Këshilla & Arsye

October 19, 2020 | 11:10

Ushqimet që duhet dhe nuk duhet t’i konsumoni kur merrni Tamoxifen

Ka disa ushqime që nuk duhet t’i hani gjatë kohës që merrni tamoxifen. Ka ushqime të tjera që janë të mira për t’u konsumuar, si dhe ka disa ushqime që mund ta bëjnë tamoxifen-in tuaj të punojë më shumë për ju. Më poshtë jepet një listë e atyre që duhet dhe nuk duhet t’i hani gjatë marrjes së tamoxifen.

Kam marrë tamoxifen për më shumë se 1 vit e gjysmë, për shkak të kancerit të gjirit ER+. Nuk e tolerova mirë dhe kërkova që onkologu im të gjente një mënyrë tjetër për të parandaluar rikthimin e kancerit të gjirit. Sidoqoftë, qindra mijëra gra janë gjallë sot për shkak të këtij ilaçi. Ndërsa ka një listë të gjatë të efekteve anësore, tamoxifen mund të shpëtojë jetë.

Estrogjenet nxisin rritjen e disa llojeve të kancerit të gjirit

Mbi 70% e kancereve të gjirit i përgjigjen hormonit femëror, estrogjen. Estrogjenet stimulojnë qelizat e kancerit të rriten dhe të shumohen, duke i bërë tumoret më të mëdha dhe duke përhapur kancerin në zona të tjera të trupit. Pra, mjekët gjithmonë përpiqen të zvogëlojnë nivelet e estrogjenit tek pacientit me kancer gjiri ose përgjigjen ndaj estrogjenit. Ekzistojnë disa teknika që onkologët përdorin për ta bërë këtë, por deri tani tamoxifen është një nga më të zakonshmet.

Ka miliona njerëz që marrin tamoxifen për të parandaluar rritjen dhe përsëritjen e kancerit të gjirit të përgjegjshëm ndaj estrogjenit. Është ilaçi hormonal më shumë i rekomanduar për pacientët me kancer.

Çfarë është Tamoxifen dhe si funksionon?

Tamoxifen është një ilaç i klasifikuar si SERM, ose modulues selektiv i receptorëve të estrogjenit. Kjo do të thotë që tamoxifen lidhet me receptorët e estrogjenit dhe bllokon efektet e estrogjenit në qelizat e kancerit të gjirit. Kështu, këto qeliza nuk mund të rriten ose shumohen. Prandaj, tamoxifen parandalon rritjen dhe përhapjen e kancerit të gjirit. Dhe është shumë i suksesshëm në kryerjen e punës së tij. Tamoxifen zvogëlon shkallën e përsëritjes së kancerit të gjirit me 30 – 50% dhe shkallën e vdekshmërisë me 25% gjatë 10 – 14 vjet.

Cili është cikli katalitik CYP?

CYP qëndron në Citokromin P. Ka shumë enzima të mëlçisë që i përkasin familjes së Citokromit P450. Por ai që është më i rëndësishëm për njerëzit që marrin tamoxifen është CYP2D6. Kjo është enzimë, e gjetur në mëlçi, që ndan tamoxifen në përbërjet e saj aktive. Njerëzit që marrin tamoxifen që kanë nivele të ulëta CYP2D6 janë rezistentë ndaj tamoxifen dhe janë në një rrezik më të lartë të përsëritjes së kancerit.

Ilaçet dhe ushqimet mund të ndikojnë në ciklin katalitik CYP

Kjo është e rëndësishme të dihet sepse shumë ilaçe, suplemente dhe disa ushqime ndikojnë në nivelin e aktivitetit të CYP2D6 në mëlçinë tonë. Duket se ekziston gjithashtu një përbërës gjenetik dhe etnik i nivelit të kësaj veprimtarie enzime. Në këtë artikull flitet vetëm për ushqimin, por është e rëndësishme për ju që të flisni me onkologun ose farmacistin për të gjitha ilaçet dhe suplementet që po merrni ndërsa kuroheni me tamoxifen.

Ka shumë ilaçe, duke përfshirë ilaçe pa recetë dhe shtesa të përqendruara, duke përfshirë ato që gjenden në dyqanet e ushqimit të shëndetshëm, që mund të ulin aktivitetin e këtyre enzimeve dhe t’ju parandalojnë të merrni përfitimin e plotë nga tamoxifen.

Ushqimet që mund të ndikojnë në ciklin CYP.

Ka disa ushqime që mund të aktivizojnë ose frenojnë CYP2D6. Sidoqoftë, nëse hani me moderim dhe një shumëllojshmëri ushqimesh, duhet të jeni mirë. Ka studime të botuara që përqendrohen në ushqime specifike dhe efektet që ato kanë në ciklin CYP. Por nëse lexoni në thellësi, shumë prej atyre studimeve janë duke përdorur nivele koncentratesh ushqimore që thjesht nuk i konsumojmë kur ushqehemi normalisht.

