A jeni ndjerë ndonjëherë sikur gjithçka ka dalë jashtë kontrollit tuaj? A keni kërkuar ndonjëherë që bota të ndalet për një çast për të marrë frymë dhe energji përsëri? Ne të gjithë kemi patur periudha kur kemi menduar se nuk mund ta bënim diçka dhe ishim gati të humbnim kontrollin. Stresi i përditshëm dhe rutina pengojnë gjendjen e qetësisë dhe relaksit.
Kur mendojmë se situata që po përjetojmë është shumë për ne, ne përfundojmë të ndihemi të frustruar dhe të ndiejmë një ndjenjë të pakëndshme frike, të cilat nganjëherë mund të vijnë të maskuara si zemërim dhe dëshpërim. E gjithë kjo kontribuon në krijimin e një grindje mendimesh që e bëjnë të vështirë gjetjen e mënyrës së duhur për t’u marrë me atë që po ndodh.
Në këtë skenar, është e rëndësishme të ndaleni dhe të kuptoni se çfarë ndodh para se të ndërmerrni veprime. Ndoshta është e mjaftueshme vetëm të merrni frymë dhe të analizoni me kujdes se si jeni.
Le të shohim se çfarë hapash duhet të ndiqni kur ne jemi gati për të humbur kontrollin.
Si vepron frika
Frika është një emocion që na pushton papritmas kur hasim situata që truri e konsideron potencialisht të rrezikshme për mirëqenien tonë. Në realitet, qëllimi i saj nuk është që të na trembë, por të përgatitemi për të ndërmarrë veprime, qoftë sulmi apo largimi. Me fjalë të tjera, qëllimi i saj është të mbrohemi.
Mekanizmi që shkakton frikë biologjike gjendet në trurin reptilian, i cili rregullon veprimet esenciale për mbijetesë dhe në sistemin limbik, i cili rregullon emocionet dhe funksionet e ruajtjes. Në të fundit është edhe amygdala, struktura e trurit përgjegjëse për shkaktimin e ndjenjave të frikës dhe ankthit.
Nga ana tjetër, në një nivel psikologjik, frika është një gjendje emocionale që na ndihmon të përshtatemi me mjedisin dhe të na mbrojë. Megjithatë, kjo ndonjëherë i përgjigjet në mënyrë joproporcionale situatave në të cilat gjendemi. Mund të na paralizojë ose të na bëjë të ndjehemi të pandjeshëm, duke na penguar që të reagojmë siç duhet.
Frika gjithashtu mund të maskohet si zemërim, trishtim dhe madje edhe gëzim i pakalueshëm. Nuk ka rëndësi se cila maskë është paraqitur. Ajo që ka rëndësi është që të jeni në gjendje të reagoni me vendosmëri kur të humbni kontrollin, së pari duhet të pranoni të ndjeni frikë dhe të filloni ta menaxhoni atë.
Humbja e kontrollit
Kur bëhemi viktima të frikës dhe mendojmë se gjithçka na lëkund, se jemi në prag të humbjes së kontrollit dhe se nuk mund të bëjmë asgjë për të zgjidhur situatën, është absolutisht normale të ndihesh frustrim dhe pafuqi. Problemi është se nëse frika na sulmon, ne do të vazhdojmë të mendojmë se gjithçka që paraqitet për ne është kaotike dhe se kurrë nuk do të jemi në gjendje të bëjmë asgjë.
Nëse bashkojmë frikën dhe ndjenjën e humbjes së kontrollit, situata përkthehet në formulën e përsosur për të na bërë që të dëshirojmë që bota të ndalet dhe të na bëjë të zbresim. Lajm i keq është se bota nuk mund të ndalet, rrethanat nuk mund të ndryshojnë në komandë apo edhe në njerëz. Pra, çfarë mund të bëni?
