Si të dalloni nëse fëmija juaj është shumë i ndjeshëm dhe si duhet të silleni në të tilla raste

Çdo fëmijë trashëgon që në lindje kombinimin e tij unik të tipareve temperamente, të cilat do të përbëjnë personalitetin e tij. Një nga këto tipare të zakonshme trashëgimore është mbindjeshmëria, vlerësohet se rreth 20-30% e individëve (pra 2/3 persona nga 10) e posedojnë këtë karakteristikë. Njohja e këtij tipari shpesh ngatërrohet me diagnozat e tjera ose nënvlerësohet dhe gabohet për brishtësinë, emocionalitetin, dobësinë, shqetësimin.

Mbindjeshmëria tek fëmijët është e përhapur, por është e gabuar ta konsiderosh çrregullim

Të merresh me këta fëmijë mund të jetë vërtet e lodhshme megjithatë është shumë e rëndësishme të kuptohet se fëmijët tepër të ndjeshëm në të vërtetë janë njerëz shumë të veçantë dhe se ata duhet të ndihmohen të njohin dhe menaxhojnë më mirë emocionet e tyre. Fatkeqësisht, shumë prindër, të mbingarkuar nga vështirësia e menaxhimit, kanë prirjen të përvetësojnë sjellje shtypëse ose mbrojtëse. Por të dyja metodat përfshijnë aspekte negative sepse, nga njëra anë, shtypja rrit zhgënjimin te fëmijët, të cilët ndihen gjithnjë e më të keqkuptuar, nga ana tjetër, një qëndrim mbiprodhues rrezikon të mos nxisë vetëvlerësimin.

Unë besoj se është shumë e rëndësishme të kesh informacion në këtë fushë pasi vetëdija për këtë veçanti mund të ndihmojë prindërit dhe profesionistët të kuptojnë më mirë fëmijët; të kenë interpretime të ndryshme në lidhje me disa nga sjelljet e tyre dhe të miratojnë strategji arsimore të dobishme për promovimin e zhvillimit të tyre përgjatë rrugës së rritjes.

Si është një fëmijë tepër i ndjeshëm?

Ndjenja e zhgënjimit të mësuesve të tyre, ajo shprehje shqetësuese në fytyrat e nënave të tyre… ata janë në gjendje të perceptojnë gjëra që fëmijët e tjerë nuk i shohin. Ndjeshmëria e lartë është një dhuratë, një mjet që ju lejon të thelloni dhe të theksoni gjërat. Pak njerëz janë të aftë ta kuptojnë jetën në këtë mënyrë.

Një fëmijë tepër i ndjeshëm ka një ndjeshmëri të egërsuar ndaj stimujve të brendshëm dhe të jashtëm; ai ndikohet lehtësisht nga gjendja shpirtërore e të tjerëve, veçanërisht nga gjendjet negative, të tilla si trishtimi dhe zemërimi. Është shumë perceptues dhe vë re gjëra që ndoshta as nuk i imagjinoni se ekzistojnë.

Ai tenton të reagojë ndaj zhgënjimeve në një mënyrë më të keqe se të tjerët, është shumë perceptues dhe disa prej tyre janë edhe pak të ndrojtur. Pavarësisht se është shumë vigjilent, perceptues dhe krijues, ai lufton për të menaxhuar emocionet në një mënyrë të ekuilibruar, duke e lënë veten të mbingarkuar.

Gjithashtu nuk i pëlqen zhurmat e larta, dritat ose aromat. Ai ankohet për disa pëlhura dhe nuk pranon të veshë disa rroba duke thënë se “copa i vret”. Një shëtitje në një qendër tregtare, në supermarket ose më keq në një panair me një fëmijë të ndjeshëm është si një udhëtim në ferr.

Sidoqoftë mbindjeshmëria, siç shpjegohet nga psikoterapisti dhe eksperti Rolf Sellin në librin e tij të ri Fëmijët e ndjeshëm kanë një avantazh (Urra-Feltrinelli), nuk është sëmundje, as mungesë, as defekt.

Mbindjeshmëria nuk do të thotë as që një fëmijë duhet të vuajë për natyrën e tij, ose të refuzohet nga moshatarët e tij. Së fundmi, e kombinuar me aftësi të tjera, mbindjeshmëria mund të provojë të ketë përparësi të madhe në jetën profesionale dhe gjithashtu në jetën e përditshme, për sa kohë që pranohet dhe menaxhohet në mënyrë korrekte.

