Kur dikush na shikon, mund të provojmë pasiguri apo edhe nervozizëm. Por kur këto emocione bëhen aq intensive sa ndikojnë në jetën tonë, mund të jetë një shenjë e skopofobisë, domethënë fobisë së të qenit i vëzhguar nga të tjerët. Pse ndodh kjo dhe si mund ta trajtojmë atë?
Çfarë është skopofobia?
Skopofobia është frika se të tjerët do t’ju shikojnë. Në rastin e kësaj fobie, njerëzit mund të përfundojnë duke ndaluar së kryeri aktivitetet e tyre të përditshme ose gjërat që dëshironin të bënin për shkak të saj. Edhe në raste ekstreme, kjo mund të dëmtojë përqendrimin në shkollë ose në punë.
Simptomat e skopofobisë
Skopofobia do të thotë që njerëzit që vuajnë prej saj ndihen nervoz dhe në mënyrë disproporcionale të shqetësuar kur ndjejnë se dikush po i shikon ose i vëzhgon. Duke marrë parasysh këtë, disa nga simptomat që mund të karakterizojnë këtë fobi janë si më poshtë:
Ankthi ekstrem: Kur dikush është në një situatë ku dikush po e shikon, kjo fobi mund t’u shkaktojë njerëzve shumë stres,ankthiose siklet i përgjithshëm.
Besimi se të tjerët po i shikojnë: Në shumë raste, njerëzit me skopofobinë mund të kenë besimin (gabim) se të tjerët po i shikojnë edhe nëse nuk mund t’i shohin.
Shqetësimi i tepruar: Kur vuajnë nga frika se mos të vëzhgohen nga të tjerët, ata që vuajnë nga kjo fobi mund të përfundojnë të shqetësuar ose të shqetësuar kur janë në një situatë në publik ose edhe kur ndërveprojnë me njerëz të tjerë.
Ndrojtje ekstreme: veçanërisht kur bëni kontakt me sy ose kur jeni duke u parë nga njerëzit e tjerë.
Sulmet e panikut: Kjo mund të përfshijë ndjenjën sikur zemra juaj po rrah, djersitni shumë, marramendje ose gulçim.
Cilat janë shkaqet e skopofobisë?
Kjo fobi mund të shfaqet si një simptomë e ankthit social. Me fjalë të tjera, nëse vuani nga ky çrregullim, ka më shumë gjasa të vuani nga kjo fobi. Nga ana tjetër, mund të lidhet edhe me çrregullimin e ankthit të përgjithësuar, pasi në këto raste njerëzit mund të shqetësohen së tepërmi përballë të tjerëve. Gjenetika gjithashtu mund të jetë një faktor kontribues në skopofobinë. Kjo do të thotë, nëse keni një të afërm të ngushtë me një çrregullim ankthi, kjo mund të rrisë shanset tuaja për t’u prekur në mënyrë të ngjashme. Së fundi, çdo përvojë që keni pasur (ose gjendje me të cilën jetoni) që ju bën të keni frikë nga refuzimi, gjykimi ose kritika mund të çojë gjithashtu në skopofobinë.
Si të menaxhoni fobinë e të qenit të vëzhguar nga të tjerët?
Ka disa masa që mund të merrni për të përballuar ndjenjat e frikës ose ankthit që lidhen me këtë fobi:
Njohja e kësaj fobie: Të kuptuarit pse shfaqet kjo fobi dhe mbi të gjitha të dish se çfarë është dhe kur mund të vuash prej saj, mund t’ju ndihmojë të përballeni më mirë me simptomat e këtij çrregullimi.
Përdorni teknika relaksimi: Mësimi i strategjive të relaksimit ju jep një mjet të fuqishëm për menaxhimin e fobive. Për shembull, dy teknika që mund t’ju ndihmojnë janë ndërgjegjja ose meditimi.
Përqendrohuni në kujdesin për veten tuaj: Përqendrimi në kujdesin për shëndetin tuaj fizik dhe mendor do t’ju ndihmojë gjithashtu të përballeni me simptomat e kësaj fobie. Kjo mund të përfshijë të hani një dietë të ekuilibruar, të ushtroni rregullisht, të keni zakone të mira të gjumit dhe të merrni kohë për t’u kujdesur për veten.
Merruni me këto situata gradualisht: një mënyrë për t’u marrë me këtë fobi është të përpiqeni ta punoni gradualisht me të. Në këtë mënyrë, ju mund ta përballoni këtë frikë në situata ku ka më pak njerëz.
Shkoni në terapi: Në shumë raste, kjo fobi mund të përfundojë duke ndikuar në jetën e njerëzve që vuajnë prej saj. Pra, nëse ky është rasti juaj, ju rekomandojmë shumëkontaktoni një psikolog profesionistpër t’i dhënë fund këtij problemi.
Ballafaqimi me frikën për t’u vëzhguar nga të tjerët mund të jetë shumë i vështirë në shumë raste. Prandaj, është e rëndësishme të merrni nën kontroll këto emocione në mënyrë që ato të mos ju kufizojnë në jetën tuaj të përditshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
