Në një botë ku informacioni shpesh ngatërrohet me opinionin, ku realiteti maskohet nga perceptimet, devotshmëria ndaj së vërtetës mbetet një nga virtytet më të çmuara dhe më të vështira për t’u ruajtur. Thënia “Devotshmëria ndaj së vërtetës është shenja dalluese e moralitetit” nuk është vetëm një ideal moral; ajo është një udhërrëfyes për jetën e ndershme, për marrëdhënie të ndërtuara mbi besimin dhe për shoqëri që synojnë drejtësinë.
Çfarë do të thotë të jesh i përkushtuar ndaj së vërtetës?
Devotshmëria ndaj së vërtetës nënkupton më shumë sesa thjesht të mos gënjesh. Ajo kërkon ndershmëri intelektuale, guxim për të pranuar gabimet, dhe përkushtim për të kërkuar të vërtetën edhe kur ajo është e pakëndshme ose e vështirë për t’u përballuar. Në jetën personale, kjo devotshmëri shfaqet përmes sinqeritetit në marrëdhënie. Në jetën publike, përmes integritetit dhe përgjegjësisë.
Së vërtetës i druhet hipokrizia, por i përkushtohet morali
Të thuash të vërtetën mund të kërkojë sakrificë. Shpesh, njerëzit gënjejnë për të ruajtur një imazh, për të shmangur ndëshkimin, ose për të përfituar përkohësisht. Por moraliteti i vërtetë, i cili nuk lidhet me normat sipërfaqësore, por me thelbin e drejtësisë, nuk mund të ekzistojë pa përkushtim ndaj së vërtetës. Një njeri i drejtë nuk është ai që thotë atë që dëgjohet bukur, por ai që thotë atë që është e drejtë — pa frikë, por me respekt për realitetin.
Së vërtetës i duhet guxim dhe përulësi
Të ndjekësh të vërtetën do të thotë edhe të jesh i gatshëm të ndryshosh qëndrim kur përballesh me fakte të reja. Ky është një test i vërtetë i karakterit moral: a je i gatshëm të pranosh se ke gabuar? A je i gatshëm të ndryshosh mendim nëse e vërteta e kërkon?
Shoqëria dhe e vërteta
Në nivel shoqëror, devotshmëria ndaj së vërtetës është themel i demokracisë, drejtësisë dhe barazisë. Kur qytetarët dhe institucionet vihen në shërbim të së vërtetës — përmes një shtypi të lirë, një sistemi gjyqësor të pavarur, dhe arsimimi të ndershëm — shoqëria zhvillohet mbi baza të shëndosha. Por kur gënjeshtra dhe manipulimi bëhen normë, morali kolektiv bie, dhe pasojat janë rrënim i besimit dhe i të ardhmes.
E vërteta si rruga më e drejtë
Devotshmëria ndaj së vërtetës është, në thelb, një akt dashurie ndaj vetes, ndaj tjetrit dhe ndaj realitetit. Është prova më e qartë e një karakteri moral të fortë, sepse kërkon sinqeritet, integritet dhe një shpirt të pastër. Në një botë ku të vërtetat shpesh relativizohen, mbajtja fort pas saj është një akt trimërie dhe virtyti.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
