Krishtlindja po afron dhe përgatitjet për festimet janë në lulëzim. Por a keni menduar ndonjëherë se si festohet në vende të tjera? Le ta zbulojmë.
Në kontinentin e vjetër ka nga ata që fillojnë të festojnë Krishtlindjet shumë përpara 25 dhjetorit: në Gjermani festimet fillojnë më 6 dhjetor, në Nikolaustag (Dita e Shën Nikollës). Legjenda thotë se, gjatë natës së 5 dhjetorit, fëmijët përgatiten për ardhjen e Shenjtorit duke i lënë këpucët në dritare ose jashtë derës së përparme. Gjatë natës, Shën Nikolla endet nëpër shtëpi, duke mbajtur në dorë një libër të madh në të cilin ka shënuar sjelljen e çdo fëmije dhe duke mbajtur në supe një qese të mbushur me ëmbëlsira dhe degë druri. Fëmijët e mirë do të gjejnë ëmbëlsirat në këpucët e tyre, ndërsa fëmijët e prapë do të gjejnë vetëm degëza. Kjo traditë vazhdon të respektohet edhe nëse në vend që të lihen këpucët jashtë, në oxhak varen çorape me ngjyra. Gjithashtu në Holandë, festimet e Krishtlindjeve fillojnë në Ditën e Shën Nikollës, e njohur si Sinterklaas.
Edhe në Suedi, festimet e Krishtlindjeve fillojnë shumë përpara datës 25 dhjetor: ne fillojmë të festojmë më 13 dhjetor me Shën Lucia. Gjatë festave është traditë që vajzat e paralindura suedeze të vishen si Lussebruden (nusja Lucia) me një fustan të bardhë të gjatë të rrethuar nga një brez i kuq, duke mbajtur një kurorë me degëza boronicë të ndërthurur me qirinj të ndezur në kokë. Në Finlandë, Krishtlindjet festohen më 24 dhjetor me një traditë që daton që nga
Deklaratën e Krishtlindjes së Paqes, një tekst i lashtë që shpall se paqja midis banorëve respektohet në ditën e Krishtlindjes. Më pas finlandezët festojnë në një mënyrë kurioze: marrin një sauna me të gjithë familjen dhe shkojnë për të vizituar të ndjerin e tyre në varreza, përpara se t’i përkushtohen drekës së Krishtlindjes. Edhe në Poloni, nata e Krishtlindjes është dita më e rëndësishme dhe darka e Krishtlindjeve mund të fillojë vetëm kur ylli i parë të shfaqet në qiell.
Në Japoni, Krishtlindjet janë më shumë një rast për një datë romantike, një lloj Dita e Shën Valentinit. Që nga vitet shtatëdhjetë, tradita e çuditshme e të ngrënit të pulës së skuqur në prag të Krishtlindjeve është përhapur mes çifteve. E gjitha falë një fushate reklamuese nga zinxhiri KFC i nisur në vitin 1974, slogani i të cilit ishte “Kentucky For Christmas” (“Kentucky for Christmas”). Por 25 dhjetori është një ditë normale pune për japonezët. Në Filipine , Panunuluyan vihet në skenë më 24 dhjetor : një çift, i veshur si Jozefi dhe Maria, troket në dyert e shtëpive duke kërkuar strehim dhe do ta gjejnë atë vetëm pasi të mbërrijnë në kishë, pak para meshës tradicionale të Krishtlindjeve të quajtur Misa de Aguinaldo. Në Kinë, festivali “Dōngzhì” mbahet midis 21 dhe 23 dhjetorit, festa origjinale e lidhur me periudhën e Krishtlindjes dhe solsticin e dimrit. Në këtë periudhë është traditë, veçanërisht në jug të vendit, të përgatitet Tangyua, toptha orizi ngjitës.
Në Shtetet e Bashkuara, festimet e Krishtlindjeve fillojnë me Ditën e Falënderimeve, e cila ndodh të enjten e katërt të nëntorit. Këngët janë shumë të pëlqyera dhe shpesh ndodh që koret e vogla, të ashtuquajturat Këngëtaret e Krishtlindjeve, organizohen për të shkuar e për të kënduar rrugëve të lagjeve të banuara. Familjet konkurrojnë se kush e ka shtëpinë më të dekoruar dhe më të ndriçuar: dekorime, stoli, kurora, shkëlqim, për çdo Krishtlindje amerikane është dritë dhe dëshira për ta bërë shtëpinë më të bukur në lagje. Nga lindja në perëndim të vendit, gatimet dhe dekorimet tradicionale ndryshojnë. Pjata më e zakonshme është gjeli i detit i mbushur me pjata anësore si patate, perime ose salcë boronicë, dhe ëmbëlsira të tilla si kek me xhenxhefil. Në shtetet jugperëndimore, traditat e Krishtlindjeve janë shumë të afërta me ato meksikane. Në prag të Krishtlindjeve, luminarias ose farolitos janë ndezur në rrugë për t’i treguar Jozefit dhe Marisë rrugën për në një vend ku ata mund të gjejnë strehë. Në Luiziana, megjithatë, zjarret janë ndezur përgjatë lumit Misisipi për të ndihmuar “Papa Noel” të gjejë rrugën e tij për të ofruar dhurata për fëmijët. Së fundi, në Hawaii, Krishtlindjet janë diçka mjaft anormale, sepse këtu klima është e ngrohtë dhe nuk ka borë, por shumë mirë mund të shkoni në breg të detit për të notuar. Babadimri këtu quhet Kanakaloka.
Në Oqeani, Krishtlindjet përkon me kulmin e verës, kështu që është shumë ndryshe nga ajo që jemi mësuar në Evropë. Tradita më e famshme e Krishtlindjeve është Këngët nën dritën e qiririt, të cilat zhvillohen në prag të Krishtlindjeve dhe gjatë së cilës mijëra njerëz mblidhen në parqe dhe kopshte për të kënduar këngët e Krishtlindjeve. Santa Claus (Babai i Krishtlindjes) mbërrin në bordin e një sajë të tërhequr nga gjashtë kangurë të bardhë, të veshur me akuba (mbulesa tipike australiane) dhe mbërrin në shtëpi për të mbushur çorapet që fëmijët kanë lënë të varur nga dritaret.
Në vendet afrikane, bashkëjetesa e kulturave të ndryshme fetare dhe prania masive e Misioneve Katolike kanë bërë të mundur zhvillimin e një tradite të vërtetë Krishtlindjesh. Në Afrikën Qendrore, Krishtlindjet shpesh përkon me fundin e korrjes së kakaos dhe punëtorët e plantacioneve kanë mundësinë të kthehen në familjet e tyre për të festuar. Për shembull, në Nigeri, në ditët para lindjes së Krishtit, vajzat vizitojnë shtëpitë e zonës duke kërcyer dhe kënduar të shoqëruara me daulle; vallet dhe këngët ndryshojnë në bazë të përkatësisë etnike. Megjithatë, nga 25 dhjetori e në vazhdim, janë burrat ata që performojnë me fytyrën e mbuluar me maska druri që paraqesin personazhe të lidhur me zakonet vendase. Në Afrikën e Jugut, ku festa bie në mes të verës, festimet dhe festimet zhvillohen jashtë, në plazh, dhe lulet janë dekorimet më të zakonshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
