Fjala kur dikush thotë një gjë, por bën një tjetër është hipokrizi.Është e natyrshme të mendosh se qëndrimet dhe sjelljet e një personi janë të lidhura drejtpërdrejt.Nëse dikush thotë, ndërkohë që e beson vërtet atë, se nuk është racist, do të prisnit që ata të sillen në mënyrë të qëndrueshme me atë deklaratë. Pavarësisht kësaj, psikologët kanë zbuluar se lidhja midis qëndrimeve të një personi dhe sjelljeve të tyre nuk është gjithmonë aq e fortë.
Njerëzit shpesh thonë një gjë, por bëjnë një tjetër
Në fakt, njerëzit kanë një zakon të keq për të thënë një gjë dhe më pas të bëjnë të kundërtën, madje edhe me qëllimet më të mira.
Zbulimi i shtrirjes së hipokrizisë flagrante të njerëzve shkon prapa në Amerikën e viteve 1930 dhe në punën e një profesori të sociologjisë në Stanford, Richard LaPiere ( LaPiere, 1934).
Në fillim të viteve ’30 ai ishte në një turne nëpër Kaliforni me disa miq të ngushtë që ishin kinezë.
LaPiere ishte i shqetësuar se ata do të hasnin probleme në gjetjen e restoranteve dhe hoteleve mikpritëse për shkak të miqve të tij kinezë. Në atë kohë në SHBA kishte pasur shumë histori në media se sa paragjykues ishin njerëzit kundër kinezëve.
Prandaj, LaPiere dhe miqtë e tij u befasuan këndshëm kur zbuluan se nga 128 restorantet dhe hotelet që vizituan, të gjithë përveç njërit u shërbenin me mirësjellje.
Në ditët e sotme, fakti që një vend refuzoi t’u shërbente atyre, me të drejtë do të konsiderohej një fyerje – por ato ishin kohë të ndryshme.
Pse njerëzit thonë një gjë, pastaj bëjnë një tjetër?
Shumë psikologë pajtohen në mënyrë efektive me LaPiere se gjithçka varet nga mënyra se si i bëni pyetjet dhe çfarë stereotipash po imagjinojnë njerëzit aktualisht kur japin përgjigjet e tyre.
Në një farë mënyre, një qëndrim është si një fotografi e paragjykimeve që i padituri ka në dispozicion në kujtesë pikërisht në momentin kur ai merret në pyetje.
Kjo ka çuar në një sërë studimesh dhe teorish që kërkojnë lidhje midis qëndrimeve të njerëzve dhe sjelljes së tyre.
Disa nga faktorët që janë parë të rëndësishëm janë:
Normat sociale
Aksesueshmëria e qëndrimit
Kontrolli i perceptuar mbi sjelljen
Gjithçka që mund të themi me siguri është se njerëzit shpesh janë jashtëzakonisht të paqëndrueshëm.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
