Një frazë kureshtare e shkrimtarit austriak Rainer María Rilke thotë: “I vetmi atdhe që ka njeriu është fëmijëria”. Çfarë ndodh atëherë nëse të rriturit e shkatërrojnë atdheun e fëmijërisë për shkak të neglizhencës së tyre emocionale?
Duket se fëmijëria është një territor i mundësive për zhvillimin tonë psikologjik dhe në këtë kuptim mund të kushtëzojë zhvillimin e disa aftësive tona, siç është pohimi. Sepse vendosmëria është një kompetencë themelore për një qenie njerëzore. Kur kemi të bëjmë me marrëdhënie personale, për shembull, është shumë e rëndësishme. Pa të është shumë e vështirë të gjesh ekuilibrin, durimin për të përballuar problemet dhe relaksimin për të menduar para se të veprosh.
Pse ka kaq pak këmbëngulje rreth nesh?
Sipas Anthony Robbins, autorit të famshëm, “mënyra se si ne komunikojmë me të tjerët dhe me veten në fund përcakton cilësinë e jetës sonë”. Megjithatë, në shumë fusha ne nuk jemi në gjendje të krijojmë marrëdhënie të shëndetshme me veten dhe me të tjerët. Në fakt, ne jetojmë në një botë ku respektimi dhe zbatimi i duhur i të drejtave tona nuk është i lehtë. Kështu, sipas shumë studimeve, kjo është kryesisht për shkak të mungesës së vetëbesimit të njerëzve që na rrethojnë. Duke shkuar një hap më tej, ka nga ata që mendojnë se mungesa e vetëbesimit që drejton kryesisht jetën tonë i ka rrënjët në neglizhencën e mundshme emocionale gjatë fëmijërisë. Nëse emocionet e fëmijës ndëshkohen ose shpërfillen, rrezikohet zhvillimi i kësaj kompetence.
Pasojat e neglizhencës emocionale gjatë fëmijërisë
Edhe pse mund të duket e habitshme, neglizhenca emocionale krijohet dhe konsolidohet përmes gjesteve të vogla. Duke mos vlerësuar emocionet e fëmijës, nuk mund të tregoni se si t’i kanalizoni ato në mënyrë të përshtatshme. Nëse ata mësojnë sipas këtij modeli, ata zhvillohen me pak udhëzime dhe duke ndjekur instinktet e tyre. Këto gjeste rezultojnë në:
Fëmija nuk u beson emocioneve dhe intuitës së tij. Ata përpiqen të fshehin ose injorojnë atë që nuk e kuptojnë ose nuk dinë të interpretojnë.
Ndiheni të paaftë për të njohur ndjenjat dhe emocionet tuaja, pasi nuk keni mësuar kurrë t’i vërtetoni ato.
Shprehja e emocioneve me siguri bëhet një sfidë. Në fakt, ata tregojnë pozicione ekstreme: drojë ose agresivitet të tepruar.
Si fëmijë ashtu edhe si të rritur kanë një vetëbesim të brishtë.
Një person me këmbëngulje të ulët nuk e tregon veten ashtu siç është. Prandaj, e ka të vështirë të ndihet mirë me veten ose të mos zhvillojë ndjenja faji.
Si të nxisni vetëbesimin tek fëmijët?
Kur një fëmijë qan, vepron në mënyrë të çuditshme ose dëshiron të tregojë ndjenjat e tij, është mirë që ta lini të shprehet lirshëm. Vetëm në këtë mënyrë ne mund të kuptojmë se çfarë po ndodh me të dhe të zbulojmë se si ta ndihmojmë atë të zhvillohet siç duhet. Pra, mbani në mend detajet e mëposhtme:
Është e rëndësishme që të rriturit dhe fëmijët të mësojnë të njohin dhe etiketojnë emocionet. Nëse ata e dinë saktësisht se si ndihen, do të jetë më e lehtë të veprojnë ose ta ndihmojnë fëmijën të zgjidhë problemet me vendosmëri.
Një person i sigurt është plotësisht i vetëdijshëm për të drejtat e tij. Prandaj, është e rëndësishme që ndërsa fëmija zhvillohet, ai të jetë gjithashtu i qartë për to dhe të dijë se meriton të trajtohet me respekt dhe edukim. Në të njëjtën mënyrë, ai ka detyrimin të sillet njësoj me të tjerët. Nga ana tjetër, respektimi i fëmijës nuk do të thotë që prindërit nuk duhet të vendosin rregulla dhe fëmija nuk duhet t’i respektojë ato. Në këtë kuptim, respekti ka të bëjë më shumë me mënyrën se si ne ju komunikojmë këto rregulla dhe si ju sanksionojmë kur nuk i respektoni ato.
Është e rëndësishme që kur fëmija dëshiron të japë mendimin e tij, t’i lejohet lirisht. Nuk duhet të gjykojmë, aq më pak të nënvlerësojmë mënyrën e të menduarit të tyre. Në këtë mënyrë do të jetë më e lehtë për ta drejtuar dhe ai do të ndihet më i sigurt për të filluar të marrë vendime të vogla për veten e tij.
Është thelbësore që djali të zhvillojë një vetëvlerësim plotësisht të shëndetshëm. Ai do të bëjë gabime, por kjo nuk do ta bëjë atë një person më pak të vlefshëm. Prandaj, duhet të mësoni ta drejtoni në mënyrë që të mësojë nga gabimet e tij, të mos ndihet në siklet nëse i komenton dhe mbi të gjitha të mos i kanalizojë zgjidhjet në rrugë agresive apo tepër pasive.
Tani e dimë pak më mirë se çfarë mund të bëjmë në mënyrë që fëmijët të rriten duke zhvilluar këmbënguljen e tyre. Të bësh këtë është një sfidë për prindërit dhe edukatorët, pasi fëmijët që zhvillojnë këtë aspekt zakonisht nuk duken të nënshtruar, por krejt e kundërta. Ata priren të duken të sigurt në vetvete dhe gjithmonë do të përpiqen të artikulojnë mendimin e tyre përpara të moshuarve. Në çdo rast, sfida ia vlen.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
