Nga Igresa Duka, logopede
Strategji për të mbështetur fëmijën me një vonesë gjuhësore në shtëpi, parashkollor dhe në shkollë…
Vendosni një plan të individualizuar me prindërit/kujdestarët që kanë synime të vogla të arritshme të të folurit dhe gjuhës për të ndihmuar në zhvillimin e aftësive gjuhësore të fëmijës.
Jepini fëmijës strategji për të menaxhuar situatat kur ai nuk kupton (p.sh. t’i mësojë të ngrejë duart kur nuk kupton, duke i mësuar disa pyetje standarde për t’i bërë kur është e nevojshme).
Ndërlidhja ndërmjet profesioneve shëndetësore dhe personelit arsimor për të ofruar informacion që do të përfshihet në një plan arsimor dhe/ose zbatimi i ideve/sugjerimeve/aktiviteteve për të ndihmuar në përmirësimin e aftësive të të folurit dhe gjuhës së fëmijës dhe aftësisë për të hyrë në kurrikulë.
Përdorni aktivitete ose lojëra argëtuese të bazuara në lojëra për të ndihmuar në motivimin e fëmijës për të mësuar.
Përdorni informacione të thjeshta dhe koncize.
Përdorni pamjet për të plotësuar informacionin dëgjimor (p.sh. fotografi, shenja, gjeste).
Jepni kohë shtesë për të përfunduar detyrat.
Shpjegoni fjalorin e ri.
Ekspozoni fëmijën ndaj gjuhës në një sërë mjedisesh (p.sh. në komunitet, gjatë rutinave të përditshme si koha e banjës, gatimi).
Përdorni një gjuhë të thjeshtë gjatë lojës me fëmijën tuaj.
Si të promovoni zhvillimin e gjuhës dhe të të folurit të fëmijës suaj
- Këndoni vjersha për fëmijë me veprime, luani lojëra te ndryshme
- Këto lidhin gjuhën me veprimet dhe ndihmojnë të kuptuarit dhe kujtesën e fëmijës suaj.
- Luaj lojëra që përfshijnë ‘më shumë’ ose ‘përsëri’ të cilat mund të ndihmojnë në zhvillimin e vëmendjes dhe gjithashtu të mbështesin gjuhën.
- Lodrat, objektet dhe librat që bëjnë zhurmë mund të përdoren për të nxitur vëmendjen e fëmijës suaj dhe aftësitë e të dëgjuarit.
- Flisni për aktivitetet e përditshme p.sh. duke lënë mënjanë blerjet. Kjo e ndihmon fëmijën tuaj të lidhë gjuhën me botën përreth tij.
- Përdorni objekte dhe gjeste për të mbështetur të kuptuarit e udhëzimeve dhe pyetjeve nga fëmija juaj, p.sh. Tregoni pallton e tyre kur thoni “Vish pallton të lutem”.
- Ofroni fëmijës tuaj zgjedhje duke i treguar dy objekte dhe duke i etiketuar p.sh. ‘do pelushin apo makinën?’, ‘do qumësht apo lëng?’
- Librat janë një mënyrë e mirë për të nxitur zhvillimin e të folurit – shikoni fotot së bashku dhe përshkruani se çfarë mund të shohin. Mos kini frikë të tregoni një histori më shumë se një herë, përsëritja e ndihmon fëmijën tuaj të kuptojë dhe të mbajë mend gjuhën që dëgjon.
- Fëmijët i mësojnë tingujt e të folurit gradualisht – duke i thënë të gjithë fjalën fëmijës suaj është mënyra më e mirë për të inkurajuar zhvillimin e gjuhës dhe të të folurit në vend që t’i korrigjoni ato. Është gjithashtu e dobishme për fëmijën tuaj nëse ai mund të shohë fytyrën tuaj kur jeni duke folur me të – kjo e ndihmon fëmijën tuaj të shikojë dhe të kopjojë lëvizjet që bëjnë buzët tuaja ndërsa thoni tinguj dhe fjalë.
- Shpesh fëmijët mund të zhgënjehen kur të rriturit nuk i kuptojnë – kjo mund të çojë në zemërim.
- Inkurajimi i fëmijës suaj për të përdorur gjeste për objekte ose veprime mund të jetë gjithashtu i dobishëm.
- Jini të durueshëm, prisni që ata të përfundojnë atë që thonë ose përpiqen t’ju tregojnë.
- Ndonjëherë fëmijët tingëllojnë sikur po belbëzojnë, duke u përpjekur të ndajnë të gjitha idetë e tyre përpara se aftësitë e tyre gjuhësore të jenë gati!
- Kjo është krejtësisht normale – thjesht tregoni se po dëgjoni dhe jepini fëmijës tuaj shumë kohë
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
