Studimet e fundit kanë treguar se psikopatët kanë një zonë të trurit më të madh se normalja. Në mënyrë të veçantë, është striatumi: një grup strukturash nënkortikale që janë nga ana tjetër pjesë e ganglioneve bazale. Është një fushë e lidhur me procese të rëndësishme që nuk kanë të bëjnë vetëm me njohjen tonë.
Megjithatë, duhet theksuar se kjo nuk është veçoria e parë neurologjike që zbulohet përsa i përket sjelljes psikopatike. Ne kemi shpenzuar vite duke zbuluar shtresë pas shtrese misterin e asaj që njihet si “personaliteti i errët”. Ne e dimë, për shembull, se disa procese, të tilla si ndjeshmëria, ndjenja e fajit, frika ose ankthi, paraqesin ndryshime serioze. Megjithatë, është e rëndësishme të sqarohet një aspekt thelbësor. Ndryshimet gjenetike dhe neurologjike nuk janë të mjaftueshme për të shpjeguar pse një burrë apo një grua është psikopat. Mbani mend vetëm një emër: atë të Dr. James Fallon. Ai është një nga neurologët më prestigjioz në botë. Ai vetë zbuloi se ka gjenet dhe veçoritë neurologjike të këtij profili.
Për më tepër, në familjen e tij atërore kishte deri në shtatë vrasës, një prej tyre ishte e famshmja Lizzie Borden. Megjithatë, Dr. Fallon ishte në gjendje të gëzonte një fëmijëri të strukturuar dhe të lumtur. Ajo që dimë është se mjedisi është, në shumë raste, ai faktor që aktivizon ose çaktivizon gjenin e psikopatisë, atë që shumë njerëz mbajnë brenda tyre. Ndryshimet në qarqet socio-emocionale janë karakteristikë e kriminelëve me personalitet psikopatik.
Psikopatët kanë një zonë të trurit më të madh se mesatarja
Neuroshkencëtarët nga Universiteti Teknologjik Nanyang në Singapor (NTU Singapore), Universiteti i Pensilvanisë dhe Universiteti Shtetëror i Kalifornisë publikuan kohët e fundit një studim shumë interesant Tani, ne e dimë se psikopatët kanë një zonë të trurit më të madh se mesatarja: është striatum.
Ky faktor do të na lejonte të bëjmë një dallim midis atyre që mund ta paraqesin këtë tipar dhe atyre që nuk mundën. Do të mjaftonte të bënim një MRI për ta zbuluar. Konkretisht, ajo që do të shihnim është se njerëzit me tipare psikopatike (aktive ose latente) kanë një rajon striatal që është 10% më i madh se ai i atyre që u mungon kjo karakteristikë. Tani, pyetja që vjen më pas është më se e qartë. Çfarë veçori ka tek dikush që e ka këtë nuancë në trurin e tij? Ne e analizojmë atë.
Një striatum tepër aktiv: mendja që kërkon shpërblim
Striatumi është përgjegjës për funksione të ndryshme që janë thelbësore për qeniet njerëzore. Midis tyre janë ato që lidhen me mësimin motorik, lëvizjen apo kujtesën procedurale. Megjithatë, ai është gjithashtu vendimtar në detyra të tilla si sjellja e motivuar ose aftësia për të zgjedhur veprime bazuar në shpërblimet e pritura. Epo, nëse ka një aspekt që përcakton psikopatët, është sjellja e tyre instrumentale. Domethënë, ata veprojnë vetëm për interesa personale dhe për të marrë atë që duan. Striatumi kontrollon, nëpërmjet sekretimit të dopaminës , sistemin e shpërblimit të trurit. Ajo që është treguar në këtë studim është se ky funksion paraqet një aktivitet të lartë në profilin në fjalë. Kjo do të thotë, le të mendojmë se çfarë do të thotë të kesh një person me ndjeshmëri të ulët, por shumë të motivuar për të arritur atë që dëshiron (qoftë i ligjshëm apo jo). Rezultati më i mundshëm do të ishte një model sjelljeje që shkel parimet etike, morale dhe ligjore.
Sjellje më e prirur ndaj dhunës
Psikopatët kanë një zonë truri më të madhe se normalja: striatum. Megjithatë, ato gjithashtu paraqesin ndryshime strukturore dhe funksionale shumë të habitshme në tru. Punime të tilla si ato të kryera në Universitetin e Turkut, në Finlandë, tregojnë impulsivitet të madh, mungesë kontrolli kognitiv dhe rregullim shumë joefikas të emocioneve në nivel social. E gjithë kjo rrit gjasat që ata të përfshihen në veprime të dhunshme dhe kriminale. Megjithatë, duhet theksuar se jo të gjithë njerëzit me tipare psikopatike e kalojnë këtë prag. Shumë bëhen bashkëpunëtorë agresivë, shefa që abuzojnë me autoritetin e tyre dhe e çojnë kompaninë e tyre drejt katastrofës. Është e rëndësishme të theksohet se vetëm 1% e popullsisë demonstron psikopati të shkallës së lartë që mund të çojë në akte agresive dhe të paligjshme. Ka më shumë njerëz me tipare psikopatike të shkallës së ulët, ata me të cilët është e vështirë të jetosh, ata që mashtrojnë dhe manipulojnë për të marrë atë që duan. Sjellje e dënueshme, joetike, por jo e raportueshme në nivel ligjor. Shumica dërrmuese e psikopatëve nuk janë në institucione të vuajtjes së dënimit, por ndajnë hapësirat sociale me ne. Ata mund të jenë shefat tanë, mësuesit, bashkëpunëtorët dhe madje edhe partnerët tanë.
Përfundime
Profesor Adrian Raine, nga departamenti i kriminologjisë, psikiatrisë dhe psikologjisë në Universitetin e Pensilvanisë, është bashkëautor i studimit të cilit i jemi referuar. Në të ai thekson se trashëgimia ka të bëjë shumë me arsyen pse psikopatët kanë një zonë të trurit më të madh se normalja. Domethënë mund të trashëgohet nga prindërit te fëmijët. A do të thotë kjo se të kesh një striatum më të madh do të përcaktonte sjelljen tonë psikopatike? Përgjigja është jo. Paraqitja e disa anomalive të trurit të lidhura me psikopatinë nuk e aktivizon këtë tipar në 100% të rasteve. Është një rrezik, padyshim. Megjithatë, siç e theksuam në fillim, ka më shumë variabla të lidhur se sa ato gjenetike apo biologjike. Rritja në një mjedis social dhe familjar të sigurt, emocionalisht të ushqyer, pa përvoja traumatike, mund të zbehë zhvillimin e kësaj karakteristike. Edhe pse ende nuk dimë gjithçka për këtë ndryshim të personalitetit, nuk është më pak e vërtetë që çdo ditë mësojmë pak më shumë për të.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
