Si qenie racionale, të gjithë mendojmë. Megjithatë, a na çojnë mendimet tona atje ku duam vërtet? Ndonjëherë kalojmë nga një ide në tjetrën pa arritur në ndonjë gjë të veçantë. Madje ka raste kur truri është si një kopsht në të cilin një mijë projekte, plane dhe qëllime nuk pushojnë së lulëzuari. Mendja flutur është fajtori që shumë herë nuk arrijmë të pushtojmë atë që kemi vendosur të bëjmë.
Shumica prej nesh kanë dëgjuar për “mendje-majmun”. Ky koncept, i cili i ka rrënjët në Budizëm, na kujton se hapësira jonë e vëmendjes është shumë e dobët dhe se shpesh humbasim në pyllin e mendimeve tona, duke rënë në gjendje negativiteti dhe joproduktiviteti. Tani, ideja e mendje-fluturës shkon shumë më tej dhe gjurmon një lloj tjetër lëvizje njohëse.
Janë ato momente në të cilat ndihemi të ndriçuar nga idetë më origjinale dhe madje të bukura. E lamë veten të mbështjellë prej tyre për pak kohë, por herët a vonë, të gjitha ato shifra zhduken. Humbasim interesin, por larg rënies në një gjendje negativiteti, siç ndodh me metaforën e majmunit që kërcen, papritur mbërrijnë ide të tjera, këndvështrime të tjera…
Është gjithmonë interesante ta lëmë kreativitetin dhe idetë e reja të na vijnë, por është gjithashtu e nevojshme të përkushtohemi ndaj atyre qëllimeve për t’i arritur ato.
Mendje-flutur: çfarë do të thotë?
Grupi muzikor Pearl Jam kishte një këngë të quajtur “Even Flow” në të cilën përshkruante sesi mendimet ndonjëherë na vijnë si flutura të bukura. Ai përshkrim nuk mund të ishte më i bukur dhe më i saktë për të përcaktuar se si është vetë krijimtaria. Jeni të zhytur në gjërat tuaja kur idetë papritur dalin nga askund, duke qëndruar pezull rreth jush dhe duke ju tërhequr vëmendjen.
David Lynch, regjisori i famshëm i filmit, shpjegoi në librin e tij ‘Catch the goldfish’ se për të arritur idenë më inovative dhe origjinale, duhet vendosur vullnet dhe se praktika të tilla si meditimi transcendental mund të ndihmojnë. Megjithatë, ka njerëz me mendje fluture që tregojnë një kapacitet të natyrshëm për të qenë gjithmonë në “modalitetin e krijimit” apo edhe më shumë përhumbur.
Nga ana tjetër, studime të tilla si ato të kryera në Universitetin e British Kolumbia (Kanada) tregojnë diçka interesante për këtë temë. Në njëfarë mënyre, të gjithë ne ecim dhe e bëjmë këtë në një shkallë më të madhe gjatë dy momenteve shumë specifike të ditëve tona: në mesditë dhe gjatë natës. Megjithatë, ka nga ata që kanë një tipar shumë të veçantë: kreativitet të lartë dhe përçartje të vazhdueshme. E analizojmë atë.
Shpërndarje dhe angazhim i ulët: kreativitet i padobishëm
Kur flasim për njerëz krijues dhe novatorë si Steve Jobs, Bill Gates apo Jeff Bezos, mund të harrojmë një faktor. Përkushtimin që treguan për të realizuar projektet e tyre. Kjo është diçka që të gjithë ata që kanë arritur një qëllim në jetë e dinë. Nuk mjafton të ëndërrosh një qëllim, ta shpikësh dhe t’i japësh formë: duhet të punosh vazhdimisht për të.
Megjithatë, personalitetet me mendje fluturash nuk kanë zakone apo angazhime. Janë mendje të shqetësuara që janë bllokuar nga një mori idesh, por nuk materializohen kurrë.
Mund ta përkufizojmë këtë sjellje si “krijimtari e padobishme”, sepse pavarësisht se tregon një kapacitet të lartë për të prodhuar ide novatore, asnjëra prej tyre nuk piqet. Për më tepër, ndonjëherë kur fillojnë të punojnë në njërën prej tyre, përfundojnë duke e lënë atë sepse nuk i motivon apo nuk i emocionon më. Ata kanë pasur një tjetër zbulim dhe e shohin më interesant. Kjo mund t’i çojë këta njerëz në situata të stanjacionit të vazhdueshëm. Gjithashtu, nëse janë pjesë e ekipeve të punës, mund të shkaktojnë probleme dhe tension me kolegët e tyre.
Për ta bërë aleatin tonë mendjen e fluturës kërkon të dimë se si ta kontrollojmë dhe fokusojmë atë. Trajnimi i vëmendjes dhe angazhimit ndaj projekteve që fillojmë, do të ndërmjetësojë aftësinë tonë për të arritur dhe kënaqur.
Si të edukoni mendjen e fluturës?
Kushdo që identifikohet me mendjen e fluturës do ta dijë se sa kontradiktore është kjo qasje. Njeriu udhëhiqet vazhdimisht nga një mori idesh. Dhe çdo ide është emocionuese. Megjithatë, si çdo flutur, edhe kjo fluturon nga këtu atje, pa ndalur kurrë, duke shkuar nga një kopsht në tjetrin dhe nga një lule e mrekullueshme në tjetrën po aq mahnitëse. Mos konsolidimi i ndonjë projekti, qëllimi apo objektivi përfundon në zhgënjim. Prandaj, këshillohet të merren parasysh disa udhëzime:
-Para së gjithash, duhet të jeni të vetëdijshëm se ku ju ka çuar të mos bëni kompromis me asnjë nga idetë tuaja. Është e kotë të jesh krijues nëse nuk materializon asgjë. Ndryshimi do të vijë për sa kohë që supozoni se nuk mund të vazhdoni të përforconi të njëjtat modele si në të kaluarën. Përkushtimi ndaj vetes nënkupton përmirësimin e aftësisë suaj për të arritur.
-Mendja-flutur duhet të jetë aleati juaj, por ju duhet ta zbutni dhe kontrolloni atë. Për ta bërë këtë, është mirë të regjistroni çdo ide që ajo propozon, t’i shkruash të gjitha dhe më pas të zgjedhësh më të vlefshmen, më të qartën dhe më të mundshmen për t’i realizuar ato.
-Nga ana tjetër, është thelbësore të keni zakone dhe rutina të punës. Diçka e tillë kërkon zhvillimin e vëmendjes ndaj detyrës dhe që përqendrohet te objektivi pa e lë mendjen të endet apo të humbasë interesin.
-Duhet theksuar se, për të kontrolluar, dominuar dhe për të vënë në shërbimin tonë atë mendje kokëfortë që kalon nga një fantazi në tjetrën, kërkon kohë. Megjithatë, nëse shkon mirë, mund të jetë një aleat i jashtëzakonshëm.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi La Mente e Meravigliosa
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
