Shprehja e ndjenjave është një ushtrim i shëndetshëm dhe i nevojshëm. Para së gjithash për t’u shfryrë, pastaj për të lejuar të tjerët të njohin botën e tyre të brendshme.
Ndjenjat janë një pjesë themelore e botës së brendshme të çdo qenieje njerëzore. Ato na ndihmojnë të interpretojmë botën dhe të kuptojmë veten. Megjithatë, ato nuk janë vetëm një përvojë e brendshme, ato duhet të ndahen me njerëzit e tjerë. Kur shprehja e ndjenjave është e vështirë, zhgënjimi dhe pakënaqësia shfaqen në horizont.
Pse është kaq e vështirë për ne të flasim për atë që ndihemi? Arsyet janë të shumëfishta dhe mund të kenë origjinën në përvojat e hershme të fëmijërisë.
Nëse ky është rasti, megjithatë, ai mund të korrigjohet. Nuk është kurrë vonë për të mësuar se si të menaxhoni ndjenjat tuaja.
A kemi mësuar t’i shprehim ndjenjat?
Shpesh arsyet për hezitimin nga ana jonë për të shprehur ndjenjat shkojnë pas, në fëmijëri. Temperamenti ynë ndikon në tendencën, pak a shumë, për t’u hapur emocionalisht ndaj të tjerëve, por edhe përvojat e hershme të jetës luajnë një rol vendimtar. Rritja në një familje që e konsideron shfaqjen e ndjenjave si shenjë dobësie, do të na bëjë t’i shtypim ato. Fëmijët që u refuzuan ose u poshtëruan nga prindërit kur shprehën emocionet e tyre, kanë mësuar të mos e bëjnë më.
Në mënyrë të ngjashme, ata që kanë marrë indiferencën si përgjigje ndaj emocioneve të tyre nga të rriturit, kanë përvetësuar idenë se të tregosh se si ndihesh është e padobishme.
Për të zhvilluar menaxhimin e duhur emocional është e nevojshme të kemi modele adekuate. Duhen prindër të ditur, të dashur dhe të kuptueshëm, të gatshëm për të dëgjuar dhe drejtuar fëmijën në menaxhimin e ndjenjave të tij.
Pse është e vështirë të shprehësh ndjenjat?
Përveç sa më sipër, mund të ketë arsye të tjera pse nuk jeni në gjendje të shprehni ndjenjat tuaja si i rritur. Ne nuk mund ta rijetojmë fëmijërinë tonë në një mënyrë tjetër, por mund të trajtojmë shkaqet që vazhdojnë në këtë problem sot.
Vetëvlerësim i ulët
Ata që nuk kanë vetëbesim të shëndetshëm mund të mendojnë se nuk kanë të drejtë të shprehen. Mendojnë se ajo që ndjejnë nuk është e rëndësishme dhe për këtë arsye e mbajnë për vete. Është gjithashtu e mundur që frika e braktisjes parandalon shfaqjen e emocioneve reale. Shumë herë ndjenjat nuk shprehen nga frika se tjetri do të zemërohet dhe do të largohet.
Nga ana tjetër, ka njerëz që nuk i shprehin ndjenjat e tyre si një mekanizëm për të ruajtur një vetëvlerësim të brishtë. Kur jetoni me një guaskë që fsheh një frikë të madhe nga refuzimi, shprehja e emocioneve është një ushtrim shumë i rrezikshëm. Shumë njerëz preferojnë të ndërtojnë një mur rreth ndjenjave të tyre, i cili, duke i mbrojtur, në fakt i izolon.
Mungesa e vetëbesimit
Shprehja e ndjenjave tona duhet të jetë një përvojë shpërblyese dhe përmbushëse përmes së cilës ne lejojmë të tjerët të na kuptojnë dhe të veprojnë në përputhje me rrethanat. Megjithatë, kur nuk dimë si të shprehemi, është e zakonshme të zgjedhim të qëndrojmë të heshtur për të shmangur konfliktin. Ndoshta në të kaluarën, ndarja e ndjenjave tona ka krijuar një mosmarrëveshje ose keqkuptim. Sigurisht që reagimi i tjetrit nuk ishte ai që prisnim dhe pas kësaj vendosëm të përdorim strategji dhe justifikime në vend që të shprehnim të vërtetën.
Inteligjenca emocionale
Inteligjenca emocionale është aftësia për të njohur, kuptuar dhe shprehur ndjenjat. Shumë njerëz nuk janë në gjendje të shprehin atë që ndjejnë, thjesht sepse nuk e njohin atë. Ata sigurisht nuk kanë një leksik të madh dhe adekuat mbi emocionet dhe është vërtet e vështirë për ta të identifikojnë ndjenjën që po përjetojnë. Pa këtë bazë është praktikisht e pamundur të kuptosh, menaxhosh dhe ndash botën e brendshme të dikujt me të tjerët.
Shprehja e ndjenjave është e vështirë nga frika e refuzimit
Disa njerëz nuk janë në gjendje të shprehin atë që ndjejnë sepse përpiqen me çdo kusht të fshehin ose mohojnë ekzistencën e emocioneve të tilla si trishtimi ose zemërimi. Për këta njerëz, këto përvoja emocionale janë negative dhe duhet të shtypen në vend që të shprehen, pasi kjo mund të pasqyrojë dobësi ose mungesë të vetëkontrollit. Besime të tilla irracionale e bëjnë të vështirë t’i lejoni vetes të hapeni me të tjerët, të shprehni zhgënjimin tuaj ose të kërkoni ndihmë kur ju nevojitet.
Si të filloni t’i shprehni ndjenjat?
Ndarja e përvojave të brendshme është e shëndetshme dhe e nevojshme. Para së gjithash të çlirohemi dhe më pas t’u bëjmë të ditur të tjerëve se si ndihemi dhe çfarë kemi nevojë prej tyre. Nëse shprehja e emocioneve është e vështirë dhe dëshironi ta korrigjoni atë, duhet të veproni në përputhje me rrethanat.
Së pari është e nevojshme të punohet për vetëvlerësimin, pasi ta duam dhe pranojmë veten, nuk do të kemi frikë nga zemërimi apo refuzimi. Pra, le të përpiqemi të zgjerojmë leksikun emocional, të përvetësojmë fjalë të reja për të shprehur ndjenjat; braktisja e fjalëve “ndihem mirë” ose “ndihem keq” e bën shumë më të lehtë komunikimin e ndjenjave.
Së fundi, merrni një qëndrim të sigurt kur u drejtoheni të tjerëve. Shprehni lirisht dhe pa frikë mendimet, dëshirat dhe nevojat, por pa lënduar apo dëmtuar. Në këtë mënyrë do të shmangim keqkuptimet.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
