Në Francë e quajnë ‘Mr. Feel Good’, sepse i ndihmon njerëzit të luftojnë ankthin dhe të përmirësohen. Me një recetë plot këshilla praktike të bazuara në kërkime shkencore. David Gourion ka vite që studion këto tema. Ai është profesor i Psikiatrisë në Universitetin e Parisit dhe prej vitesh ka qenë në krye të klinikës Sainte-Anne, ku ka studiuar çrregullimet bipolare dhe depresive. Në librin e tij të fundit Antistres, Luftimi i Ankthit, Depresionit dhe Urisë Kompulsive në Shtatë Hapa të Thjeshtë (ed. Sperling & Kupfer) paraqet një sërë ushtrimesh. Ai është i bindur se shumë shqetësime që lidhen me sferën emocionale, nëse nuk përbëjnë një shqetësim serioz, mund të kundërshtohen duke trajnuar mendjen për të rregulluar stresin, me një sërë lëvizjesh të thjeshta.
Profesor Gourion, tashmë ka shumë metoda për të luftuar ankthin, si meditimi dhe joga, dhe shumë libra për vetë-ndihmë. Çfarë metode të re propozoni?
“Unë shpesh u rekomandoj pacientëve të mi seanca joga ose ndërgjegjësimi për t’u përmirësuar, por këto metoda nuk funksionojnë për të gjithë. Për shembull, unë e luftoj ankthin tim me sport, por nuk mund ta bëj me meditim. Duhet diçka që funksionon. Për të gjithë kjo fillon nga terapitë kognitive. Tekstet për këto terapi janë të pranishme në literaturën shkencore, por duhej diçka popullore dhe e thjeshtë. Në ditët e izolimit nuk mund të trajtonim pacientë që kishin nevojë për ndihmë. Kishte shumë kërkesa dhe pak mjekë në dispozicion dhe kështu është edhe sot. Për këtë arsye në ditët e izolimit fillova të shkruaj këtë manual të vogël. Ndonjëherë një këshillë e vogël mund të ndryshojë gjërat, kjo sigurisht nëse nuk jemi në prani të një depresioni të vërtetë ose një çrregullimi serioz”.
Si të përballemi me gjithë këtë stres, gjithnjë e më të pranishëm në jetën tonë?
“Unë propozoj 7 seanca që përballen me njëra-tjetrën duke lexuar një kapitull të ndryshëm të librit një herë në javë. Të gjithë jemi të lodhur dhe nuk duhet të emocionohemi shumë. Pika e parë është: “Ne nuk jemi kamerierët tanë”, do t’ju jap një shembull: nëse në orën 24 të mbrëmjes telefonon një praktikant nga zyra jonë dhe na thotë se aparati i kafesë duhet të rregullohet, problem jo prioritar, ne përgjigjemi se do të flasim të nesërmen, duhet të bëjmë të njëjtën gjë edhe me shqetësimet tona. Duhet të jem në gjendje të mos e mendoj menjëherë dhe të merrem me to më vonë. Më duhet ta pastroj mendjen nga ajo që është e tepërt”.
A funksionojnë vërtet këto këshilla?
“Janë zgjidhje të thjeshta që ndihmojnë ata që janë të lodhur dhe të stresuar. Në 20 vitet e fundit kam përdorur shumë nga këto terapi motivuese për të luftuar varësitë, si alkooli. Nuk është e lehtë për pacientin të pranojë ndryshimin, por kur ai mund të jetë shumë i gjatë më mirë. Ngadalë, me indikacione të këtij lloji, është e mundur të çaktivizohen mekanizmat që gjenerojnë stres dhe të trajnojnë mendjen për ta rregulluar atë”.
Një burim i madh stresi sot lidhet me teknologjinë. Mesazhe biznesi që pushtojnë edhe kohën tuaj të lirë.
“Ne e kalojmë fundjavën duke iu përgjigjur sms-ve të punës që vijnë në Whatsup. Teknologjia është pushtuese dhe duhet të mbrohemi duke zbatuar zakone të mira. Në orët e pushimit duhet të fikim dhe të mos kontrollojmë komunikimet e zyrës. Janë rregulla të higjienës për një mënyrë jetese të shëndetshme”.
