Njerëzit shumë të mençur nuk janë gjithmonë ata që marrin vendimet më të mira. Një koeficient i lartë inteligjence nuk garanton as sukses as lumturi. Në shumë raste, këta njerëz hyjnë në rrëmujën e shqetësimeve të tyre, në humnerën e ankthit ekzistencial, në atë shqetësim që konsumon rezerva optimizmi.
Ekziston një tendencë e përgjithshme për të parë gjenitë e artit, matematikës ose shkencës si krijesa të heshtura, njerëz në një farë mënyre të veçantë dhe shumë të lidhur me idetë e tyre. Midis këtyre njerëzve ne gjejmë Hemingway, Emily Dickinson, Virginia Woolf, Edgar Allan Poe ose edhe vetë Amadeus Mozart…
“Inteligjenca e një individi matet nga sasia e pasigurisë që ai është në gjendje të mbajë” -Immanuel Kant-
Por çfarë është e vërtetë në gjithë këtë? A ka një lidhje të drejtpërdrejtë midis një IQ të lartë dhe depresionit? Para së gjithash është e nevojshme të theksohet se një inteligjencë e lartë nuk kontribuon në zhvillimin e ndonjë lloj çrregullimi mendor.
Megjithatë, ekziston rreziku dhe predispozita për shqetësim të tepruar, vetëkritikë, që të ketë një perceptim të rremë në botë që tenton të negativizohet. Të gjithë faktorët që në shumë raste krijojnë kushtet e nevojshme për të krijuar një tablo depresive. Është e qartë se ka përjashtime, kjo duhet thënë. Në shoqërinë tonë ne kemi njerëz të shkëlqyer që dinë të shfrytëzojnë potencialin e tyre, duke investuar jo vetëm në cilësinë e tyre të jetës, por edhe në shoqërinë e tyre.
Personaliteti i njerëzve shumë inteligjentë
“Truri krijues” është një libër shumë i dobishëm për të kuptuar se si funksionojnë mendja dhe truri i njerëzve më inteligjentë dhe krijues. Në të neurologia Nancy Andreasen kryen një analizë të përpiktë me të cilën ajo demonstron se ka një tendencë mjaft të madhe të gjeneve të shoqërisë sonë për të zhvilluar çrregullime të ndryshme: në veçanti çrregullime bipolare, depresion, krizë ankthi, sulme paniku.
Aristoteli vetë, në kohën e tij, tashmë e kishte kuptuar se inteligjenca ecën krah për krah me melankolinë. Gjeni të shquar si Sir Isaac Newton, Arthur Schopenhauer ose Charles Darwin përjetuan periudha të neurozës dhe psikozës. Virginia Woolf, Ernest Hemingway dhe Vincent Van Gogh përfunduan duke bërë aktin ekstrem të vetëvrasjes.
Studime për njerëz shumë inteligjentë
Sigmund Freud, bashkë me vajzën e tij Anna Freud, studioi zhvillimin e një grupi fëmijësh me IQ mbi 130. Ky studim zbuloi se pothuajse 60% e fëmijëve përfunduan në zhvillimin e çrregullimeve të mëdha depresive.
Studimet e Lewis Termanit, pionier i psikologjisë edukative në fillim të shekullit të njëzetë, janë gjithashtu të njohura. Në vitet ’60 filloi një studim i gjatë për fëmijët me aftësi të larta që kishin një IQ më të madhe se 170, të cilët morën pjesë në një nga eksperimentet më të famshme në historinë e psikologjisë. Këta fëmijë u quajtën “terminiti” dhe vetëm në fillim të viteve ’90 u nxorrën përfundime të rëndësishme.
Inteligjenca: një ngarkesë shumë e rëndë
“Terminiti”, fëmijët e Lewis Termanit të cilët sot janë të rritur në moshë, konfirmuan se inteligjenca e lartë lidhet me një kënaqësi jetësore më të ulët. Edhe pse disa prej tyre kanë fituar famë dhe një pozicion të shquar në shoqëri, shumica prej tyre u përpoqën të kryenin vetëvrasje në më shumë se një rast ose të bëheshin të varur nga alkooli.
Një aspekt tjetër i rëndësishëm që del nga ky grup njerëzish, i cili mund të shihet edhe tek ata me aftësi të larta intelektuale, është se ata janë shumë të ndjeshëm ndaj problemeve të botës. Ata nuk shqetësohen vetëm për ekzistencën e pabarazisë, urisë apo luftës. Njerëzit shumë inteligjentë shqetësohen për sjelljet egoiste, irracionale ose pa logjikë.
Çrregullime emocionale dhe pika të verdha te njerëzit shumë inteligjentë
Ekspertët na thonë se njerëzit shumë inteligjent ndonjëherë vuajnë nga ajo që mund të quhet çrregullim dissociativ i personalitetit. Kjo do të thotë se ata shohin jetën e tyre nga jashtë, si një transmetues që përdor një zë të personave të tretë për të parë realitetin e tyre me objektivitet të përpiktë, por pa u ndier plotësisht i përfshirë në të.
Kjo qasje i bën ata shpesh të kenë “pikat e verdha”, një koncept i lidhur ngushtë me Inteligjencën Emocionale që zhvilloi Daniel Goleman në një libër interesant me të njëjtin titull. Bëhet fjalë për vetë-mashtrim, gabime serioze në perceptimin tonë kur ne duhet të zgjedhim se ku të përqendrohemi dhe kujt t’i shmangemi në mënyrë që të mos marrim përgjegjësi për të.
Një tjetër gjë që mund të themi padyshim për njerëzit shumë inteligjentë është se ata shpesh paraqesin mangësi të forta në sferën emocionale.
Ne i referohemi “mençurisë”, kësaj dije jetësore për të zhvilluar një kënaqësi të përditshme autentike, për të formuar një koncept të mirë të vetes, vetëbesim të mirë dhe të gjitha ato aftësi të përshtatshme për të investuar në bashkëjetesë dhe për të ndërtuar një lumturi të vërtetë, të thjeshtë, por të prekshme.
Burimi / lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
