Mirësia transmetohet përmes përkëdheljeve që ngushëllojnë, gjestet që edukojnë dhe shembujve që udhëheqin. Nëse mbjellim farën e fisnikërisë, dashurisë dhe ndjeshmërisë tek të vegjlit, bota do të ketë të rritur më të fortë, njerëz më të denjë dhe më të guximshëm, të aftë për të ndërtuar rrugën e tyre.
Edhe pse inteligjenca emocionale është në modë, prioritet vazhdon t’u jepet studimeve apo kërkimeve që synojnë të rrisin performancën e fëmijëve në lëndët akademike dhe tradicionale. Diçka që, për shembull, ka një ndikim në ligjin amerikan të “Fëmija i lënë pas” (asnjë fëmijë i mbetur pas), i cili i shtyn nxënësit dhe familjet të përmirësojnë kurrikulën e tyre akademike, për të mos humbur kontributet financiare.
Ky ligj ka favorizuar zhvillimin e veprave të shumta të fokusuara në një ide bazë: të maksimizohet aftësia memorizuese e fëmijëve. Vetë studimet janë interesante nga pikëpamja shkencore, sepse analizojnë modele të ndryshme të përdorura nga truri për të vendosur marrëdhënie, për të koduar të dhëna dhe për të krijuar kujtime të reja.
Epo, rezultati i këtij ligji, të miratuar nga George W. Bush, është se mësuesit ndihen nën presion dhe studentët ndihen të frustruar. Sikur konteksti ynë politik dhe social po shkonte në një drejtim, ndërsa neuroshkenca, me rezultatet e nxjerra nga të gjitha studimet në këtë kontekst, na thoshte se është drejtimi i gabuar.
Truri i një fëmije ka nevojë për një edukim më të plotë dhe kompleks se ai aktual, i cili ndikon dhe stimulon praktikimin e strategjive të kujtesës. Një fokus në kujtesën që shkon kundër “çimentos” që forcon njohuritë, që zgjon kureshtjen dhe që hedh themelet e një personaliteti të fortë, të pjekur dhe të lumtur.
Mirësia në trurin e foshnjës
Le të fillojmë duke sqaruar një aspekt shumë të rëndësishëm. Kur një fëmijë vjen në botë, ai është i paaftë të rregullojë emocionet e tij dhe nuk ka asnjë zonë në trurin e tij në të cilën koncepti i mirësisë është i koduar përgjithësisht. Megjithatë, ajo që është e pranishme është një nevojë e lindur dhe e natyrshme për t’u lidhur me atë që e rrethon, domethënë fillimisht me prindërit për të mbijetuar dhe më pas me bashkëmoshatarët për të ruajtur marrëdhëniet e para shoqërore.
Duhet të kuptojmë se bota emocionale e fëmijëve ndjek një sekuencë specifike zhvillimi në të cilën të rriturit duhet të veprojnë si udhërrëfyes, ndërmjetës dhe madje edhe menaxherë. Riorganizimi neurologjik i trurit infantil është shumë kompleks dhe mosha kronologjike nuk lejon gjithmonë të vihet në praktikë një funksion, aftësi ose objektiv specifik. Prandaj, duhet të jemi të durueshëm dhe të respektojmë zhvillimin fizik, psikomotor dhe emocional të çdo fëmije.
Për më tepër, ka disa faktorë që do të përcaktojnë cilësinë e këtij zhvillimi integral tek fëmijët tanë. Kur flasim për mirësinë, nuk i referohemi vetëm edukimit në vlera. Ne gjithashtu flasim se si ai univers plot përkëdhelje, shikime dhe njohje përshkruan atë lidhje të aftë për të lejuar një zhvillim më të mirë neuronal.
Një fëmijë mund të krijojë kontakt me të mirën tashmë në faza primitive. Ai e percepton atë përmes zërit të nënës dhe krahëve të babait të tij. Ai e vëren kur mëson të flasë dhe dëgjohet, kur merret si shembull, kur menaxhon emocionet e tij dhe kur mësohet t’u japë rëndësi të tjerëve, t’i respektojë ata dhe të respektojë veten.
Mirësia është shumë më tepër se një vlerë, është një kanal i jashtëzakonshëm mësimi.
Pikat kryesore për të mësuar mirësinë
Në fillim të artikullit tonë folëm për qasjen që në shumë shkolla i jep përparësi performancës akademike në lëndët klasike sesa inteligjencës emocionale. Epo, është e qartë se askush nga ne nuk do të jetë në gjendje të ndryshojë atë që kërkon shoqëria, por megjithatë ia vlen t’i edukojmë fëmijët tanë emocionalisht, në mënyrë që ata të jenë të përgatitur për këto pyetje. Bëhet fjalë për të ditur se si t’i drejtoni ata nga shtëpia, për të qenë menaxherë të mirë të emocioneve të tyre që kur fëmijët tanë janë në djep dhe hedhin hapat e tyre të parë. Më poshtë po ju japim disa këshilla për ta arritur këtë.
Edukoni respektin, edukoni mirësinë
Një fakt i vërtetë që libri “Si të flasim në mënyrë që fëmijët të të dëgjojnë dhe si të dëgjojnë që të flasin me ty” na e shpjegon në mënyrë të përsosur është se ne të gjithë jemi prindër të shkëlqyer derisa të bëhemi prindër. Kjo do të thotë se, përpara se të kemi fëmijë, ne idealizojmë rritjen dhe e kemi shumë të qartë se çfarë duhet të bëjmë dhe çfarë jo. Më vonë, kur vijnë fëmijët , jeta reale na mirëpret.
Për të edukuar respektin dhe mirësinë, është e nevojshme të jeni prindër të durueshëm. Rritja është një aventurë e përditshme, asnjë ditë nuk është e njëjtë dhe nevojat e një fëmije mund të ndryshojnë nga një moment në tjetrin. Gjëja më e rëndësishme në këto raste është të jesh gjithmonë i njëjtë për ta, po aq i aksesueshëm, i dashur, i durueshëm, të ruajmë të njëjtat norma dhe të njëjtat shembuj për t’u ngulitur.
Një tjetër këshillë që na la Maria Montessori është nevoja për të mbjellë idealet e fisnikërisë tek fëmija që në moshë të vogël, edhe nëse ai nuk do t’i kuptojë ato. Do të vijë dita kur këto fara do të japin fryte.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