Fëmijët shumë të ndjeshëm kërkojnë pa dyshim më shumë vëmendje se të tjerët, ata kanë nevojë për dëgjim dhe ndjeshmëri

Në këtë mënyrë karakteri i tyre ka më shumë të ngjarë të bëhet konstruktiv, i cili është një forcë sesa një dobësi. Për ta bërë këtë, si prindër, është thelbësore t’i ndihmojmë ata të besojnë në vetvete duke i inkurajuar dhe lavdëruar tiparet pozitive të personalitetit të tyre, për shembull ndjeshmëri ekstreme dhe krijimtari tipike.

Një fëmijë tepër i ndjeshëm do të vijë në botë me sytë e hapur ndaj botës së emocioneve

Prindërit duhet ta perceptojnë ndjeshmërinë e fëmijës së tyre si një dhuratë në mënyrë që të mos e nxisin atë të jetë ndryshe nga ajo që është. Për ta bërë këtë është padyshim thelbësore të punosh me veten, nëse është e nevojshme së bashku me një profesionist.

Qëndrimet hiperkritike, autoritare, të ngurta që i çojnë ata drejt mbylljes duhet të shmangen, ndërsa shpesh rekomandohen ushtrimet që synojnë t’i relaksojnë ato përmes frymëmarrjes. Prindërit e fëmijëve shumë të ndjeshëm duhet të mësojnë ta vendosin veten në vendin e tyre. Ata gjithashtu duhet të jenë të ndjeshëm, duke ndarë këtë tipar të mrekullueshëm i cili, nëse inkurajohet në mënyrën e duhur, do të provojë të jetë një burim i pashtershëm.

Kur mësoni se keni një fëmijë me këtë karakteristikë, duhet të pyesni veten nëse stili arsimor është i duhuri

Në fakt, duke qenë se mbindjeshmëria është e trashëgueshme, ka shumë të ngjarë që të paktën njëri nga dy prindërit të jetë gjithashtu i mbindjeshëm. Kjo mund të bëjë që prindi të jetë shumë afër fëmijës dhe ta vendosë atë në qendër të gjithçkaje.

Testi që ju ndihmon të dalloni, nëse fëmija juaj është i mbindjeshëm?

A frikësohet fëmija juaj më lehtë se moshatarët e tij?
A preferon lojëra të qeta dhe harmonike?
A ka tendencë spontane të jetë i vëmendshëm ndaj të tjerëve?
A reagon keq nëse një person trajtohet padrejtësisht?
A ndan me dëshirë dhe spontanisht ëmbëlsirat apo ushqimet me të tjerët?
A ka pritje të mëdha nga vetja?
Kur e kupton se nuk mund t’i përmbushë këto pritje, a vuan, zemërohet, humbet durimin, hedh gjithçka majtas dhe djathtas, apo thyen diçka? A bërtet dhe të bëhet agresiv edhe pse nuk ka një karakter të tillë?
A është në humor të keq për një kohë të gjatë që nuk mund të përmbush kërkesat tuaja të ekzagjeruara?
A i vëren ndryshimet e vogla (për shembull brenda shtëpisë)?
A preket shumë nga tensionet familjare, ndoshta me probleme me gjumin ose humbje të oreksit?
Kur një fëmijë tjetër kritikohet ose fyhet, a reagon fëmija juaj sikur të shqetësohej personalisht?
A përpiqet të zbut tensionet midis të tjerëve?
A është në gjendje të identifikohet pa probleme me situatën e të tjerëve?
A i vëren menjëherë nevojat e të tjerëve?
A është vëzhgues i kujdesshëm? A magjepset shumë nga ato që sheh, sa të zhytet plotësisht në të?
A i respekton me ndërgjegje rregullat?
A përpiqet të ngushëllojë të tjerët?
A ka tendencë të jeni i dashur me të tjerët, por i ashpër me veten?
A e lejon veten të mundet nga pendimi? A nxehet kur bën diçka gabim?
Ndonjëherë ai shfaqet shumë i ndjeshëm për moshën e tij, por a mund të jetë edhe aq naiv sa të mashtrohet lehtësisht?
A i merr më seriozisht rregullat e vendosura nga prindërit sesa vetë prindërit?
A reagon shumë fort ndaj muzikës, historive të Krishtlindjeve, përrallave, natyrës dhe kontaktit me kafshët? A duket se ai është zhytur plotësisht në të?
Kur ai merr shumë stimulim, a e ndryshon plotësisht qëndrimin e tij? A kthehet ai nga i sjellshëm në një fëmijë të irrituar dhe fillon të sillet në mënyrë agresive dhe jo me respekt ndaj të tjerëve?
Mes prindërve, vëllezërve, motrave ose gjyshërve të fëmijës, a është dikush që e konsideroni të mbindjeshëm?

