FB

November 26, 2021 | 8:40

Punët e shtëpisë lidhen me një kujtesë më të mprehtë tek të rriturit e moshuar

Punët e shtëpisë janë të lidhura me kujtesën më të mprehtë, hapësirën e vëmendjes dhe forcën më të mirë të këmbës, dhe si rrjedhim, mbrojtje më të madhe kundër rënies te të rriturit, zbulon hulumtimi i publikuar në revistën BMJ Open. Gjetjet ishin të pavarura nga aktivitetet e tjera të rregullta rekreative dhe fizike në vendin e punës dhe lëvizjet aktive në punë.

Aktiviteti i rregullt fizik është i mirë për ruajtjen e shëndetit fizik dhe mendor. Dhe në mesin e të rriturve të moshuar, ai parandalon rreziqet e problemeve afatgjata, rënies, palëvizshmërisë, varësisë dhe vdekjes. Megjithatë, të dhënat globale të monitorimit tregojnë se në vitin 2016 aktiviteti fizik ishte shumë nën nivelet e rekomanduara javore. Duke pasur parasysh se punët e shtëpisë përfshijnë aktivitet fizik dhe janë një tregues i aftësisë për të jetuar në mënyrë të pavarur, studiuesit donin të eksploronin nëse bërja e punëve të shtëpisë mund të kontribuojë në plakjen e shëndetshme dhe të rrisë kapacitetin fizik dhe mendor midis të moshuarve.

Ata përfshin 489 të rritur të përzgjedhur rastësisht, të moshës nga 21 deri në 90 vjeç, me më pak se 5 probleme themelore dhe pa probleme njohëse. Të gjithë jetonin të pavarur në një qytet të madh banimi në Singapor dhe ishin në gjendje të kryenin detyra rutinë të përditshme.

Pjesëmarrësit u ndanë në dy grupmosha: 21-64 vjeç (249; mosha mesatare 44), të klasifikuar si ‘më të rinj’; dhe 65-90 vjeç (240; mosha mesatare 75), të klasifikuar si ‘më të vjetër.’

Shpejtësia e ecjes dhe shpejtësia për tu ngritur në këmbë nga një karrige (tregues i forcës së këmbës dhe rrezikut të rënies) u përdorën për të vlerësuar aftësinë fizike. Testet u përdorën për të vlerësuar gatishmërinë mendore (kujtesa e shkurtër dhe e vonuar, aftësia vizuohapësinore, gjuha dhe hapësira e vëmendjes) dhe faktorët fiziologjikë të lidhur me rëniet.

Pjesëmarrësit u pyetën në lidhje me intensitetin dhe shpeshtësinë e punëve të shtëpisë që bënin rregullisht, si dhe me sa lloje të tjera të aktivitetit fizik praktikonin. Punët e lehta të shtëpisë përfshinin larjen, pastrimin e pluhurave, rregullimin e shtratit, varjen e rrobave, hekurosjen, rregullimin dhe gatimin. Punët e rënda të shtëpisë përkufizoheshin si pastrimi i dritareve, ndërrimi i shtratit, pastrimi me fshesë me korrent, larja e dyshemesë dhe aktivitete të tilla si lyerja/dekorimi.

Intensiteti i punëve të shtëpisë u mat në ekuivalentin metabolik të detyrës (MET). Këto janë afërsisht ekuivalente me sasinë e energjisë (kalorive) të shpenzuar për minutë aktiviteti fizik. Punëve të lehta të shtëpisë iu caktua një MET prej 2.5; punëve të rënda të shtëpisë iu caktua një MET prej 4.

Vetëm rreth një e treta (36%; 90) e atyre në grupin më të ri dhe vetëm rreth gjysma (48%;116) e atyre në grupmoshën më të madhe, plotësuan kuotën e rekomanduar të aktivitetit fizik vetëm nga aktiviteti fizik rekreativ. Por gati dy të tretat (61%, 152 më të rinj; dhe 66%, 159 më të vjetër) e përmbushën këtë objektiv ekskluzivisht përmes punëve të shtëpisë.

Pas përshtatjes për llojet e tjera të aktivitetit të rregullt fizik, rezultatet treguan se punët e shtëpisë shoqëroheshin me aftësi më të mprehta mendore dhe kapacitet më të mirë fizik. Por vetëm në grupmoshën më të madhe. Rezultatet njohëse ishin 8% dhe 5% më të larta, respektivisht, te ata që kryenin vëllime të larta të punëve të lehta ose të rënda të shtëpisë krahasuar me ato në grupet me vëllim të ulët. Dhe intensiteti i punëve të shtëpisë ishte i lidhur me fusha specifike njohëse. Në mënyrë të veçantë, punët e rënda të shtëpisë u shoqëruan me një rezultat më të lartë të vëmendjes 14%, ndërsa punët e lehta të shtëpisë u shoqëruan me 12% dhe 8% rezultate më të larta të kujtesës së shkurtër dhe të vonuar. Në mënyrë të ngjashme, rezultatet e kohës së qëndrimit në këmbë dhe ekuilibrit/koordinimit ishin përkatësisht 8% dhe 23% më të shpejta, në grupin me volum të lartë sesa në grupin me volum të ulët.

Ata në grupmoshën më të re kishin mesatarisht pesë vite më shumë arsim se sa homologët e tyre më të vjetër. Dhe meqenëse niveli i arsimit është i lidhur pozitivisht me shkathtësinë mendore bazë dhe rënien më të ngadaltë njohëse, kjo mund të shpjegojë dallimet e vërejtura në ndikimin e punëve të shtëpisë midis dy grupmoshave, shpjegojnë studiuesit.

Ky është një studim vëzhgues dhe si i tillë, nuk mund të përcaktojë shkakun, paralajmërojnë ata, duke shtuar se studimi u mbështet në raportimin subjektiv të niveleve të aktivitetit fizik, vëllimit dhe intensitetit të punëve të shtëpisë. Por ata përmendin hulumtimet e mëparshme që tregojnë një lidhje midis ushtrimeve aerobike dhe funksionit të përmirësuar njohës, kështu që shkathtësia më e mprehtë mendore e lidhur me punët e shtëpisë mund të ndodhë përmes mekanizmave të ngjashëm, sugjerojnë ata.

Ata përfundojnë: “Këto rezultate sugjerojnë kolektivisht se funksionet më të larta njohëse, fizike dhe sensoro-motore që lidhen me aktivitetet e rënda të punëve të shtëpisë mund të lidhen me rrezik më të ulët fiziologjik të rënies midis të rriturve të moshuar që banojnë në komunitet”.

 

 

Burimi / https://neurosciencenews.com/

© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

MARKETINGU:
Agjente Marketingu:
Erinda Topi: 0688019400
E-mail: [email protected]

© Revista Psikologjia. Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

To Top