Që nga fëmijëria na kanë mësuar se si të sillemi dhe shpesh këto mësime na çojnë në një drejtim të padukshëm, të bërë nga nevoja për kontroll, frenim dhe heshtje. Rezultati? Le të mos themi atë që mendojmë, të mos shprehim vështirësi e ndjenja, madje le të mos kërkojmë ndihmë në kohë nevoje! E gjithë kjo ndodh sepse, që nga fëmijëria, na është mësuar se emocionet janë diçka e parehatshme, diçka që duhet mbajtur, jo për t’u treguar.
E gjithë kjo errësirë që disa prej nesh mbartin brenda, nuk ndodh për shkak të një mungese personale, por ndodh, thjesht sepse askush nuk na ka dhënë një hapësirë dhe një kohë në të cilën mund të shprehemi thellë. Duke pasur gjithmonë kujdes që të mos fyejmë të tjerët, përfunduam duke u distancuar nga vetja jonë, nga vetja jonë e vërtetë.
Ja se cilat janë 5 arsyet pse duhet të thoni gjithmonë se çfarë ndjeni dhe çfarë mendoni.
#1. Ti meriton një vend në këtë botë
Arsyeja e parë pse duhet të thoni gjithmonë atë që ndjeni dhe çfarë mendoni është kjo: të rifitoni hapësirën dhe kohën tuaj. Nuk mund ta shpengosh veten për atë që të është mohuar në të kaluarën, por mund të sigurohesh se tani askush (as vetë) nuk të merr asgjë. Ti meriton një vend në këtë botë dhe me ty, madje edhe ndjenjat e tua më të rënda, madje edhe mendimet e tua më të sikletshme. Është e gjitha pjesë e “paketës” dhe duhet të përqafosh gjithçka për të qenë plotësisht vetvetja.
#2. Do të ndihesh vërtet i vlerësuar
Nëse ke ndjenjën se nuk ndihesh i vlerësuar, se nuk je kurrë i mjaftueshëm, ka të ngjarë të jetë sepse i bën të pavlefshme të gjitha ndjenjat e tua. Duke e lënë gjithmonë veten mënjanë, përfundon duke përjashtuar çdo mundësi për vlerësim. Invalidimi është një koncept i rëndësishëm në psikologji. Invalidimi – qoftë i qëllimshëm apo jo – komunikon qartë se humoret, mendimet dhe veprimet tuaja janë të pakuptimta, budallaqe apo të tepruara, se ato nuk vlejnë interes, respekt dhe për këtë arsye nuk meritojnë kohë dhe hapësirë.
Kur vendos t’i japësh zë asaj që mban brenda, më në fund fillon ta bësh të vlefshme veten. Çfarë do të thotë kjo për ty? Që në fillim do të fillosh të ndihesh vërtet i vlerësuar nga vetja dhe pastaj, do të përdorësh atë përzgjedhje natyrore që mund të mbështetet vetëm nga njerëz që, ashtu si ti, të vlerësojnë. Me fjalë të tjera, do të ndihesh vërtet i vlerësuar duke harruar përgjithmonë atë ndjenjë të keqe të mosvlerësimit që shpesh të mundon.
#3. Mendimet dhe ndjenjat çojnë në veprim
Vënia e mendimeve tona në rregull dhe zgjedhja spontane se cilët do të nxjerrin në dritë dhe cilat për të ndarë me të tjerët, është hapi i parë për të ndryshuar. Duket e parëndësishme, por jo. Emocionet dhe mendimet janë motori pulsues i veprimeve tona dhe janë elementët që na drejtojnë në jetë.
Emocionet, të cilat shumë prej nesh i përjetojnë si pengesë, në të vërtetë janë gjilpëra e një busulle të fuqishme. Çdo emocion ka kuptimin e vet dhe siguron aktivizimin fiziologjik. Kjo do të thotë se kur përjeton një emocion, është i gjithë trupi yt që e “ndjen” atë me variacione të vërteta biokimike. Mendimet mund të ndikojnë te ndjenjat dhe ndjenjat mund të na i kushtëzojnë mendimet. E gjithë kjo me pasoja në sjelljen tonë.
#4. Kush të do, qëndron.
Duket si klishe, por jo. Gjithkush, me sjellje dhe fjalë, operon një përzgjedhje të natyrshme të njerëzve që mund të jenë pranë tij. Këtu, nëse keni mësuar të thoni vetëm atë që të tjerët duan të dëgjojnë, atëherë, vit pas viti, do të jeni bërë një magnet për njerëzit egocentrikë, të cilët duan të flasin vetëm për veten e tyre dhe urrejnë empatinë me vështirësitë e të tjerëve, duke përfshirë edhe tuajin.
Në mënyrë të ngjashme, nëse je i përkulur dhe i nënshtruar, me shumë mundësi, me kalimin e viteve, do ta kesh rrethuar veten me njerëz abuzivë, të cilëve u pëlqen të vendosin, të kontrollojnë dhe të të bëjnë të ndihesh më poshtë. Nuk është fati që të bën të takosh vetëm “njerëz të gabuar”, është përkundrazi qëndrimi yt që me kalimin e kohës ka sjellë këtë përzgjedhje natyrore.
#5. Jepi vetes mundësinë të përjetosh atë që të pëlqen
Duke e bërë veten të vogël për të mos u shqetësuar, për të mos u lënduar, për të mos u gjykuar, përjashton shumë mundësi, para së gjithash, atë të eksperimentimit të vetes në kontekste të ndryshme. Mendoje njëherë. Për të respektuar pritjet e të tjerëve dhe jo për të zhgënjyer, sa herë keni thënë “po” sepse nuk keni kundërshtuar vullnetin e interlokutorit tuaj? Sa kompromise të parehatshme ke pranuar?
Si fëmijë ne tashmë dërgojmë kafshatën e parë të hidhur, pastaj dërgojmë poshtë një tjetër dhe një tjetër, derisa ushqehemi me hidhërim si një zakon i përditshëm dhe kjo është shumë vetë-kufizues. Kjo mënyrë të vepruari na bën të ndihemi të pasigurt, na bën të dyshojmë te vetja. Na privon nga guximi për t’u përpjekur në aventura të tjera, por nuk na pengon të bëhemi ata që në të vërtetë duam të jemi. Duke i lejuar vetes luksin që të shikosh atë që ndien dhe ta shprehësh pa frikë, do të kesh mundësinë të bësh vlerësimin e vetes dhe pastaj të zgjedhësh të përjetosh atë që ti dëshironë vërtetë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
