Një hulumtim i kryer nga “CNR di Pozzuoli” dhe “Université Laval di Québec” dhe i botuar në “Nature Communications” studioi mbipeshën dhe efektet e saj në kujtesën episodike. Testet e kryera te minjtë zbuluan se mbipesha ndikon në funksionin e trurit, duke çuar në humbjen e kujtesës. Në fakt është zbuluar se truri i minjve obezë pëson ndryshime, në strukturën dhe funksionin, të qarqeve hipokampale dhe në aftësinë për të kryer detyra të caktuara njohëse në një mënyrë optimale, veçanërisht në lidhje me kujtesën.
Rëndësia e kujtesës episodike
Truri i gjitarëve vazhdon të gjenerojë neurone gjatë gjithë jetës; prodhimi i neuroneve ndikon veçanërisht në kujtesën episodike, që është aftësia për të kujtuar ngjarjet personale dhe rrjedhimisht për të planifikuar veprime individuale në të ardhmen. Kujtesa episodike ruhet në hipokampus.
Epo, studimi zbuloi se dy molekula do të shkaktonin mosfunksionim: neuropeptid orexin dhe endokannabinoid 2-arachidonoylgligerol. Këto do të ndikonin në aktivitetet normale të hipokampusit në moshën madhore, një fenomen që bëhet më i dukshëm tek individët obezë. Prandaj, humbja e kujtesës do t’i shtonte shqetësimet njohëse që ndodhin tek të rriturit me një indeks të lartë të masës trupore.
Mbipesha, një problem mbarëbotëror
Sipas të dhënave të OBSH-së (Organizata Botërore e Shëndetësisë), 1.4 miliardë të rritur, 35% e popullsisë së botës, kanë probleme me peshën e tepërt, gjysmë miliardë të rritur janë obezë dhe obeziteti i fëmijëve pritet të rritet me 60% gjatë dekadës së ardhshme. Një skenar shqetësues edhe për faktin se kujtesa episodike, e cila rezulton e ndryshuar te subjektet obezë të përdorur në studim, ndikon në proceset vendimmarrëse të individit, në kontekstin e sjelljes, por edhe të zgjedhjes së ushqimit.
Faktorët psikologjikë gjithashtu luajnë një rol vendimtar: në fakt, ne priremi të hamë më shumë para televizorit, kur jemi të hutuar dhe kujtesa episodike është më pak e përfshirë. Me fjalë të tjera, të qenit mbipeshë mund ta bëjë më të vështirë memorizimin e asaj çfarë dhe sa keni ngrënë, duke rritur gjasat për të ngrënë tepër.
Të kuptuarit se si ne rregullojmë instinktivisht konsumin dhe sjelljen tonë të të ngrënit është e rëndësishme për të zhvilluar strategji terapeutike kundër mbipeshës.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
