekstrem. Ju gjithashtu duhet të keni parasysh se kjo gjendje është rezultat i shumë faktorëve. Këto mund të përfshijnë elemente gjenetike dhe trauma psikologjike.
Në vend që të pyesni “pse po më ndodh kjo?” përqendrohuni në “çfarë mund të bëj për këtë?”. Strategjia më e përshtatshme është psikoterapia dhe trajtimi farmakologjik. Në rastin e fundit, medikamentet më të rekomanduara janë antidepresantët dhe benzodiazepinat. Për sa i përket qasjes psikologjike, terapia më e zakonshme dhe më efektive është ajo kognitive-sjellëse. Në këtë lloj terapie, përpunohet ndërveprimi midis mendimeve, emocioneve dhe atyre sjelljeve që përforcojnë ankthin tuaj.
Terapia ACT gjithashtu mund të jetë e dobishme. Kjo ju lejon të menaxhoni mendimet tuaja ankthioze, të pranoni/kuptoni ndjesitë e pakëndshme dhe kompleksitetin e jetës. Nga ana tjetër, ju mund të qartësoni vlerat tuaja dhe të angazhoheni me qëllimet tuaja për të zhvilluar një mënyrë jetese më kuptimplotë.
Së fundi, mbani mend se realiteti i secilit individ është i ndryshëm. Për këtë arsye, trajtimi dhe qasja terapeutike e përdorur do të jenë gjithashtu të ndryshme në çdo rast individual. Ankthi i përgjithësuar është një gjendje komplekse. Prandaj kërkohet një nivel i lartë përkushtimi për të kuptuar çrregullimin dhe për ta kapërcyer atë.
Burimi / https://exploringyourmind.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