Bëni kujdes me suplementet ushqimore

Kini kujdes nga marrja e suplementeve ushqimore të përqendruara. Për shembull, ju mund të keni dëgjuar se shafrani i Indisë është i mirë për pacientët me kancer të gjirit. Dhe ndërsa kjo duket të jetë e vërtetë, nëse merrni tamoxifen, nuk duhet të merrni një shtesë të koncentruar të shafranit të Indisë. Shafran i Indisë në doza më të larta mund të pengojë enzimat CYP dhe të kufizojë efektivitetin e tamoxifen. Është gjithashtu mirë të flisni me onkologun ose farmacistin tuaj për të gjitha shtesat që mund të merrni.

Çfarë duhet të hani gjatë marrjes së Tamoxifen

Hani më shumë perime, fruta dhe drithëra të plota

Shumë organizata rekomandojnë që pacientët me kancer të kalojnë në një dietë me bazë bimore. Kjo nuk do të thotë të eliminoni tërësisht mishin. Por, yndyrnat dhe proteinat shtazore duhet të konsumohen në sasi të kufizuara. Ushqimet bimore, të tilla si perimet, frutat dhe drithërat, përmbajnë kimikate të fuqishme që mund të na ndihmojnë të luftojmë kancerin.

Farat e sojës dhe lirit janë zgjedhje e mirë

Ju mund të keni dëgjuar që të mbijetuarit e kancerit të gjirit nuk duhet të hanë këto ushqime pasi ato përmbajnë kimikate të ngjashme me estrogjenin. Ndërsa është e vërtetë që këto ushqime përmbajnë fitoestrogjene, këto estrogjene me bazë bimore nuk reagojnë me qelizat e kancerit të gjirit siç bëjnë estrogjenet me bazë shtazore. Shumë studime kanë zbuluar se farat e sojës dhe lirit janë të sigurta për t’u ngrënë. Por prit! Jo vetëm që këto studime thonë se është në rregull të hani këto ushqime, por ato gjithashtu sugjerojnë që njerëzit që marrin tamoxifen duhet t’i hanë këto ushqime. Ekziston një efekt sinergjie midis tamoxifen dhe këtyre ushqimeve që rrisin efektivitetin e ilaçit në bllokimin e rritjes së qelizave të kancerit të gjirit. Por, mos e teproni. Gjithmonë hani me moderim.

Kontrolli i porcionit

Tamoxifen mund të çojë në shtim në peshë

Tamoxifen mund të çojë në shtim në peshë, e cila mund të rris rrezikun për përsëritje së kancerit. Estrogjeneve u pëlqen të rrijnë në dhjamin tonë. Sa më shumë yndyrë të kemi, aq më shumë estrogjen mund të ruhet për një ditë. Pra, mbajtja e peshës tuaj në rangun e shëndetshëm është ideale. Kontrolli se sa hamë mund të kufizojë sasinë e peshës që fitojmë.

Tamoxifen mund të çojë në humbje peshe

Disa gra humbin peshë nga përdorimi i tamoxifen. Ky gjithashtu mund të jetë një efekt anësor shqetësues, nëse do të kishin një peshë normale. Këto gra mund të kenë nevojë të kontrollojnë edhe racionet e tyre, por me pjesë më të mëdha të ushqimeve të shëndetshme. Ne gjithmonë duhet të përpiqemi të hamë pjesë që synojnë të ruajnë peshën tonë, pa shtuar ose humbur, edhe kur luftojmë me efektet anësore të tamoxifen.

Marrja ditore e yndyrës së dhjamit

Meqenëse estrogjenet ruhen në yndyrë, ka kuptim të kufizojmë sasinë e yndyrës shtazore që ne konsumojmë për të shmangur ekspozimin ndaj hormoneve shtesë. Ekzistojnë gjithashtu disa prova shkencore që sugjerojnë se pacientët me kancer gjiri që përdorin tamoxifen kanë nivele më të mira mbijetese kur yndyra kufizohet në më pak se 20% të kalorive totale ditore (rekomandimi i përgjithshëm është 20 – 35%). Është më mirë të qëndrosh tek yndyrnat e shëndetshme me bazë bimore, të tilla si vaji i ullirit dhe avokado.

Pirja e kafesë është gjithashtu në rregull

Ka pasur disa studime që sugjerojnë se pirja e kafesë mund të ndihmojë në parandalimin e rezistencës ndaj tamoxifen. Një studim, i botuar në Cancer Causes & Control Journal, raportoi se pacientët e trajtuar me tamoxifen me ER + kancer të gjirit që pinin 2 – 5 filxhanë kafe në ditë kishin ulur ndjeshëm rrezikun për përsëritjen e kancerit. Sidoqoftë, duhet të jemi të kujdesshëm në interpretimin e kësaj gjetjeje. Studiuesit vazhduan më tej duke deklaruar se nevojiten më shumë kërkime për ta konfirmuar këtë. Pra, nëse ju pëlqen të pini kafe, vazhdoni dhe pijeni. Nëse nuk pini kafe, nuk ka asnjë arsye për ta filluar.