Lajme të mira: mund të ndalemi për një çast. Në fakt, duke marrë një pauzë për të reflektuar është shumë e rëndësishme dhe do të na ndihmojë të zgjidhim situatën, sepse na lejon të vëzhgojmë gjithçka nga një këndvështrim tjetër, për të kërkuar një qasje tjetër dhe shumë më efektive.
Ky propozim bazohet në të ashtuquajturat qarqe të influencës ose kontrollit, një praktikë e përdorur gjerësisht nga psikologët humanistë, por që ka një marrëdhënie të veçantë me zhvillimin teorik të Viktor Frankl, një neurolog austriak dhe psikiatër.
Cilat janë qarqet e ndikimit apo të kontrollit?
Qarqet e kontrollit janë një mënyrë për të parë ambientin tonë në nivelin topografik, për të parë ndikimin që kemi mbi të dhe për të ushtruar mbi ne. Duhet të zhvillojmë tre qarqe kryesore:
Rrethi i vëmendjes: është ai mbi të cilin ne kemi kontroll maksimal dhe shqetësojmë mendimet dhe veprimet tona.
Rrethi i ndikimit: është ai mbi të cilin kemi një kontroll të pjesshëm. Ai lidhet me marrëdhëniet tona ndërpersonale, familjare, të punës dhe mënyrën tonë të menaxhimit të tyre.
Rrethi shqetësues: është ai mbi të cilin nuk kemi mundësi ndikimi, por që mund të ketë mbi ne. Koha, trafiku, mendimet e të tjerëve …
Nëse mendoni se keni humbur kontrollin dhe keni nevojë ta ndalni botën që të dilni jashtë, nëse mendoni se nuk mund ta mbani më dhe menaxhoni situatën, ndaluni për një moment dhe mendoni për këto qarqe. Mundohuni t’i dalloni dhe t’i ndani ato dhe pastaj të shënoni një linjë realiste veprimi.
E gjithë energjia që investoni në përpjekjen për të kontrolluar qarqet që nuk keni ndikim, është një humbje dhe një takim i sigurt me frikën dhe frustrimin.
Cilat janë rrethanat e ndikimit?
Kur filloni të dalloni ose specifikoni qarqet dhe çfarë varet nga veprimet tuaja, situata fillon të bëhet paksa më pak kaotike. Edhe paraliza e shkaktuar nga frika e humbjes së kontrollit automatikisht fillon të ulet.
Gjëja më e rëndësishme është të kujtojmë se ka disa situata në të cilat ndoshta mund të ushtrojmë ndonjë ndikim, por rezultati përfundimtar gjithsesi nuk mund të varet nga ne.
Rrethi ynë më i afërt, ai për të cilin kemi kontrollin më të madh, na shqetëson. Për të çliruar veten nga ngarkesat e tepërta, ne duhet të investojmë të gjithë energjinë dhe forcën tonë në veprimet tona. Nëse jemi të kënaqur me rezultatin, edhe nëse rrethanat nuk shkojnë ashtu siç dëshirojmë, do të jemi shumë më pak të prekur.
Para se të kërkojmë që bota të ndalet, ne ndalemi dhe gjejmë fokusin e duhur. Në fund të fundit, gjëja më e rëndësishme është të ndihemi në paqe me atë që kemi bërë. Nëse ndjehemi me gjithë ndershmërinë që kemi dhënë më së miri, rezultati përfundimtar do të vijë vetë.
Rrethanat në të cilat mund të gjejmë veten më së shumti varen nga dëshira jonë për t’i ndryshuar ato. Ne nuk kemi kontroll mbi ta, por kemi kontroll absolut mbi mënyrën se si ne mund ta lëmë veten të ndikuar nga ata. Mendimet dhe ndjenjat tona ndikohen shumë nga mjedisi, por shumica e kontrollit mbi ta është e jona.
“Nëse nuk është në dorën tuaj për të ndryshuar një situatë që krijon dhimbje, ju gjithmonë mund të krijoni qëndrimin me të cilin do të përballeni me këtë vuajtje”. -Viktor Frankl-
Përgatiti: Brikela Daci | Burimi / https://lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
