Vendimi për t’i dhënë fund një martese është shpesh i vështirë dhe çiftet mund të kalojnë muaj, apo edhe vite, duke kërkuar shpirtin binjakë përpara se ta lënë atë. Por kur bëhet fjalë për fillimin e një ndarjeje, ka një model të qartë se kush e merr vendimin përfundimtar. Në marrëdhëniet heteroseksuale perëndimore, në pjesën më të madhe të rasteve janë gratë ato që kërkojnë divorc.
Në SHBA veçanërisht, ku divorci pa faj është i ligjshëm në të 50 shtetet, disa vlerësime e vendosin shifrën në 70%; kjo rritet në 90% kur gratë janë të arsimuara. Në MB, statistikat e ONS treguan se gratë kërkuan 62% të divorceve në Angli dhe Uells në 2019. Tani, në disa vende perëndimore, divorci po bëhet më i lehtë; Britania e Madhe, për shembull, kohët e fundit legalizoi divorcet pa faj, që do të thotë se çiftet tani kanë një rrugë më të shpejtë dhe më të drejtpërdrejtë për t’u ndarë. Ky ndryshim në rregulla mund t’i hapë derën edhe më shumë grave – të cilat mund të kenë qenë në mëdyshje më parë – për të paraqitur kërkesë për divorc.
Pse gratë zgjedhin në mënyrë disproporcionale të divorcohen të parat? Për disa, përgjigja qëndron në mënyrën se si partnerët përmbushin, ose jo, nevojat e tyre emocionale në martesë.
Rëndësia e pavarësisë
Në shumicën e shoqërive, divorci ka qenë një fenomen relativisht i kohëve të fundit. Në MB, divorci ishte jashtëzakonisht i pazakontë para vitit 1914, me vetëm një divorc në çdo 450 martesa në dekadën e parë të shekullit të 20-të. Tani, më shumë se 100,000 çifte në MB divorcohen çdo vit, dhe në SHBA, rreth gjysma e martesave përfundojnë me divorc.
Siç shpjegon Heidi Kar, psikologe dhe eksperte për dhunën në familje në Qendrën e Zhvillimit të Arsimit me qendër në SHBA, nuk është rastësi që rritja e divorcit ka përkuar me çlirimin e grave.
“Për shkak se pavarësia ekonomike është një domosdoshmëri përpara se një grua të mund të përpiqet të largohet nga një martesë, qoftë e vetme ose me fëmijë, është jashtëzakonisht e vështirë për gratë të largohen nga një martesë nëse nuk kanë ndonjë mënyrë për të fituar para vetë”, thotë ajo. “Gjithashtu, për shkak se rolet gjinore bëhen më të ndërlikuara ndërsa gratë fillojnë të fitojnë pavarësi financiare, natyrshëm lindin më shumë konflikte martesore”.
Faktorët emocionalë dhe socialë
Megjithatë, vetëm rritja e pavarësisë ekonomike nuk është e vetmja arsye pse gratë kanë pasur më shumë gjasa të marrin të parat iniciativën për divorc, në krahasim me burrat e tyre. Megjithatë, përqindja e grave që iniciojnë divorcet ka vazhduar të rritet dhe arsyet janë të shumta.
Për shumë gra, pritshmëritë që kanë kur martohen mund të mos përputhen me realitetin. Ekspertët thonë se ato shpesh kanë një pritshmëri më të madhe se si një partner do t’i plotësojë nevojat e tyre emocionale sesa burrat, gjë që mund të çojë në zhgënjim pas martesës.
Gratë gjithashtu priren të marrin më pak përfitime emocionale nga martesa, gjë që mund ta bëjë jetën beqare të duket më tërheqëse. Ndërsa burrat e martuar marrin përfitime të shumta – duke përfshirë të jetuarit më gjatë dhe duke fituar më shumë para – gratë zakonisht nuk përfitojnë në të njëjtën mënyrë nga marrëdhëniet e tyre. Në vend të kësaj, ato mbajnë peshën kryesore të punëve shtëpiake dhe të rritjes së fëmijëve.
Gratë gjithashtu priren të kenë më shumë miq të ngushtë se burrat (në fakt, në SHBA, 15% e burrave thonë se nuk kanë fare miqësi të ngushta), që do të thotë se ato kanë një sistem më të mirë mbështetjeje si për të diskutuar çdo çështje martesore, ashtu edhe për të lehtësuar kalimin në status beqare. Është gjithashtu e mundur që këto miqësi e bëjnë divorcin të duket si një opsion më i besueshëm – hulumtimi sugjeron se nëse një mik i ngushtë divorcohet, shanset e vetë njerëzve për t’u divorcuar rriten me 75%.
Shtojini këtë faktit që gratë marrin kujdestarinë kryesore të fëmijëve në shumicën dërrmuese të rasteve të divorcit, kështu që gratë mund të ndjejnë se kanë më pak për të humbur kur bëjnë kërkesë për divorc në krahasim me burrat.
Divorcet priren të jenë komplekse dhe të nuancuara. Në disa raste, kërkesa për divorc është një vendim i mundimshëm i bazuar në vite pakënaqësie. Për të tjerët është më shumë një veprim praktik, bazuar në nevojën për të arritur një zgjidhje financiare. Megjithatë, ajo që është e qartë është se disa faktorë – fuqia e përmirësuar e fitimit të grave, nevojat emocionale të mospërputhshme të burrave dhe grave brenda martesës dhe pabarazitë e vazhdueshme në punën shtëpiake – nënkuptojnë se divorci ka të ngjarë të mbetet thellësisht gjinor.
Burimi / https://www.bbc.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
