Tradhtia shpesh është e mbivlerësuar, pa marrë parasysh që në këtë kategori ne priremi të përfshijmë sjellje që, në realitet, paraqesin më tepër një situatë të pafavorshme ndaj pritjeve që nuk janë gjithmonë mjaft të arsyeshme.
Për shumicën e njerëzve, tradhtia është një veprim i pafalshëm që shkakton një plagë të thellë. Dhe ky mendim është aq i rrënjosur sa që kjo temë është bërë gati një tabu. Pas një tradhtie, nuk ka asgjë për të folur, sepse gjithçka është thënë tashmë. Me sa duket, asgjë nuk e justifikon atë dhe ju nuk mund të përpiqeni për ta mbuluar.
Sidoqoftë, ky radikalizëm ndonjëherë nuk na lejon të shohim nuanca të caktuara mjaft të rëndësishme. Për shembull, ndonjëherë ne e konsiderojmë tradhtinë diçka që nuk është ashtu. Ose mund të gjykojmë shumë mangësitë e disa njerëzve të tjerë, të cilët në të vërtetë nuk shkaktojnë dëme të tepërta, nëse nuk na zhgënjejnë, bazuar në disa nga pritjet tona.
Ne kemi nevojë për nerva të forta dhe pjekuri për t’i dhënë tradhtisë peshën e duhur. Është e qartë se askujt nuk i pëlqen të zhgënjehet nga pritjet e dikujt që nuk është sjellë siç kemi menduar. Ky zhgënjim shpesh ka të bëjë më shumë me veten sesa me sjelljen e personit tjetër.
Çfarë është tradhtia?
Ne flasim për tradhti kur një person nuk e respekton fjalën e tij ose kur ai nuk është besnik i një pakti të parashikuar më parë. Nga pikëpamja etimologjike, fjala “tradhtar” vjen nga Latinishtja traditor ose traditoris, që do të thotë “ai që dorëzon dikë tek pala tjetër”. Siç mund ta shihni, kjo është një fjalë që rrjedh nga tradita ushtarake. Dhe, duke folur rreptësisht, do të ishte çlirimi i armikut. Në jetën e përditshme, ne flasim për tradhtinë kur dikush që duket se është në anën tonë, befas thotë diçka ose vepron në atë mënyrë që ai e vendosë veten kundër nesh. Ne mendojmë se ai ishte në anën tonë dhe, papritmas, zbulojmë se nuk është kështu.
“Të qenit në anën tonë” është shpesh shumë e paqartë, siç është edhe “të qenët kundër nesh”. Të qenit në anën tonë mund të nënkuptojë mijëra gjëra: nga të qenit bashkëpunëtorë në gabimet tona deri në respektimin e integritetit tonë. Po kështu, të qenit kundër nesh mund të shkojë nga denoncimi i mangësive tona deri në përpjekjen për të na shkatërruar, duke kaluar dhe mos përmbushur pritjet tona.
Paktet dhe tradhtia
Në rastin e miqësisë ose dashurisë, ndodh shpesh që kufijtë të jenë të paqartë. Të dy raportet kërkojnë marrëveshje ose angazhime specifike, por disa herë këto janë të qarta. Mendohet se në rastin e një lidhje pozitive, nuk do të ketë vend për dëmtim.
Por, siç u përmend më lart, argumentet për atë që dhemb, ndonjëherë janë shumë subjektive. Rasti më klasik është ai i tradhtisë së famshme të dashurisë. Pyetja në këtë rast është: “a parashikon pakti dashuror se ndjenja mbetet e gjallë, pavarësisht nga rrethanat?” Synimi mund të ishte ky, por duhet të kemi parasysh që ky është një synim shumë i vështirë për tu arritur.
Kjo është për shkak se ndjenjat kanë ciklin e tyre. Ndonjëherë ata arrijnë të marrin një qëndrim dhe të marrin një vlerë pozitive. Në raste të tjera, ato thjesht shpërndahen ose shndërrohen në diçka negative. Në këtë fushë nuk ka siguri, sado që të thuhet e kundërta. Mund të ndodhë që për të respektuar një angazhim, lidhja mbahet, por kjo nuk do të thotë që ndjenjat nuk kanë ndryshuar.
Kështu, një person mund të ndjehet i zhgënjyer dhe tradhtuar kur ndryshojnë ndjenjat e partnerit të tyre. Pyetja që lind në këtë pikë është nëse problemi është ai që ndjen një ndjenjë të ndryshme (dhe vepron në përputhje me rrethanat) apo që pret që kjo të mos ndodhë kurrë?
Faktet dhe rrethanat
Shumë njerëz e sigurojnë veten se janë në gjendje të vërejnë çdo ndryshim në ndjenjat e partnerit të tyre, me kusht që ky i fundit të jetë i sinqertë dhe ta diskutojë atë sa më shpejt të jetë e mundur. Realiteti na tregon se rrallë ndodh kështu. Nëse njëri prej tyre është i dashuruar dhe tjetri nuk është më, është e vështirë për ata që vazhdojnë të jenë të dashuruar ta pranojnë këtë asimetri. Aq më tepër kur tashmë ka tërheqje për një person të tretë.
Kjo është arsyeja pse nuk është e pazakontë të fshihet ajo që po ndodh. Synimi i vërtetë nuk është të mashtroni, por të shmangni ndjenjën e fajit që rrjedh nga dëmi që i është shkaktuar tjetrit. Natyrisht ka edhe cinikë ose manipulues që kënaqen të luajnë me ndjenjat e të tjerëve, por ata janë të paktë.
E vërteta është se mund të na bëjë fleksibël për tradhtinë ose atë që ne e përcaktojmë sipërfaqësisht si të tillë. Në këtë rast, rrethanat kanë tendencë të jenë shumë më të rëndësishme se vetë faktet. Është e mundur që prapa asaj që ne e quajmë tradhti ka diçka tjetër që jo gjithmonë përkon me pritjet ose me dëshirat tona.
Burimi / https://lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
