Varfëria ndryshon trurin

Gjatë 50 viteve të fundit, shumë nga hulumtimet e trurit janë përqendruar në studimin e efekteve të një ambienti të pasuruar. Në këtë kuptim, është zbuluar se rritja e stimulimit shoqëror dhe intelektual prodhon ndryshime strukturore dhe funksionale në tru. Por a e ndryshon varfëria trurin?

Kohët e fundit, kanë filluar të bëhen studime edhe në këtë drejtim. Në këtë mënyrë, është vërejtur se varfëria, ose mungesa e burimeve është e aftë të ndryshojë trurin. Studimet e para në këtë drejtim janë përqendruar në zbulimin se si ndryshimet socio-ekonomike reflektohen në sjellje dhe njohje. Studime të tjera janë përqendruar në gjetjen e rrjeteve, funksioneve dhe strukturave të ndryshme të trurit sipas niveleve socio-ekonomike. Përkundër kësaj, ende nuk është e qartë se si shfaqen saktësisht këto dallime. Sidoqoftë, ka prova të mjaftueshme për të thënë se varfëria modifikon trurin.

Efekti i varfërisë në trurin në zhvillim

Këto rezultate janë gjetur kryesisht në popullatën e fëmijërisë, pasi truri në zhvillim është më i ndjeshëm ndaj faktorëve të jashtëm. Zhvillimi i trurit drejtohet nga faktorët mjedisorë dhe gjenetikë. Për këtë arsye, niveli socio-ekonomik mund të ketë ndikim në këtë fazë.

Në të vërtetë është zbuluar se barra e gjenetikës në zhvillimin e strukturës së trurit dhe njohjes së trurit është më e madhe tek njerëzit me një status të lartë socio-ekonomik. Prandaj tek njerëzit me një nivel më të ulët socio-ekonomik, karakteristikat mjedisore mund të luanin një rol më të madh.

Rezultatet

Gjuha është një nga aftësitë që lidhet më shumë me nivelin socio-ekonomik në fëmijëri. Hulumtimet kanë treguar që fëmijët me nivele më të ulëta socio-ekonomike tregojnë më pak specializim të zonave të trurit të përfshira në gjuhë. Sa i përket kujtesës, fëmijët më të varfër kanë një hipokampus të vogël. Për më tepër, ky efekt mbahet për 5 dekada, pavarësisht nga kushtet socio-ekonomike në moshën e rritur.

Amigdala është një strukturë e trurit e lidhur me përpunimin e emocioneve, mësimit dhe motivimit. Tek fëmijët që i nënshtrohen varfërisë ekstreme ka përmasa të vogla dhe aktivizimi i tij është ndryshuar, gjë që përkthehet në një rregullim të keq emocional.

Edhe në funksionet ekzekutive (mekanizma më komplekse njohës siç janë vendimmarrja ose planifikimi), mungesa e stimujve dhe burimeve prodhon ndryshime dhe defiçite. Ashtu si me proceset e mëparshme, nivelet më të ulëta socio-ekonomike janë të lidhura me performancën më të dobët ekzekutive dhe më pak vëllim në zonat e trurit të përfshirë.

Varfëria ndryshon trurin, efektet tek të rriturit

Shumica e efekteve të varfërisë që gjenden tek të rriturit janë për shkak të nivelit të ulët socio-ekonomik të përjetuar në fëmijëri. Sidoqoftë, mund të hasen disa efekte të pavarura nga kjo fazë. Për shembull, një studim interesant i botuar në Science zbuloi se shqetësimi ekonomik “i thjeshtë” ndikon në performancën njohëse, dhe në veçanti në funksionet ekzekutive.

Për këtë hulumtim u krijuan dy grupe të ndara sipas një kriteri të vetëm: vështirësia në kryerjen e operacioneve aritmetike. Në hapin tjetër, subjektet e secilit grup ishin të ekspozuar ndaj një situate shqetësimi më të madh dhe më të vogël ekonomik.

Në rastin e situatës më të lehtë, të dy grupet arritën rezultate të ngjashme. Në situatën më të vështirë, njerëzit më të shqetësuar për mungesën e parave kanë ecur më keq. Me fjalë të tjera, ata kanë treguar më pak aftësi për të penguar përgjigjet joadekuate, për të zgjedhur ato përkatëse dhe për të mbajtur informacionin përkatës.

Mekanizmat

Edhe pse mekanizmat themelorë me të cilët varfëria modifikon trurin nuk dihen saktësisht, ka shumë kandidatë të mundshëm në listë. Këta faktorë do të vepronin bashkërisht, duke shtuar negativisht efektin e secilit.

Mungesa e burimeve. Kufizimi i burimeve, të tilla si libra, lodra ose mundësi arsimore, padyshim ndikon në sasinë dhe cilësinë e stimulimit të marrë.

Ushqyerja. Veçanërisht në fazën e zhvillimit neurologjik, lëndët ushqyese luajnë një rol themelor në tru. Në këtë kuptim, mungesa e vitaminës B12, omega-3, zinkut ose hekurit është e përfshirë në zhvillimin e trurit duke moduluar plasticitetin e saj, shprehjen gjenetike, rregullimin e prodhimit dhe cilësinë e rrjeteve nervore.

Stresi. Të dy, fëmijët dhe të rriturit në varfëri vuajnë nga efektet e stresit. Ekspozimi ndaj ambienteve të varfra është i lidhur me rritjen e prodhimit të kortizolit, i cili ka efekte shkatërruese kur zgjat me kalimin e kohës.

Toksiciteti mjedisor. Njerëzit me nivel më të ulët socio-ekonomik zakonisht jetojnë në zona më të ekspozuara ndaj toksicitetit mjedisor. Për shembull, lagjet periferike, të vendosura afër fabrikave dhe për rrjedhojë, shumica të ekspozuara ndaj ndotjes.

Në disa mënyra, lufta kundër varfërisë nuk ka të bëjë vetëm me shëndetin. Siç kemi parë, kjo ndryshore mund të paraqesë një pengesë për funksionimin njohës pasi shkakton një kontekst me rrethana të veçanta.

Burimi / https://lamenteemeravigliosa.it/

Artikuj të ngjashëm