Nëse jeni përgjigjur me “po” në më shumë se gjysmën e pyetjeve, ju mund të keni një fëmijë mbindjeshëm.

Si të rrisni një fëmijë tepër të ndjeshëm

Bëhu prind, jo shok

Një prind që shndërron djalin ose vajzën e tij në një mik apo të besuar po shkel hapësirën personale të djalit / vajzës, i cili e gjen veten të ngarkuar me problemet e prindërve të tij dhe një detyrë përtej forcës së tij. Në këtë mënyrë fëmijët humbin lehtësinë dhe familjaritetin fëminor të bashkëmoshatarëve të tyre. Prindërit duhet të kenë guximin për të zënë vendin e tyre. Vetëm në këtë mënyrë ata mund ta mbrojnë fëmijën, t’i sigurojnë atij mbështetje dhe ta bëjnë atë të rritet i sigurt.

Vendosni kufij dhe rregulla duke përdorur një ton neutral të zërit

Ajo që duhet për të rritur fëmijët me vetëbesim, veçanërisht nëse ata janë tepër të ndjeshëm, është një sistem rregullash të qarta që u japin atyre kufij të drejtë dhe proporcionalë të moshës së tyre. Nëse një prind vazhdon t’i nënshtrohet kërkesave të fëmijës, për shembull në lidhje me kohën e gjumit, kjo nuk i bën mirë fëmijës; edhe nëse në fillim ai do të duket i lumtur që ka fituar gjithmonë, në planin afatgjatë fëmija do të vuajë: të kesh prindër të dobët dhe të nënshtruar të bën të ndihesh i brishtë dhe i pasigurt. Nëna dhe babai, duhet të përcjellin kufizime në një mënyrë të qartë dhe vendimtare tek fëmijët e tyre. Qëllimi është që të miratojë një qëndrim objektiv. Ju nuk keni pse të buzëqeshni ose të dukeni të irrituar dhe mesazhi juaj duhet të jetë neutral.

Ndihmojeni të ecë vetëm

Ashtu si mungesa e kufijve e dëmton të voglin, edhe dhënia e shumë kufizime e dobëson atë. Vëzhgojeni fëmijën tuaj në një distancë të caktuar dhe pyesni veten: “Çfarë është në gjendje të bëjë ai?”, “Ku i duhet ende ndihmë?”. Në shumë gjëra, fëmijët kanë nevojë për prindër sepse ata ende nuk dinë si të rregullojnë veten e tyre, për shembull ata nuk e dinë që duke ngrënë shumë karamele ata mund të sëmuren dhe është e drejtë që prindi të ndërhyjë.

Të rriturit shpesh shkelin kufijtë e tyre me mirëbesim: për shembull, para një fëmije që po përpiqet të lidhë këpucët e tij vetë, disa ndërhyjnë menjëherë, duke mos i dhënë kohë për ta bërë atë vetë: ata bëjnë një ndërhyrje dhe krijojnë një ndjenjë dështimi dhe pafuqie tek ai. Mos harroni, ndihma më e mirë që mund t’i jepni një fëmije është ndihma për ta bërë atë të veprojë vetëm.

Kujdesuni që të mos përcillni ankthet dhe frikën tuaj

Kur keni një fëmijë tepër të ndjeshëm, jeni të prirur të keni frikë për të. Por shumë shqetësime vetëm do ta dobësojnë. Nëse dëshironi që ai të rritet i shëndetshëm, i fortë dhe i sigurt, duhet t’i jepni atij/asaj besimin maksimal dhe të besoni plotësisht në aftësitë e tij. Për shembull: nëse e shihni fëmijën tuaj në park duke u ngjitur mbi një lodër dhe keni ankth se mund të bjerë, mos bërtisni “ki kujdes të mos rrëzohesh”, pasi do të përfundoni duke krijuar shumë pasiguri tek vogëlushi sa nuk do të jetë çudi nëse bie vërtet.

Ajo që mund të bëni kur ndiheni të shqetësuar është të përpiqeni të shkëputeni dhe ta imagjinoni veten si një prind më i qetë. Nëse mendoni se mund të jetë vërtet e rrezikshme të ngjiteni, ju mund ta shpërqendroni fëmijën tuaj, duke e zhvendosur vëmendjen te diçka tjetër. Për shembull, mund të thuash: “Dëshironi një akullore? Apo “A dëshiron të bëjmë një shëtitje?

Burimi / https://psicoadvisor.com/

Artikuj të ngjashëm