Ndonjëherë njerëzit shumë të shqetësuar parashikojnë më të keqen dhe janë të alarmuar pa nevojë. Si të çaktivizoni këtë mekanizëm?
“Truri e ka të vështirë të dallojë faktet nga hipotezat. Të gjithë kemi të njëjtat frikëra. Para një kontrolli mjekësor pyesim veten: “Po sikur të jem sëmurë? Po të kem tumor?”, por në ankth mungon fleksibiliteti kognitiv. Personi ngec në mendime negative, ndërsa ata që nuk vuajnë nga ankthi mund të mendojnë për gjëra të tjera dhe kështu të shmangin pesimizmin e tepruar”.
Si të dilni nga kjo situatë?
“Unë propozoj ushtrime shumë të thjeshta. U kërkoj njerëzve të bëjnë zhurmë me të dyja duart dhe të zhvendosin vëmendjen e tyre fillimisht te zhurma që vjen nga e djathta dhe më pas nga e majta. Më pas u kërkoj që të fokusohen edhe një herë te tingulli që vjen nga të dyja duart dhe më pas në atë të mjedisit përreth, zakonisht dhomën ku ndodhemi. Kjo teknikë ndihmon për të bërë të qartë se ne mund ta zhvendosim vëmendjen në diçka tjetër. Largohuni nga mendimet negative. Është e rëndësishme të motivoni njerëzit për të ndryshuar”.
A janë këto ushtrime të dobishme për parandalim?
“Metoda funksionon kur jeni të stresuar, por nuk ka ende një formë të rëndë ankthi apo depresioni. Është një formë parandalimi dhe duhet të shoqërohet me stile jetese korrekte: dietë e duhur, një numër të mjaftueshëm të orëve të gjumit dhe mungesë të alkoolit. Me këshilla të thjeshta është e mundur të parandalohen pasojat më të shpeshta psikologjike të stresit kronik: periudhat e depresionit, ankthi, mania dhe uria kompulsive”.
Ju shkruani se stresi është si kripa, nuk ka nevojë për shumë. Si ta kuptojmë se jemi shumë të stresuar?
“Po të mos njihnim stresin, nuk do të njihnim as paqen dhe qetësinë. Është një motor për veprim dhe rrit aftësitë njohëse, çon në performancën maksimale intelektuale. Por nëse stresi rritet shumë, ai bllokon, është shumë i keq për shëndetin tonë dhe dëmton sistemin imunitar. Mund të ndryshojë jetën tonë. Prandaj duhet monitoruar dhe rregulluar”.
Çfarë t’i thuash një studenti që rrezikon të mos marrë provimet sepse është shumë i shqetësuar?
“I them të dallojë gjërat serioze nga ato që nuk janë. Vdekja është e tmerrshme, jo gjëra të tjera. Pastaj i kërkoj të imagjinojë se çfarë ndodh nëse nuk e kalon provimin. Ai më përgjigjet se ka frikë të humbasë një vit, pastaj një tjetër, i pa diplomuar dhe i refuzuar nga familja për shkak të dështimit.
Në atë moment unë bëj pyetje të tjera: “A je i sigurt që mund të ndodhë diçka e tillë?” Pasi e mendoi, djali e kupton që është diçka e pamundur. E teproi. Është keq të refuzosh por nuk është dëm i pariparueshëm. Bëj pyetje që të bëj të qartë që këto hipoteza nuk janë shumë konkrete.
Pyes shumë, sepse ankthiozët nuk kanë nevojë për përgjigje por për pyetje për të kuptuar se skenari që ata imagjinojnë nuk ka gjasa. Nëse i japim përgjigje një personi të shqetësuar, ai ngjitet pas nesh dhe krijon një varësi. Ai nuk bëhet autonom dhe nuk mund të luftojë shqetësimin e tij. Më mirë ta bëni të mendojë. Dalëngadalë, duke arsyetuar, i shqetësuari gjen një rrugë për t’u çliruar nga ankthi i tij”.
Burimi / https://www.repubblica.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
