Të gjithë duam të rrisim fëmijë inteligjentë, të sigurt dhe të suksesshëm. Por nga të fillohet? Dhe cili është stili më i mirë i prindërimit?
Stilet e prindërimit ndahen në katër kategori kryesore. Mund të ndodh që të përdorni një ose më shumë nga këto stile në kohë të ndryshme, në varësi të situatës dhe kontekstit.
Hulumtimet na tregojnë se prindërit me autoritet renditen në një numër mënyrash: akademik, social-emocional dhe të sjelljes. Ngjashëm me prindërit autoritarë, prindërit me autoritet presin shumë nga fëmijët e tyre – por ata presin edhe më shumë nga sjellja e tyre.
Çfarë është prindërimi me autoritet?
Prindërit me autoritet janë mbështetës dhe shpesh në harmoni me nevojat e fëmijëve të tyre. Ata i drejtojnë fëmijët e tyre përmes diskutimeve të hapura dhe të sinqerta për të mësuar vlerat dhe arsyetimin. Ashtu si prindërit autoritarë, ata vendosin kufij dhe zbatojnë standarde. Por ndryshe nga prindërit autoritarë, ata janë shumë më edukues.
Disa tipare të zakonshme të prindërve me autoritet:
- I përgjigjen nevojave emocionale të fëmijës së tyre, ndërsa kanë standarde të larta
- Komunikojnë shpesh dhe marrin parasysh mendimet, ndjenjat dhe opinionet e fëmijës së tyre
- Lejojë që të ndodhin pasoja natyrore, por i përdorin ato mundësi për të ndihmuar fëmijën e tyre të reflektojë dhe të mësojë
- Nxitin pavarësinë dhe arsyetimin
- Janë shumë të përfshirë në përparimin dhe rritjen e fëmijës së tyre
Pse ekspertët thonë se prindërimi me autoritet është stili më efektiv
Studimet kanë zbuluar se prindërit me autoritet kanë më shumë gjasa të rrisin fëmijë të sigurt që arrijnë sukses akademik, kanë aftësi më të mira sociale dhe janë më të aftë në zgjidhjen e problemeve. Në vend që të vijnë gjithmonë në shpëtimin e fëmijës së tyre, gjë që është më tipike për prindërit lejues, prindërit me autoritet i lejojnë fëmijët e tyre të bëjnë gabime. Kjo u ofron fëmijëve mundësinë për të mësuar, ndërkohë që u bën të ditur se prindërit e tyre do të jenë aty për t’i mbështetur.
Prindërimi me autoritet është veçanërisht i dobishëm kur kemi të bëjmë me konflikte, sepse mënyra se si mësojmë të merremi me konfliktin në moshë të re luan një rol të madh në mënyrën se si i trajtojmë humbjet tona ose sa elastikë jemi në jetën tonë të rritur.
Me prindërit lejues, zgjidhjet e konflikteve në përgjithësi i takojnë fëmijës. Fëmija “fiton” dhe prindi “humb”. Unë kam parë që kjo qasje çon në atë që fëmijët bëhen më të përqendruar tek vetja dhe më pak të aftë të vetërregullohen. Sigurisht, ka raste kur një ndëshkim, si marrja e një pushimi është i nevojshëm. Por problemi me ndëshkimin e vazhdueshëm është se ai nuk i mëson fëmijës tuaj ndonjë gjë të dobishme. Në shumicën e rasteve, u mëson atyre se personi me më shumë pushtet fiton.
Le të themi se djali juaj 10-vjeçar lutet të mos shkojë në stërvitje futbolli: “Nuk dua sepse nuk mendoj se jam i mirë në këtë”.
Në përgjigje,
Një prind lejues mund të thotë: “Ju e dini”.
Një prind neglizhues mund të thotë: “Çfarëdo që të duash…është jeta jote”.
Një prind autoritar mund të thotë: “Duhet. Nuk dua të dëgjoj fjalë tjetër nga ju”.
Një prind me autoritet mund të thotë: “Unë e kuptoj që nuk dëshiron të shkosh. Por ndonjëherë, të luftosh dëshirën për të shmangur të bësh diçka të vështirë është mënyra që të ndihmosh të përmirësohesh!”
Prindërit me autoritet vendosin kufij dhe presin që fëmijët e tyre të sillen me përgjegjësi, ata nuk kërkojnë bindje të verbër. Ata komunikojnë dhe arsyetojnë me fëmijën, gjë që mund të ndihmojë në frymëzimin e bashkëpunimit dhe t’u mësojë fëmijëve arsyen e rregullave.
Prindërimi me autoritet nuk garanton sukses
Ndërsa ekspertët i japin më shumë vlerësime prindërimit me autoritet është e rëndësishme të theksohet se përdorimi i vetëm një metode nuk garanton gjithmonë rezultate pozitive.
Prindërimi nuk është një shkencë e saktë. Në shumë mënyra, është më shumë si një art. Si psikologe dhe nënë, këshilla ime është të jesh i dashur dhe mirëkuptues – por gjithashtu të krijosh strukturë dhe kufij.
Mos u fokusoni thjesht tek ndëshkimi. Jini mbështetës dhe dëgjoni me të vërtetë fëmijën tuaj. Bëjuni pyetje atyre dhe përpiquni t’i kuptoni gjërat nga këndvështrimi i tyre. Lërini ata në procesin e vendimmarrjes në mënyrë që ata të rriten dhe të mësojnë gjëra vetë.
Ekziston një ndryshim midis stileve të prindërimit dhe praktikave të prindërimit. Një stil prindërimi është klima emocionale në të cilën e rritni fëmijën tuaj dhe një praktikë prindërore është një veprim specifik që prindërit përdorin në prindërimin e tyre.
Me pak fjalë, silleni si njeriu i mirë që dëshironi të jeni.
Burimi / https://www.cnbc.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
