Erica Medine mendoi se jeta do të ishte më e lehtë pasi të mbaronte mësimi në distancë. Dhe, në vend të kësaj, gjërat u ndërlikuan më tej. “Shkolla na ofroi diçka për të bërë, ndërkohë që tani ka mungesë të plotë të strukturës”, shpjegon Medine, e cila ka një vajzë tetëvjeçare. “Durimi im është në kufi, sepse vajza ime është gjithmonë e mërzitur dhe nuk ka më durim sepse ajo nuk e di se kur do të përfundojë kjo”.
Shumë prindër gjejnë veten në këtë situatë. Gjërat u bënë mjaft stresuese kur të gjithë ata u bënë mësues, prindër dhe punonjës me kohë të plotë. Ekspertët thonë se jemi ende shumë larg kthimit në normalitet. Si mund t’u themi fëmijëve tanë të jenë të durueshëm nëse duket që të gjithë do të shpërthejmë?
Kjo është arsyeja pse intoleranca e fëmijëve është normale
Së pari, duhet të kuptojmë se tekat e fëmijëve apo “sjellja e keqe” e tyre në këto kohë pandemie nuk janë të pazakonta. “Këto emocione negative janë të përshtatshme”, thotë Sarah A. Schnitker, profesoreshë e asociuar e psikologjisë dhe neuroshkencës në Universitetin Baylor. Në fund të fundit, as të rriturit nuk e dinë se kur do të përfundojë pandemia. “Dhe për fëmijët, një periudhë kaq e gjatë kohore mund të duket si një përjetësi”, shpjegon Schnitker.
“Në përgjithësi, ne presim një ditë me emocione negative kur një fëmijë duhet të përshtatet me një ndryshim”, thotë Romie Mushtaq, një neurologe dhe eksperte e ndërgjegjes me qendër në Orlando. “Por nëse emocioni vazhdon, kjo do të thotë se përgjigja e fëmijës ndaj stresit – i ashtuquajturi reagimi i luftimit ose i fluturimit – nuk është shuar ende. Dhe ndërsa pritja vazhdon pa pushim, hormonet e stresit vazhdojnë të lirohen në trurin e foshnjës. “Ata nuk mund të kthehen më në një situatë të qetë”, shpjegon ajo. Lajmi i mirë është se durimi mund të mësohet dhe përfitimet e tij mund të jenë të mëdha.
Çfarë thotë shkenca për durimin
Durimi mund të ndihmojë që sfera emocionale e familjes të mos shpërthejë. Por ndoshta ju shpëton se mund të ketë edhe shumë përfitime të tjera. Studimet e Schnitker zbulojnë se durimi është i lidhur me një ndjenjë të shtuar shprese, më pak depresion dhe vetmi dhe një nivel më të lartë të vetëvlerësimit. Përveç kësaj, ka edhe një përfitim afatgjatë: mund t’i ndihmojë fëmijët tuaj të arrijnë qëllimet e tyre të ardhshme. “Ne shohim se kur njerëzit janë të durueshëm në ndjekjen e qëllimeve të tyre, ata në fakt bëjnë më shumë përpjekje”, thotë Schnitker.
Dhe edhe kur të qenit i durueshëm duket i pamundur, gjithmonë mund t’u kujtosh fëmijëve se edhe pritja ka vlerën e saj. “Pritja zhbllokon mënyra të reja të të menduarit”, thotë John Farman. Farman i referohet një sistemi nervor të mbiquajtur “sistemi imagjinativ”. “Ai shfaqet vetëm kur jeni të mërzitur ose të humbur në ëndrrat tuaja”, shpjegon ai. “Kjo zhbllokon atë kreativitet që ne nuk mund ta ndezim në asnjë mënyrë tjetër”.
Si të praktikoni artin e durimit?
Durimi është diçka që fëmijët mund ta mësojnë pak nga pak. Por mbani mend një faktor thelbësor: për ta mësuar atë, duhet ta mësojnë edhe të rriturit.
“Unë u them gjithmonë prindërve se tre hapat e parë janë këto: një prind duhet të mësojë të qëndrojë i qetë. Një prind duhet të mësojë të qëndrojë i qetë. Dhe së fundi një prind duhet të mësojë të qëndrojë i qetë”, thotë Mushtaq. “80% e komunikimit tonë ndodh përmes gjuhës joverbale”. Studiuesi sugjeron që të filloni me një ushtrim të thjeshtë të ndërgjegjes si “ndërprerjet e trurit”, madje edhe aplikacionet e meditimit mund të ndihmojnë. Ende nuk mund ta kontrolloni atë? “Pretendoni derisa të mundeni” mund të jetë një mantër e dobishme për të siguruar familjen.
Schnitker thotë se hapi tjetër është t’u siguroni fëmijëve tuaj një arsye të mirë për të eksperimentuar me durim. “Është pak si të japësh ‘pse’-në së bashku me ‘si’-në”, shpjegon ai. “Unë kam një djalë 4-vjeçar dhe së bashku përpiqemi të flasim me vetëdije për qëllimet e mëdha të jetës sonë, siç është kujdesi për njerëzit e tjerë”. Ndoshta ju mund t’u thoni fëmijëve të paduruar se edhe nëse e kuptoni gjendjen e tyre të mërzitjes ose zhgënjimit edhe ju duhet të punoni dhe të kujdeseni për veten herë pas here”.
