Kërkimi i botuar në Psychology: Research and Review tregon rëndësinë e prekjes së hershme të nënës për zhvillimin e moralit të një fëmije. Nëpër tre studime, prekja e dashur gjatë fëmijërisë ishte e lidhur pozitivisht me rezultate sociomorale të tilla si ndjeshmëria dhe angazhimi shoqëror.
Studiuesit kanë dokumentuar prej kohësh rëndësinë e përvojave të hershme të prekjes në zhvillimin fiziologjik dhe psikologjik. Prekja e dashur nga kujdestarët është thelbësore gjatë foshnjërisë dhe mungesa e një kujdesi të tillë është shoqëruar me rezultate të dëmshme siç janë deficitet ndijore, sociale dhe psikologjike.
Autorët e studimit Darci Narvaez dhe ekipi i saj propozuan që duke ndikuar në sistemet neurobiologjike, prekja ka të ngjarë të kontribuojë në zhvillimin e proceseve ndërpersonale si shoqëria dhe morali. Në tre studime të veçanta, studiuesit hulumtuan nëse prekja gjatë foshnjërisë do të shoqërohej me aftësinë morale të fëmijëve.
Në një studim fillestar ndër-sektorial midis 156 nënave me fëmijë nga mosha 3 deri në 5 vjeç, u zbulua se qëndrimi pozitiv i një nëne ndaj prekjes (p.sh., përqafimi i një fëmije kur ai / ajo është në gjendje të vështirë) ishte i lidhur pozitivisht me shoqërinë e fëmijës (p.sh. shqetësimi pas keqbërjes, kënaqësia shoqërore) dhe e lidhur negativisht me sjelljen antisociale (p.sh. tërheqja sociale, sjellja e keqe) Për më tepër, qëndrimet e nënave ndaj ndëshkimit fizik ishin të lidhura negativisht me lulëzimin shoqëror të fëmijëve dhe të lidhura pozitivisht me sjelljen antisociale.
Për të fituar njohuri se si sjelljet prekëse ndikojnë në rezultatet e fëmijëve me kalimin e kohës, studiuesit zhvilluan një studim gjatësor duke përdorur të dhëna nga një projekt 3-vjeçar midis nënave në rrezik dhe fëmijëve të tyre. Intervistat në shtëpi, përfshirë vëzhgimet e ndërveprimeve nënë-fëmijë, u kryen në periudha të ndryshme kohore kur fëmijët ishin midis 4 muajsh dhe 3 vjeç.
Në përgjithësi, studiuesit zbuluan se mungesa e prekjes negative, krahasuar me sigurimin e prekjes pozitive, kishte një ndikim më të madh në sjelljen prosociale dhe problematike të fëmijëve. Për shembull, nënat me më pak sjellje negative në prekje kur fëmijët ishin 1.5 vjeç i vlerësuan fëmijët e tyre si me aftësi më të mëdha shoqërore dhe më pak probleme të jashtme në moshën 3 vjeç.
Sjelljet pozitive të prekjes duket se kanë një ndikim më të fortë në rregullimin e sjelljes së një fëmije. Nënat që shfaqën prekje më pozitive kur fëmijët ishin 1.5 vjeç kishin fëmijë me rregullim më të madh të sjelljes në atë kohë dhe me aftësi më të madhe shoqërore në moshat 2 dhe 3 vjeç.
Veçanërisht, të dy studimet kontrolluan për përgjegjësinë e një nëne ndaj nevojave të fëmijës, duke sugjeruar që efektet e mësipërme ishin të lidhura posaçërisht me sjelljen e nënave në prekje dhe jo thjesht rezultat i prindërimit të ndjeshëm.
Një studim i fundit gjeti prova se ndikimi i prekjes së hershme shtrihet në moshën e rritur. Studimi zbuloi se prekja pozitive në fëmijëri shoqërohej me mirëqenie më të madhe, aftësi morale dhe orientim moral në moshën e rritur. Për më tepër, analiza e ndërmjetësimit sugjeroi që siguria e atashimit, shëndeti mendor dhe kapaciteti moral ndërmjetësuan marrëdhëniet midis prekjes dhe orientimit moral të të rriturve. Kjo sugjeron një rrugë përmes së cilës prekja e hershme promovon proceset psikologjike të nevojshme për kapacitetet morale dhe orientimet në moshën e rritur.
“Gjetjet, megjithëse paraprake, sugjerojnë që përvojat me prekje në jetën e hershme mund të formojnë kapacitetet e të rriturve për t’u marrë me të tjerët dhe llojin e orientimit etik që ata sjellin në marrëdhëniet shoqërore – të hapura ose të arsyeshme”, thonë Narvaez dhe ekipi.
Në përgjithësi, gjetjet tregojnë për rolin ndikues të prekjes së hershme në zhvillimin sociomoral. Siç thanë autorët e studimit, “Me gjasë, shkalla në të cilën ne e shohim veten të angazhuar dhe përgjegjës për shëndetin dhe mirëqenien e të tjerëve mund të jetë pjesërisht për shkak të afeksionit fizik dhe / ose ndëshkimit trupor që kemi përjetuar, veçanërisht në fillim të jetës”.
Burimi / https://www.psypost.org/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