Çfarë nuk duhet të hani gjatë marrjes së Tamoxifen

Shmangni Grejpfrutin

Ndërsa thashë që shumica e ushqimeve janë në rregull për t’u ngrënë në mënyrë të moderuar, grejpfruti është një përjashtim. Grejpfruti dhe lëngu i tij janë përçarës të CYP. Shumica e farmacistëve do t’ju thonë të qëndroni larg grejpfrutit nëse merrni ndonjë ilaç, përfshirë tamoxifen, që përdor Ciklin Katabolik CYP. Mjafton vetëm një gotë me lëng grejpfrut për të kufizuar efektivitetin e tamoxifen. Ka disa studime që sugjerojnë se mango dhe specat e kuq djegës ndërhyjnë në CYP2D6. Sidoqoftë, nuk dihet nëse këto ushqime zvogëlojnë specifikisht efektivitetin e tamoxifen. Nëse ju pëlqen mango ose specat djegës, atëherë mbase shijojini ato në mënyrë të moderuar.

Kujdes me mandarinat & portokallët

Portokallet përmbajnë një përbërje të quajtur tangeretin që është një frenues i njohur CYP. Sidoqoftë, kjo është e përqendruar në lëvore dhe ka shumë pak në brendësi të frutave. Kështu që, duhet ta pastroni mirë portokallin dhe të hani vetëm pjesën e brendshme. Aty ku ky mund të jetë problem është nëse hani shumë marmelatë ose produkte të tjera që përmbajnë lëvozhgat. Tangeretina gjithashtu mund të blihet si shtesë. Mendohet se ka disa veti anti-kancer, prandaj mund të jetë joshëse për t’u marrë. Por, siç e kam paralajmëruar tashmë, ndonjëherë këto shtesa nuk janë një ide e mirë nëse jeni duke marrë tamoxifen.

Kufizoni proteinat e mishit

Leucina është një nga 9 aminoacidet thelbësore. Ajo gjendet kryesisht tek proteinat shtazore, të tilla si viçi, pula, mishi i derrit dhe peshku. Proteinat bimore janë të ulëta në leucinë. Studimet e fundit sugjerojnë që rezistenca ndaj tamoxifen mund të ndodhë kur kemi shumë leucinë në dietën tonë. Provat klinike nuk kanë përfunduar ende, kështu që në këtë pikë ky është vetëm spekulim shkencor. Sidoqoftë, ka arsye të tjera për të kufizuar sasinë e mishit që hamë, veçanërisht mishrat e kuq.

Kufizoni mishin e kuq

Mishi i kuq, të tilla si viçi dhe mishi i derrit, kur gatuhen në nxehtësi të lartë mund të prodhojnë përbërje kancerogjene. Kërkimi shkencor është aq imponues saqë Organizata Botërore e Shëndetësisë ka lëshuar një deklaratë duke thënë se dietat me shumë mish të kuq rrisin rrezikun për kancer. Ata shpjegojnë se ne duhet të shmangim gatimin e tyre në kontakt të drejtpërdrejtë me zjarrin ose sipërfaqe të nxehta, të tilla si në tigani.

Kufizoni yndyrnat shtazore

Përveç kësaj, disa mishëra përmbajnë estrogjene të shtuara, të cilat tamoxifen po përpiqet t’i luftojë. Disa vende lejojnë që industria e mishit të përdorë hormone për të rritur kafshët. As Kanadaja dhe as SHBA nuk e lejojnë këtë në mish derri dhe pule, por ata e lejojnë atë në bagëti dhe tek viçi. Shumë vende evropiane nuk e lejojnë më këtë praktikë në ndonjë prodhim mishi. Pacientët me kancer të gjirit duhet të jenë të vetëdijshëm për këto praktika dhe të kërkojnë mish të rritur pa hormone. Nëse kjo nuk është e mundur, atëherë të paktën hiqni dhjamin nga mishi, pasi estrogjenet ruhen në yndyrë.

Kufizoni qumështin dhe bulmetin

Në të njëjtën mënyrë që viçi mund të përmbajë estrogjene të shtuara, qumështi gjithashtu mund të përmbajë hormone shtesë. Disa vende, përfshirë SHBA, i lejojnë fermerët e qumështit të rrisin prodhimin me hormone. Kanadaja dhe disa vende evropiane nuk lejojnë shtimin e hormoneve në qumësht. Sidoqoftë, estrogjenet shtazore gjenden natyrshëm në qumësht. Këto mund të ndikojnë në shëndetin e njeriut, ndoshta edhe në përsëritjen e kancerit të gjirit. Sidoqoftë, hulumtimi i deritanishëm nuk është përfundimtar.

Ushqimi nuk shkakton drejtpërdrejt kancer

Është e rëndësishme të theksohet se ajo që keni ngrënë nuk ka shkaktuar direkt kancerin. Kanceri është një temë e komplikuar, për të cilën shkencëtarët po punojnë ende shumë, për ta kuptuar. Por dieta luan një rol në rrezikun e kancerit dhe mbijetesën prej tij. Ne duhet të vazhdojmë të ushqehemi sa më shëndetshëm.

 

 

Burimi / https://pinkribbonrunner.com/

© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

MARKETINGU:
Agjente Marketingu:
Erinda Topi: 0688019400
E-mail: [email protected]

© Revista Psikologjia. Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

To Top