Njerëzit ndajnë një dëshirë universale për lumturinë. Por, përgjigja e pyetjes “Çfarë përbën lumturinë?” është larg nga universalja. Në fund të fundit, nuk mund të pritet të shihet një “përkufizim” standard i lumturisë kur fjala ka evoluar kaq shumë gjatë 500 viteve. Plus, “lumturia” vazhdon të mbetet jashtëzakonisht heterogjene në interpretim nëpër kultura edhe sot.
Unë dhe ne, çiklizmi dhe lineariteti
Dy fjalë kujdesi: Së pari, kultura është një amalgamë e ndërlikuar e një morie besimesh, vlerash, qëndrimesh dhe praktikash. Diskutimi i mëposhtëm është i kufizuar në një ose disa aspekte të kulturës, edhe pse në realitet është shumë më kompleks. Së dyti, kombet nuk janë të njëjta me kulturat. Diversiteti është me bollëk në çdo komb, pavarësisht nga ekzistenca e një norme kulturore gjithëpërfshirëse. Prandaj, dallimet midis Lindjes dhe Perëndimit janë sqaruar në terma të përgjithshëm. Shumica e kulturave aziatike janë kolektiviste dhe theksojnë grupin mbi veten. Kohezioni social, harmonia, vlerat e përbashkëta dhe ndërvarësia janë ide që marrin një rëndësi të madhe. Njerëzit janë të vetëdijshëm për ekzistencën e të kundërtave të tilla dhe i marrin parasysh të dyja palët përpara se të marrin një vendim. Përkundrazi, çiklizmi mungon në besimet perëndimore dhe ndryshimi perceptohet si një nocion linear me transformime të përhershme. Me faktorë të tillë që luajnë një rol të madh në dallimin e kulturave, nuk është çudi që perceptimet e lumturisë dhe mirëqenies ndryshojnë përgjatë vijave kulturore.
Perceptimet e lumturisë: Dëshmi nga eksperimentet
Në shumicën e kulturave aziatike, lumturia dhe mirëqenia rrjedhin nga detyrimet dhe vlefshmëria nga të tjerët në shoqëri. Një studim mati shkallën në të cilën studentët aziatikë amerikanë dhe evropianë amerikanë e perceptuan përmbushjen e pritshmërive të prindërve të tyre dhe se si kjo ndikoi në mirëqenien subjektive. Amerikanët aziatikë raportuan se prindërit e tyre kishin pritshmëri specifike ndaj tyre dhe ata u përballën me një gjasë më të madhe për të qenë në gjendje t’i përmbushin këto pritshmëri. Si pasojë, ata raportuan nivele më të ulëta të mirëqenies sesa pjesëmarrësit evropiano-amerikanë. Në një studim (Neëman, 2019), studentëve aziatikë dhe evropianë amerikanë iu kërkua të jepnin një provim ku të gjithë studentët performuan mirë dhe ishin të lumtur. Në vazhdim, studentët aziatikë raportuan një nivel dukshëm më të ulët të lumturisë sesa në ditën e testit në krahasim me evropiano-amerikanët, të cilët ishin ende mjaft të kënaqur me veten. Kjo mund t’i atribuohet të menduarit dialektik midis aziatikëve, i cili sugjeron se të qenit shumë i lumtur mund të çojë në gjëra të këqija, duke ulur kështu nivelin e lumturisë së tyre.
Përgatiti K.I / Burimi www.psychologytoday.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
