“Ne gjithmonë flasim për kontakt fizik, për përqafime që na mungojnë. Por ajo që në të vërtetë na mungon është diçka më e thellë: kontakti ballë për ballë, diçka për të cilën nuk kishim menduar kurrë në lidhje me rëndësinë”.
Kështu, Luca Salmieri, profesor i Sociologjisë së Kulturës në Universitetin La Sapienza të Romës, komenton mbi çështjen e kontaktit, shpesh i paraqitur kur bëhet fjalë për distancimin. Pse e kemi kaq të vështirë të “distancohemi”, të qëndrojmë larg njëri-tjetrit? “Sot ne e ndiejmë se na mungon gjithnjë diçka. Ne e shohim njëri-tjetrin përmes një ekrani, dëgjojmë njëri-tjetrin duke folur, por ngrihemi të pakënaqur nga një takim ose një mësim në internet. Nuk po prek shokun ose kolegun që na mungon, po humbasim komunikimin joverbal, domethënë të gjithë grupin e gjesteve të trupit që na ndihmojnë të përcjellim një mesazh në prani. Na mungon të shikojmë njëri-tjetrin në sy. Dhe shikimi në sytë e njëri-tjetrit nuk është një banalitet ‘romantik’: është baza e marrëdhënieve shoqërore”.
Në një artikull të titulluar “Çfarë na mungon kur maskohemi”, The Atlantic adreson çështjen e mungesës së kontaktit ballë për ballë midis njerëzve. Për muaj me radhë kemi parë pak të afërm dhe miq, por edhe njerëz që takonim më parë në lagje. Dhe kur i shohim, i shohim gjysmë, pasi gjysma e fytyrës është e mbuluar nga maska: “Nuk mendoja se do të më mungonte të shikoja gojën e njerëzve” shkruan gazetarja Mary Laura Philpott. Të mos qenit në gjendje të interpretosh shprehjet e të tjerëve, të mos qenit në gjendje të ‘lexosh’ njerëzit: kjo është ajo që po na mungon mbi të gjitha në këtë pandemi.
“Ne jemi ndjerë jo të plotë për disa kohë. Ne nuk mund të gjejmë as fjalët për të përshkruar këtë ndjesi të paparë”, shton Salmieri, sipas të cilit duhet të bëjmë dallimin midis nevojës për kontakt fizik dhe nevojës për kontakt ballë për ballë. “Sa i përket të parës, është e rëndësishme të kujtojmë se tendenca për të prekur njëri-tjetrin gjatë një shkëmbimi është më shumë një faktor kulturor: ka shoqëri në të cilat është absolutisht e ndaluar të prekësh një person tjetër, sepse ndoshta ai i përket një kulture tjetër ose sepse ai konsiderohet i shenjtë ose, përkundrazi, i papastër. Edhe në të kaluarën, në Mesjetë, distancimi shoqëror përdorej për të dalluar kastat e ndryshme. Ekziston edhe një ndryshim midis popujve: Italianët shpesh njihen si një popull që e do kontaktin fizik, por turqit, për shembull, ‘prekin’ më shumë se ne. Nga ana tjetër, japonezët nuk janë shumë të prirur për kontakt”.
Pastaj ekziston një lloj tjetër ‘lidhjeje’, e cila është ballë për ballë: “Ne burrat bashkëkohorë dhe perëndimorë jemi mësuar me faktin se në pjesën më të madhe të rasteve marrëdhëniet janë ballë për ballë – vazhdon profesori – kur takohemi, trupi ynë flet për ne përmes gjesteve, shprehjeve. Komunikimi jo verbal që shoqëron atë verbal shërben për të përforcuar, për t’i dhënë një kuptim më të saktë asaj që po themi, për të siguruar që fjalia jonë të kuptohet, që mesazhi të arrijë në destinacionin e tij. Për shkak të maskave dhe ekraneve të kompjuterëve dhe celularëve, komunikimi ynë sot ka shumë filtra. Është ky lloj kontakti, më intim dhe i thellë, ai që na mungon në të vërtetë”.
Edhe para pandemisë ne po vuanim nga një rrallim progresiv i kontaktit ballë për ballë, për shkak të varësisë nga interneti, telefonat inteligjentë dhe rrjetet sociale. Por kishim një antidot: “Pastaj ne reaguam duke i dhënë një kuptim më të fortë rasteve të shoqërimit si: një ditëlindje, një aperitiv me miqtë jetohej njëqind për qind. Tani edhe mundësitë për shoqëri janë zhdukur duke na lënë në një mungesë të thellë marrëdhëniesh fizike”, përfundon Salmieri.
Sipas disa studimeve të cituara nga The Atlantic, mungesa e kontaktit ballë për ballë mund të rrisë rrezikun e vuajtjes nga depresioni. Nuk është rastësi që gazetarja Mary Laura Philpott dëshiron të gjitha ato gjëra që dikur dukeshin normale si “gojët që lëvizin në pavendosmëri, dhëmbë të shtrënguar në një buzëqeshje të sforcuar, buza e sipërme e rrudhur në një shprehje konfuzioni, buza e poshtme e errët”. “Nëse jeni rritur në një kulturë ku fytyrat zbulohen në publik, papritmas mbulimi i tyre mund të bëhet problem në “leximin” e njerëzve. Vajza ime, e porsaardhur nga shkolla e mesme, u kthye në shkollë me të gjithë studentët dhe stafin të veshur me maska. Kjo do të thotë se ajo ka mësuar të njohë fytyrat e miqve të rinj vetëm nga sytë. Më kujtohet kur ajo mësoi fytyrën time, kur ishte fëmijë, duke më parë ndërsa isha duke e ushqyer, ndonjëherë duke ngritur një krah dhe duke kapur gishtat e saj të vegjël në qafën time dhe pyes veten se si mund të ishte ndikuar në përshtypjet e para të shokëve të saj të rinj, kur si hyrja e vetme shihet gjysma e fytyrës”.
Burimi / https://www.huffingtonpost.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
