Nga Carla Rossella Cavallo, Pedagoge Klinike
Pse të flasim për të? Pse t’i japësh zë diçkaje që dhemb, dhemb tmerrësisht? Zakonisht këto janë pyetjet që më bëjmë menjëherë sapo të dëgjojnë se për çfarë do të doje të flisje. Në këtë pikë unë përgjigjem me një pyetje: “Pse të mos flasim për këtë? Çfarë të keqe ka të ndash një dhimbje me kaq shumë njerëz të tjerë?” E di që do ketë të interesuar, sepse e kanë përjetuar, të interesuar të na kuptojnë më mirë, të interesuar kureshtarë dhe të painteresuar si gjithmonë!
Po… shumë ju këshillojnë ta mbani për vete dhe të mos flisni për të, sepse duket keq, sepse të tjerët mund të ndihen keq për këtë, dhe, mund të të lëndojë. Nëse duam, është pak kontradiktore nëse mendojmë se për të kapërcyer këtë dhimbje të pakalueshme duhet të flasim për të.
Thuhet pak për të dhe ju e kuptoni vetëm kur jeni brenda saj, kur jeni ai/ajo që kërkon një përgjigje ose dëshmi për t’ju mbështetur, edhe nëse leximi ose dëgjimi i vërtetë për humbjen e dikujt tjetër nuk jua lehtëson dhimbjen.
Kur ndodh, nuk je kurrë gati dhe nuk e di se çfarë të pret, askush nuk e di, nuk e di se si do të ndihesh, ankthi që nuk do të largohet për muaj e muaj, lotët që do të rrjedhin pa i menaxhuar dhe atë dhimbje të padurueshme në atë boshllëk të plotë dashurie dhe askush nuk të thotë, fatkeqësisht do ta marrësh vesh vetë. Sikur të flitej më shumë për këtë, sikur të përgatitej më mirë personi që së shpejti do të duhet të ndahet nga i vogli i tij…
Dua ta shkruaj, edhe për t’ia lehtësuar dhimbjen dikujt, thjesht për t’i thënë: “nuk je vetëm”.
Ndodh dhe siç ju thonë mjekët, ndodh shumë herë, më shumë nga sa e imagjinojmë ne, për arsye të ndryshme dhe në mosha të ndryshme, por sa kujdesemi ne nënat për moshën e shtatzënisë në atë moment? Dhe sa ngushëlluese janë të dhënat për humbjet? Asgjë, thjesht shumë pak dhe ato fjalë si pamje mbeten të ngulitura në kokën tonë.
Nga pikëpamja rreptësisht mjekësore, OBSH e përkufizon “vdekjen perinatale” si humbjen e një fëmije që ndodh midis javës së 28-të të shtatzënisë dhe 7 ditëve pas lindjes. Por kur një çift humbet një fëmijë, në çdo fazë të pritjes apo të jetës së fëmijës, ata përballen me një rrugëtim të vështirë për të përpunuar humbjen, me kohë dhe metoda të veçanta.
Ti kalon nga lumturia fillestare e të qenit shtatzënë në dekurajimin më të thellë, çdo gjë e ruan brenda dhe përpiqesh të reagosh, hidhesh me kokë në punë që të mos mendosh dhe në çdo rast do të dëgjosh: “hajde, të shoh mirë. “, “Nëse mund të punosh, do të jesh mirë”,… Po, me sa duket, por atëherë kur je vetëm në shtëpi? Ju rrëzoheni dhe pas një kohe trupi juaj fillon të hapë rrugë dhe nuk mund të pretendoni më të jeni të fortë, por mendoheni. Mendoni se çfarë ju thonë specialistët (nga të cilët keni frikë, por të cilët janë të vetmit tek të cilët keni besimin e vogël që keni) dhe është gjithashtu dikush që, pa e ditur historinë tuaj nga një jehonë, kupton gjithçka, që është një periudhë tejet e vështirë dhe se jeni plotësisht vetëm.
Askush, por në të vërtetë askush nuk mund të të kuptojë, jo për mungesë vullneti, por sepse të gjithë e përjetojnë ndryshe, për nënën është një prerje kordoni shumë shpejt, një humbje e kontrollit mbi veten dhe mbi krijesën që duhej të mbronte dhe t’i jepte jetë. Për babanë, një uragan pa pasur as kohë ta kuptojë se po vinte.
“Miqtë” që shtireshin si miq, por tani e kuptoni që vërtet nuk u intereson për ju dhe nëse ka ndonjë gjë ata konkurrojnë për të qenë më budallenj dhe më në fund mund t’ju lëndojnë, po sepse tani që keni një plagë të hapur është më shumë dhe që dhemb gjithashtu.