Një hap tjetër i dobishëm është të jesh i qartë për fillimin dhe fundin e ngjarjeve ditore. “Një nga gjërat që doli nga hulumtimi im është se dhënia e komenteve gjatë periudhave të pritjes përmirëson ankthin!”, shpjegon Farman. Kjo mund të nënkuptojë t’u komunikoni fëmijëve tuaj fillimin dhe përfundimin e telefonatave tuaja të biznesit, ose të ofroni një plan ditor – qoftë edhe shumë përmbledhës – që përfshin gjëra të tilla si orari i vaktit ose koha e kaluar jashtë. Farman e krahason këtë me kohën e ngarkimit të një faqe interneti. “Nëse ka një shirit që tregon përqindjen, niveli i reagimeve na angazhon, na qetëson dhe na jep një mënyrë për të menaxhuar kohën tonë”.
Lejimi i fëmijëve të nxjerrin në pah emocionet e tyre është një tjetër pikë kyçe. “Sa shpesh themi ‘duhet të qetësoheni!’”? pyet Mushtaq. Në fakt, kjo frazë vetëm zgjat emocionet negative, si tek të rriturit ashtu edhe tek fëmijët. “Kur lejojmë që një emocion të jetë i pranishëm, kjo fazë zgjat afërsisht 90 sekonda”, shpjegon ai.
Si ta bëni më të lehtë pritjen?
Prindërit dhe fëmijët mund të bëjnë shumë gjëra që koha të kalojë më shpejt. Këtu janë disa ide nga ekspertët.
Rilidhuni. Edhe pse mësimi në distancë nuk është i njëjtë me mësimin në klasë, më parë fëmijët e shihnin njëri-tjetrin rregullisht, ndërsa tani mund të ndjejnë humbjen e një lidhjeje sociale. “Fëmijët përfitojnë nga tre gjëra: koha, kontakti dhe vëmendja”, thotë eksperti i zhvillimit të fëmijëve Roni Cohen Leiderman, drejtor i Qendrës Mailman Segal për Zhvillimin Njerëzor në Universitetin Nova Southeastern. Leiderman rekomandon përgatitjen e vakteve së bashku, daljen me fëmijët kur ecni me qenin, lexoni libra ose bëni enigma. “Kjo ka të bëjë me sigurimin që shkëputeni nga puna dhe lidheni me familjen tuaj”, shpjegon Leiderman. Edhe nëse kjo do të thotë të bëni një pushim që zgjat me orë, për të kaluar pak kohë me fëmijët tuaj.
Bëhuni bashkë. Ndërsa situata përmirësohet, mund të jeni në gjendje të ktheheni në kohët e vjetra dhe shumë të dëshiruara të lojërave, me masat e duhura paraprake. “Për fëmijët mjaft të rritur për të kuptuar se si të ndjekin rregullat, merrni parasysh të luani në një distancë të sigurt ndërsa mbani maska”, thotë Leiderman. “Fëmijët tuaj do të jenë të sigurt në flluskën e tyre, por ata do të jenë ende në gjendje të ndërveprojnë edhe me fëmijët e tjerë”.
Fillimi i një projekti. Të paturit kohë mund të jetë një mundësi për fëmijët që të ndjekin projekte më të gjata që nuk i kanë provuar kurrë më parë. “Kjo është një kohë e mirë për të parë fëmijët tuaj të shkojnë në kërkim të pasioneve të tyre”, shpjegon Leiderman. “Mbesa ime ka zbuluar artin e pastiçerisë dhe nipi po mëson të luajë vetë në piano”. Mësimi i një gjuhe të re, kopshtaria, shkrimi i një libri apo edhe krijimi i një kostumi të Halloëeen-it janë të gjitha aktivitete që mund të ndihmojnë në kalimin e kohës dhe mbushjen e ditëve.
Relaksoni trurin. Mushtaq ua mëson këtë praktikë fillestare të ndërgjegjes fëmijëve më të vegjël: provoni të shikoni diçka për tre deri në pesë minuta, siç janë retë në qiell. “Ne e quajmë thyerje truri”, thotë Mushtaq. Për fëmijët e moshës tetë vjeç e lart, Mushtaq mëson “frymëmarrje katrore” (një lloj frymëmarrjeje kundër ankthit), që përfshin thithjen katër herë, mbajtjen e frymëmarrjes katër herë, nxjerrjen katër herë dhe më pas mbajtjen e frymës përsëri katër herë. “Kur bëjmë këtë ushtrim për tre minuta nivelet tona të stresit bien dhe ne prodhojmë hormone që na ndihmojnë të qëndrojmë të qetë”.
Medine shton gjithashtu “pauzat e ndërgjegjësimit” në shëtitjet e përditshme me vajzën e saj. Dhe, gjithsesi, të kesh disa ditë kur ndihesh më poshtë se zakonisht është normale. “Të jesh i durueshëm nuk do të thotë që fëmijët nuk do të përjetojnë kurrë emocione negative”, shpjegon Schnitker. “Por ata mund t’i marrin ato ndjenja, të bëjnë një pushim dhe t’i kthejnë ato në diçka konstruktive. Dhe ne të rriturit mund të bëjmë të njëjtën gjë”, përfundon ai.
Burimi / https://psicoadvisor.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
