Çfarë janë saktësisht emocionet? Epo, nuk ka përgjigje të lehtë për këtë; varet nga kush pyet dhe cila është perspektiva e tyre teorike. Por, pavarësisht se si i përcaktojmë, si i përshkruajmë ne ato? Kjo më lehtë mund të thuhet sesa të bëhet. Ka edhe një term psikiatrik, alexithymia, për vështirësi në identifikimin dhe artikulimin e emocioneve.
Disa studiues kanë sugjeruar se ekzistojnë emocione themelore universale njerëzore që janë të qëndrueshme në të gjitha kulturat. Psikologu Paul Ekman identifikoi zemërimin, neverinë, frikën, trishtimin, lumturinë dhe befasinë.
Etiketimi i emocioneve dhe përcjellja e humorit
Kur ndihem i rënë moralisht, kam tendencë të kem një numër emocionesh që zhvillohen në të njëjtën kohë. Kur kjo ndodh, unë zakonisht mund të identifikoj emocionet themelore që po përjetoj, por për të hyrë në detaje është e dobishme të kesh një listë. Asnjëherë nuk e kam parë vlerësimin e gjendjes sime shpirtërore të dobishme, por më pëlqen të mbaj shënimet e përzierjes së emocioneve që përjetoj.
Unë mendoj se duke hedhur një vështrim në listë sa herë që bëj një hyrje, unë identifikoj emocionet më delikate, si dhe ato që bien më qartë në sy. Ndonjëherë jam në gjendje të identifikoj se nga vijnë këto emocione dhe herë të tjera është më e vështirë. Mund të mendoj se po ndiej një emocion të caktuar në lidhje me një ngjarje të caktuar, por me më shumë reflektim mund të kuptoj se në të vërtetë reagoj ndaj diçkaje krejt tjetër.
Një gjë që bie në sy me listën time të emocioneve është mungesa e emocioneve pozitive. Mendoj se ka kaluar kaq shumë kohë sa nuk ka pasur ndonjë rast që të më shtynte të shtoja emocione pozitive në listë.
Emocione dhe ndjesi trupore
Unë zakonisht nuk ndiej një lidhje të fortë midis emocioneve dhe ndjesive trupore. Nuk jam i sigurt nëse kjo është ngaqë unë nuk jam në kontakt me trupin tim, apo nëse jam vetëm mënyra se si prirem të përjetoj emocione. Përjashtimi më i dukshëm nga kjo është ankthi, të cilin ka më shumë të ngjarë ta ndiej në një kuptim fizik (p.sh. shtrëngimi i gjoksit, rrahja e zemrës) sesa emocional.
Stresi mund të shfaqet në tension në shpatulla, shpinë dhe nofull, por unë bëj masazhe të rregullta në mënyrë që të mos dal nga kontrolli. Ndonjëherë unë kam simptoma fizike me depresion, si prapambetja psikomotorike (ngadalësimi i lëvizjeve) dhe shqetësimi i GI, por duket se ka më shumë lidhje me sëmundjen në përgjithësi sesa pasqyrimin e ndonjë emocioni specifik.
Shprehjet e fytyrës
Pastaj është çështja e shprehjes së fytyrës së emocioneve. Sëmundja mendore ndonjëherë mund të ketë një efekt të rëndësishëm në këtë. Shprehja ime (ose “ndikimi” për të përdorur termin psikiatrik) bëhet shumë e sheshtë kur depresioni im shkakton shumë ngadalësim fizik / mendor. Mbaj mend raste kur e kam parë veten në pasqyrë, duke u përpjekur të shtrembëroj fytyrën time në një buzëqeshje dhe thjesht nuk mund ta bëja atë. Përveç lëvizjes ultra-të ngadaltë, kjo është një shenjë mjaft e qartë për ata që më njohin se nuk jam mirë. Në të kundërt, kur jam mirë, buzëqesh shumë.
Të gjitha emocionet janë në rregull
Disa emocione janë më të vështira se të tjerat. Ndjenjat si zemërimi, xhelozia dhe turpi nuk janë të këndshme për t’u provuar, por ato i shërbejnë një qëllimi. Nëse një nga kafshët shtëpiake do të ngordhte, a preferoni të ndjeni pikëllim apo lumturi? Hidhërimi duket shumë më i përshtatshëm për situatën.
Mesazhet toksike të pozitivitetit thonë se të qenit pozitiv është mënyra e vetme e pranueshme. Por pse duhet të jenë të vlefshme vetëm disa emocione? Një grup i tërë emocionesh është një pjesë e natyrshme e përvojës njerëzore; nuk keni nevojë të jeni pozitiv.
Një tjetër element i pozitivitetit toksik është ideja se lumturia është një zgjedhje. Përveç emocioneve që nuk janë zgjedhje – aq më pak kur përfshihet sëmundja mendore. Emocionet vijnë nga mendja dhe trupi ynë duke reaguar ndaj asaj që është e pranishme për ne në këtë moment. Ndoshta na shërbejnë më mirë duke zhvilluar ndërgjegjësim më të madh për emocionet tona sesa duke u përpjekur të ushtrojmë kontroll mbi to.
Burimi / https://mentalhealthathome.org/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