Muajt e fundit kam mësuar të fshij miqësitë që i quaj mbeturina dhe të mos fal ata që më lënduan. Në situata të caktuara nuk ka më mirëkuptim dhe dhënie të një mundësie tjetër, më duhet të mësohem t’i hedh njerëzit pas shpine dhe të mos kthehem kurrë.
Shpesh, për fat të keq, ekziston një tendencë për të minimizuar dhimbjen e vdekjes së një fëmije të palindur ose të porsalindur. Kur një fëmijë humbet, projektet, dëshirat, aspiratat gjithashtu zhduken dhe nëse ka pasur frikë ato theksohen në mënyrë eksponenciale. Nuk ka asnjë masë për zinë, e cila përcakton nëse dhe kur dhimbja është e ligjshme.
Fraza të tilla si “Për fat ishe vetëm tre muajsh shtatzënë”, “Jepi një shans vetes”, “Të kuptoj, por do të shohësh që do të kalojë”, “Do të shohësh që do të kesh më shumë”, ato shërbejnë vetëm për ta banalizuar dhimbjen dhe bëheni të papërshtatshëm, në vend që ta mirëpritni dhe ta njihni atë, për fat të keq jo të gjithë janë në gjendje ta kuptojnë. Të mirëpresësh dhimbjen e të tjerëve nuk është kurrë e lehtë: njeriu mund të ketë përshtypjen se nuk di çfarë të thotë. Por në raste si këto nuk është e nevojshme të gjesh fjalët, mjafton të dish të dëgjosh.
A keni menduar ndonjëherë se edhe të vdekurit mund të ndihen të parehatshëm ose të papërshtatshëm dhe të shmangin të flasin për pikëllimin e tyre nga frika se mos duken të ekzagjeruar?
Epo po, përpiqemi të mos flasim për këtë nga frika e përgjigjeve, për ngërçet që vijnë në fyt dhe madje edhe për një grisje të thjeshtë që me siguri do të zbresë.
Një përzierje trishtimi, agjitacioni, zemërimi, zhgënjimi, janë reagimet që karakterizojnë personin në atë moment dhe është absolutisht normale kur përballeni me një ngjarje zie: duhet t’i jepni vetes pak kohë!
Duhet të mendoj dhe të kujdesem për trupin tim, emocionet e mia, veten time dhe më pas ndoshta do të vijë dikush tjetër. Kur humbet një fëmijë të dhemb tmerrësisht keq, një dhimbje e pashpjegueshme, fizikisht dhe emocionalisht. Një bombë që shpërthen brenda dhe të privon nga gjithçka, një lojë tallëse me trupin tënd sepse të lëndon dhe të bën të rijetosh emocione pozitive që përfundojnë negativisht duke krijuar një vorbull ndjesish, nuk ia del më asgjë. Ndiheni sikur jeta juaj po humbet kuptimin dhe asgjë nuk duket më e rëndësishme. Për prindërit e mbetur me krahë bosh, është e vështirë të besosh atë që ndodhi dhe të mund ta pranosh atë.
Mundohesh dhe provon përsëri të reagosh, je aty me strategji të ndryshme, me ndihma të ndryshme, por dhimbja është gjithmonë shumë e fortë, ndjenja e boshllëkut dhe inatit mbeten gjithmonë dhe vërtetë si mbrojtje, e cila zhvillon “talente” që nuk i kishe menduar apo i keni pasur.
Një tornado që kalon dhe lë vetëm rrënojat dhe ti mami je aty duke parë shkatërrimin, ndihesh e pafuqishme, të zhvesh nga aftësia që mendojmë se kemi për të kontrolluar ngjarjet, për të reaguar ose për të ndryshuar situatat. Është e rëndësishme, duke u përpjekur të rifitojmë aftësinë për të vetëvendosur, ne duhet të ndihemi të afta të zgjedhim vetë.
Ju filloni ngadalë, sipas mënyrës tuaj, të merrni pjesët, duhet të dëgjoni njëri-tjetrin, të kuptoni njëri-tjetrin dhe të reagoni, por mos pranoni askënd që t’ju thotë budallallëqe. Do të luftoni dhe pashmangshëm do të ketë momente kur gjithçka është e rëndë dhe e pakuptimtë, nuk ka rëndësi edhe aty ku nuk ka kuptim, ju keni nevojë.
Përpara se të rindërtoni pjesën e jashtme të shkatërruar, ndërto pjesën tënde të brendshme, ndërto armaturën dhe bëje dhimbjen forcën tënde edhe nëse do të biesh miliarda herë të tjera, mendo për atë që është disi aty.
Përgatiti O.T / Burimi educare.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
