Njohja e nevojave tuaja është e rëndësishme për të kuptuar se si të veproni në botë. Në fakt, duke dëgjuar veten, ju mund të drejtoni veprimet tuaja në mënyrë që të ndjeni se nevojat tuaja janë përmbushur. Të dëgjosh, pra, do të thotë të krijosh një hapësirë kontakti: një marrëdhënie të thellë me veten, e cila rrjedhimisht çon në një marrëdhënie të thellë me të tjerët.
Si të dëgjoni veten?
Dëgjimi i vetvetes zakonisht kuptohet si veprimi i dhënies së peshës së mendimeve të dikujt: dëgjimi i përtypjes mendore. Megjithatë, dëgjimi i kokës është i barabartë me kontaktin vetëm me një pjesë të vetes dhe që çon në veprime mekanike, automatike, ose në një “bërje” kaotike që nuk merr parasysh atë që dikush dëshiron në të vërtetë për jetën e tij.
Pika fillestare për të dëgjuar veten është trupi. Pjesa më e madhe e punës që bëj me njerëzit në udhëtimet e mia bazohet në zhvendosjen e vëmendjes nga mendimet tek ndjesitë dhe emocionet pikërisht përmes trupit.
Si të njihni nevojat tuaja në 4 hapa?
Skema që mund të ndiqni për të mësuar të dëgjoni dhe të njihni nevojat tuaja përbëhet nga 4 faza:
Përqendrohuni në atë që po ndjeni tani – Përqendrohuni në ndjesitë e trupit, në perceptimet në lidhje me një stimul të jashtëm ose të brendshëm. Çfarë emocioni është?
Një shënim i vogël – neuroshkencëtari Damasio shprehet se emocionet janë modele veprimi në trup, të cilat japin drejtimin që duhet ndjekur për të rifituar ekuilibrin. Prandaj, mbani mend se nuk ka emocione pozitive apo negative, pasi të gjitha ato (nga ato të këndshmet për të provuar deri tek ato të pakëndshmet) tregojnë nevojën për t’u kënaqur.
Vini re mendimet që keni në mendjen tuaj për atë që po ndjeni – Dhe mbi të gjitha, pyesni veten se çfarë dëshironi për të. Filloni të imagjinoni se çfarë do të dëshironit të bëni për të përmbushur nevojat tuaja, duke menduar për atë që ju nevojitet, çfarë mund t’i jepni vetes leje për të ndjekur.
Merrni masa, duke ndërmarrë veprime për të kënaqur nevojën tuaj – Vini re se si ndiheni tani, pasi keni ndërmarrë veprime. Nëse ndjeni kënaqësi dhe nivelet tuaja të zgjimit janë kthyer në ekuilibër, atëherë do të vini re se veprimet ishin në përputhje me nevojat tuaja. Përndryshe, ju mund të ktheheni në dëgjimin e vetvetes për t’u rikthyer në kontakt me atë që dëshironi të bëni dhe për të gjetur një rrugë që është më në përputhje me qetësinë tuaj.
Nëse në një moment të caktuar nuk mund të plotësoni një nevojë për arsye të ndryshme (për shembull, jeni të uritur, keni nevojë për të ngrënë por jeni në mes të një takimi), procesi pezullohet deri në momentin në të cilin, më në fund, mund të zbatojnë veprime për mbylljen e ciklit. Kjo ndodh kur ju bini në kontakt me dy nevoja të ndryshme në të njëjtën kohë dhe zgjidhni të dëgjoni vetëm njërën prej tyre në atë moment të saktë.
Mendimi është në shërbim të ndjenjës
Në procesin e njohjes dhe dëgjimit të nevojave, të menduarit është në shërbim të ndjenjës. Jo tjetri. Duke u nisur nga trupi, duke dëgjuar stimuj, ndjesi dhe emocione, ju e kuptoni një nevojë dhe mendimi i jep kuptim përvojës këtu dhe tani.
Shumë shpesh, megjithatë, ndodh e kundërta. Ne përpiqemi t’u japim kuptim përvojave bazuar në përvojat e kaluara dhe mendimet automatike, pa u lidhur me atë që ndjejmë në të tashmen dhe nuancat e saj unike dhe të papërsëritshme. Pikërisht këtu, krijohet ndërthurja, e cila e pengon njeriun të veprojë në drejtim të plotësimit të nevojës së shfaqur.
Përfundime
Njohja e nevojave tuaja është një proces që fillon nga poshtë, nga trupi dhe jo nga mendimet. Pjesa cerebrale në fakt përdoret për t’i dhënë kuptim përvojës trupore, e cila tregon se çfarë ndjejmë dhe drejt cilës nevojë për t’u orientuar.
* Sebastiano Dato, psikolog klinik
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
