Në jetë, ne duhet të mësojmë të jemi të kuptueshëm dhe të përshtatemi me të tjerët herë pas here. Të gjithë duhet të jemi fleksibël. Megjithatë, ka njerëz që, për arsye të ndryshme (si mungesa e vetëvlerësimit dhe ndjenja se nuk janë të denjë për dashuri nëse nuk përmbushin pritshmëritë e të tjerëve), japin aq shumë sa humbasin veten. Ata njerëz duhet të mësojnë të thonë jo.
Megjithëse ofrimi i dorës së ndihmës dhe të qenit bujar me të tjerët është një gjë e mirë dhe ju ofron shumë përfitime, është gjithashtu e rëndësishme të mbani mend se ju jeni prioriteti juaj i parë. Është në rregull të jesh fleksibël, por jo deri në atë pikë sa të bësh gjithçka për të kënaqur të tjerët dhe për të vënë nevojat e tyre para të tuave.
Cilat janë pasojat e paaftësisë për të thënë jo?
Nëse nuk vendosim kufij, ne nuk e respektojmë veten. Është sikur të jemi të padukshëm për veten tonë, duke u dhënë atyre që na rrethojnë të drejtën të vendosin për ne. Në fakt, nëse nuk mësojmë të themi jo, vetëvlerësimi ynë mund të vuajë deri në atë pikë sa të ndihemi të vetmuar dhe të destinuar të dështojmë.
Vetëvlerësim i ulët – Të kënaqësh të tjerët në vend që të bëjmë atë që duam vërtet, mund të na bëjë të ndihemi të mjerë. Në fakt, arrin në një pikë ku ndihemi të pavlerë, sikur nuk jemi të mirë për asgjë. Për shkak të kësaj, pak nga pak, vetëvlerësimi ynë bëhet gjithnjë e më i brishtë.
Vetmia – Kur ne gjithmonë bëjmë gjithçka për të tjerët, ne priremi të injorojmë dëshirat tona të vërteta. Fokusi ynë është të kënaqim ata rreth nesh në vend që të plotësojmë nevojat tona, gjë që çon në një ndjenjë të thellë të vetmisë së brendshme.
Fillojmë të mendojmë se askush nuk na do për atë që jemi, por për atë që mund të bëjmë për ta. Por e vërteta është se, nëse është kështu, sjellja jonë është ajo që i ushqen ato mendime. Mendoni për këtë: si do ta njohin njerëzit e tjerë veten tuaj të vërtetë kur ju përpiqeni vetëm të kënaqni nevojat e tyre?
Dështimi – Kënaqësia e njerëzve të tjerë ka një çmim: të lëmë mënjanë dëshirat dhe aspiratat tona. Kjo na bën të ndihemi si dështim për atë që mund të kishte qenë por nuk ishte. Kjo është arsyeja pse është kaq e rëndësishme të dimë vlerën tonë dhe të vendosim kufij kur bëhet fjalë për fleksibilitetin tonë.
Si mund të mësojmë të themi jo?
Kur mësojmë të themi jo, fillojmë të vendosim kufij, të kujdesemi më shumë për veten dhe t’i japim vetes vlerën që meritojmë. Edhe pse mund të jetë e vështirë në fillim, mos humbisni asnjë mundësi që keni për të shprehur ndjenjat tuaja të vërteta. Çelësat e mëposhtëm mund t’ju ndihmojnë ta arrini këtë:
Mos kini frikë nga kritika – Askush nuk do të pajtohet me gjithçka që thoni apo bëni. Pasi ta keni parasysh këtë, do të ndaloni së interesuari për t’u pranuar nga të gjithë rreth jush dhe do të filloni të ndiheni më të lirë. Përballuni me frikën e kritikës dhe jini vetvetja. Njerëzit kanë mendimet e tyre dhe ato nuk duhet të ndikojnë në jetën tuaj.
Vizualizoni veten në situata të ndryshme – Nëse e dini se është e vështirë për ju të thoni jo, imagjinoni veten në një situatë ku nuk keni zgjidhje tjetër veçse ta bëni këtë. Nëse e dini se dikush do të kërkojë diçka, përpiquni të imagjinoni përgjigjen tuaj të ardhshme. Do të ndiheni shumë më të qetë sapo të mbani parasysh përgjigjen tuaj të mundshme. Sidoqoftë, është e rëndësishme të mbani mend se gjërat nuk shkojnë gjithmonë ashtu siç planifikojmë, kështu që thjesht jini të përgatitur të jeni të sinqertë.
Mos e shpjego veten kaq shumë – Ju nuk keni pse të justifikoni veten kur thoni jo. Kur mësoni të thoni jo, filloni të kuptoni se gjëja më e rëndësishme është të jesh i sinqertë, i drejtë dhe i respektueshëm ndaj të tjerëve. Një “thjesht nuk më pëlqen” është më se e mjaftueshme.
Nuk është e pazakontë që ne të ndihemi të mbingarkuar nga mendimet tona herë pas here. Për shembull: “Çfarë do të them?”, “Cili duhet të jetë justifikimi im?”, ose “Unë nuk mund të them thjesht “jo””. Koka jonë fillon të rrotullohet dhe ne fillojmë të mendojmë shumë se çfarë do të ndodhë, gjë që na bën të ndihemi të shqetësuar.
Sidoqoftë, nuk keni nevojë ta mendoni kaq shumë këtë. Është e vërtetë që ndonjëherë mund t’ju duhet të shpjegoni pse po thoni jo. Megjithatë, e rëndësishme është që të mos ndiheni keq për këtë. E vetmja gjë që fiton duke menduar shumë për gjërat është të bëhesh i shqetësuar.
Filloni të doni veten – Kur e vetmja gjë që bëjmë është t’i kënaqim njerëzit, mësohemi të bëjmë gjëra që në fillim nuk do t’i bënim as për veten tonë. Mësoni të doni veten dhe do të mësoni të thoni jo. Filloni të bëni gjëra që ju pëlqejnë në vend që të dilni nga rruga juaj për t’i bërë të tjerët të lumtur. Pse të kujdesesh kaq mirë për të tjerët kur nuk ndihesh mirë me veten?
Mos tregoni se jeni në dispozicion gjatë gjithë kohës – Nëse e bëni të duket sikur jeni gjithmonë në dispozicion, njerëzit do të përfitojnë nga ju. Mos kini frikë të refuzoni propozimet që nuk ju pëlqejnë ose thjesht të thoni se jeni të zënë në këtë moment. Një mënyrë tjetër për të dalë nga gjërat është duke mos i kushtuar vëmendje kërkesave të të tjerëve. Ju nuk duhet të thoni asgjë si përgjigje. Mos harroni se heshtja është gjithashtu një mënyrë komunikimi. Herët a vonë, ata do të kuptojnë se ju nuk do të jeni gjithmonë aty për t’i kënaqur ata.
Duajeni veten: Nuk keni nevojë për miratimin e të tjerëve
Mbani në mend se është e pamundur të pëlqeheni nga të gjithë. Sapo ta kuptoni këtë, do të ndiheni më të lehtësuar dhe nuk do t’ju interesojnë mendimet e njerëzve të tjerë.
Ekziston një citim popullor nga Christian Nestell Bovee që thotë: “Dashuria jonë e parë dhe e fundit është dashuria për veten”. Mos e harro! Ju jeni personi më i rëndësishëm në jetën tuaj dhe nëse nuk kujdeseni për veten, askush tjetër nuk do ta bëjë atë për ju.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
