Shpesh konsiderohet si një epidemi jo-infektive, për të dhënë dimensionet e një sëmundjeje që gradualisht po bëhet një kërcënim për shëndetin e shumë njerëzve dhe për shëndetin publik.
Ne po flasim për diabetin, i cili shkaktohet nga zakone të këqija, së pari të ushqyerit jo të shëndetshëm dhe aktiviteti i dobët fizik, një nga mekanizmat që shkaktojnë ndryshime metabolike. Prandaj, një mënyrë jetese e shëndetshme është arma e parë për parandalimin.
Nëse është e mundur, është më mirë që ajo dhe ai të bëhen “aleat” në këtë sfidë: duke vepruar kështu, rezultatet në drejtim të parandalimit dhe kontrollit të sëmundjes duken superiore. Është një hulumtim danez, i prezantuar në Kongresin e Shoqatës Evropiane për Studimin e Diabetit (EASD).
Dashuria është baza e zakoneve të shëndetshme
Studimi u krye në Universitetin e Aarhus dhe shqyrtoi të dhënat e një hulumtimi (Studimi Maastricht) që synon të kuptojë shkaqet, ndërlikimet dhe aspektet e tjera të diabetit të tipit 2, i cili ndodh tek të rriturit.
Duke vlerësuar mbi 170 çifte në drejtim të mekanizmave të gjenezës së sëmundjes dhe faktorëve të rrezikut – nga prania e “barkut” në përqindjen e yndyrës trupore, në kohën e aktivitetit fizik dhe dietës – ekspertët gjithashtu matën vlerat e glikemia post-prandiale dhe hemoglobina e glikizuar, parametri më i besueshëm për të njohur nivelet e glikemisë në muajt që i paraprijnë kontrollit.
Për sa i përket të ushqyerit, zgjedhjet e grave bëhen një lloj “rregulli” edhe për burrat, me një tendencë më të madhe për të ndjekur një dietë të shëndetshme së bashku. Për gratë duket më lehtë të bëjnë një aktivitet të rregullt fizik nëse partneri bëhet gjithashtu një stimul për këtë zakon të shëndetshëm.
Të merresh vesh dhe të bësh zgjedhje së bashku, nga ajo që ndodh në tryezë deri tek dëshira për të veshur tuta dhe atlete dhe të vraposh, të ecësh ose të bëni së bashku ushtrime në palestër, bëhet vërtet strategjia më e mirë për të mbajtur nën kontroll sheqerin në gjak dhe për të parandaluar diabetin, si dhe ndryshimi pozitiv i qëndrimeve edhe nëse sëmundja është tashmë e pranishme.
Sipas ekspertëve danezë, duhet të planifikohen edhe ndërhyrje specifike të shëndetit publik që synojnë çiftet, për të luftuar përparimin e sëmundjes dhe mbi të gjitha rreziqet që lidhen me të.
Pse duhet të keni kujdes
Dështimi për të kontrolluar diabetin, veçanërisht kur shoqërohet me faktorë të tjerë të rrezikut për enët e gjakut – të tilla si mbipesha, pirja e duhanit, kolesteroli i rritur dhe hipertensioni – përshpejton fillimin e ndërlikimeve të rrezikshme. Këto mund të prekin enët e vogla (mikroangiopatitë) ose arteriet më të mëdha (makroangiopatitë).
Rreziku i përgjithshëm i sëmundjeve kardiovaskulare është më shumë se i dyfishuar tek njerëzit me diabet, me një rritje që është proporcionale me shkallën e dekompensimit të glikemisë dhe një rritje të mëtejshme të rreziqeve nëse janë të pranishëm faktorë të tjerë siç janë ata të përmendur më sipër.
Për shembull, rreziku i sulmit në zemër rritet në subjektet hipertensive me diabet. Nivelet e larta dhe të vazhdueshme të glukozës në gjak së bashku me dislipideminë dhe hipertensionin përshpejtojnë trashjen dhe forcimin e arterieve, duke shkaktuar fillimin e sëmundjes koronare dhe arterieve që sjellin gjak në tru dhe duke favorizuar shfaqjen e sulmeve në zemër dhe goditjeve në tru.
Rreziku dhe ashpërsia e problemeve të ndryshme rriten me përparimin e diabetit dhe për këtë arsye kontrolli i sëmundjes është arma më efektive për të shmangur ose të paktën vonuar shfaqjen e tij.
Përveç kësaj, diabeti mund të dëmtojë shikimin, duke shkaktuar një retinopati të lidhur me lezionin e enëve të gjakut në pjesën e pasme të syrit, të shkaktojë probleme me veshkat, humbje progresive të aktivitetit të filtrit të veshkave, të shkaktojë një neuropati, me dëmtim të sistemit nervor, favorizon shfaqjen e këmbës diabetike, me lezione vaskulare dhe nervore që mund të shkaktojnë deformime të rënda të kockave dhe ulçeracione.
Burimi / https://dilei.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
