Do t’ju tregojmë tre histori me moral që na kujtojnë se sa e rëndësishme është të vazhdojmë në rrugën tonë, vlerën e miqësisë dhe kujdesin në marrjen e vendimeve. Ato janë portrete të situatave të jetës së përditshme.
Tregimet me moral janë si piktura që përfaqësojnë virtytet dhe dobësitë njerëzore. Autorët e tyre janë të panjohur, por komplotet e tyre janë bërë të njohura dhe gjithnjë e më të pasura në detaje falë kontributeve të njerëzve të ndryshëm. Nuk ka rëndësi kush është autori, por mesazhi i fuqishëm që përcjellin këto histori.
Do t’ju tregojmë tre histori me moral: e para tregon për një njeri të mençur që i jep një mësim jete kujtdo që i kërkon këshilla; i dyti na flet për dy shokë dhe kuptimin e miqësisë; më në fund, i treti tregon për një luan, mbretin e pyllit, i cili mëson një mësim të rëndësishëm gjatë gjuetisë. Pa shumë parathënie, le të shohim çdo histori në detaje.
Një histori e mirë është e kuptueshme për të gjithë. Mund të thuhet një herë ose përsëri. Sepse rilind sa herë që i thuhet sërish apo lexohet sërish, si me zë të lartë ashtu edhe për veten.- Jostein Gaarder
“Njeriu i mençur”
Thuhet se në një mbretëri të lashtë jetonte një njeri i njohur kudo për mençurinë e tij. Në fillim ai jepte vetëm këshilla për familjen dhe miqtë e tij më të ngushtë. Fama e tij, megjithatë, u rrit në atë masë sa që vetë sovrani filloi ta thërriste shpesh për t’i kërkuar këshilla. Çdo ditë shumë njerëz vinin për të marrë këshillat e tij të çmuara. Mirëpo, i urti vuri re se çdo javë vinin njerëz të ndryshëm dhe i tregonin gjithmonë të njëjtat probleme, ndaj merrnin gjithmonë të njëjtat këshilla, por nuk e zbatonin atë. Ishte një rreth vicioz.
Një ditë i urti mblodhi të gjithë ata njerëz që shpesh kërkonin këshilla. Më pas u ka thënë një batutë shumë qesharake, aq sa thuajse të gjithë kanë shpërthyer në të qeshura. Pasi priti pak, ai përsëri tha të njëjtën shaka. Ai vazhdoi të tregonte për tre orë. Në fund të gjithë ishin të rraskapitur. Kështu i urti u tha atyre: “Pse nuk mund të qeshni me të njëjtën shaka shumë herë, por mund të qani mijëra herë për të njëjtin problem?”.
“Dy miqtë”
E dyta nga historitë tona me moral na tregon se një herë dy miq të mëdhenj vendosën të kalonin shkretëtirën. Ata i besuan njëri-tjetrit dhe mendonin se nuk mund të kërkonin shoqëri më të mirë. Megjithatë, për shkak të lodhjes, të dy kishin një mendim të ndryshëm. Nga mosmarrëveshja kaluan në një diskutim dhe prej andej në një debat të nxehtë. Situata është përshkallëzuar deri në atë pikë sa njëri prej shokëve ka goditur tjetrin. Ai e kuptoi menjëherë gabimin që kishte bërë dhe i kërkoi falje. Më pas, ai që ishte goditur shkroi në rërë: “Më goditi shoku im më i mirë”.
Ata vazhduan udhëtimin e tyre derisa u gjendën në një oaz të çuditshëm. Nuk kishin hyrë ende kur toka filloi të lëvizte. Shoku që ishte goditur filloi të fundosej. Ishte një lloj kënete. Shoku i tij zgjati sa më mirë, duke rrezikuar jetën dhe e shpëtoi. Pikërisht atëherë djali që ishte qëlluar dhe më pas i shpëtuar shkroi në një gur: “Më shpëtoi jetën shoku im më i mirë”. Tjetri e shikoi me kureshtje, ndaj ai shpjegoi: “Mes shokësh fyerjet shënohen vetëm që t’i largojë era. Nga ana tjetër, favoret duhet të jenë të gdhendura thellë që të mos harrohen kurrë”.
“Luani koprrac”
E fundit nga tregimet me moral na tregon për një luan krenar që ishte i uritur. Ai nuk kishte ngrënë për një kohë dhe stomaku i rrihte, por e dinte që nuk kishte gjahun e mjaftueshëm ku jetonte. Ai e kuptoi se duhet të ishte i durueshëm dhe i kujdesshëm gjatë gjuetisë , pasi po të paraqitej gjahu dhe ta humbiste, nuk do të gjente lehtësisht një tjetër. Luani qëndroi i qetë pas një shkurreje. Kaluan disa orë dhe asnjë pre nuk u shfaq. Kur ai tashmë kishte humbur shpresën, një lepur u shfaq aty pranë. Aty ishte një kullotë dhe lepuri doli për të ngrënë pak bar, pa i kushtuar vëmendje. I vetëdijshëm për shpejtësinë e lepurit, luani e dinte se do t’i duhej të fillonte një sulm të papritur dhe vendimtar. Përndryshe, lepuri do të kishte shpëtuar.
Ai priti pak dhe qëndroi në vëmendje. Kur ishte gati të hidhej mbi gjahun e tij, papritmas pa një dre të bukur që po ecte disa metra larg. Iu lëngëzua goja. Në pak sekonda ai ndryshoi mendje dhe sulmoi drerin, i cili megjithatë kishte kohë ta shihte dhe të fillonte të vraponte. Lepuri, natyrisht, iku.
Ndër historitë me moral, kjo na mëson se është më mirë të mos heqim dorë nga ajo që përfaqëson një siguri për ne në këmbim të diçkaje që na josh papritur.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
