*Dr. Genta Dedej. Mjeke Laboratori Klinika Vera-Virhov
Menopauza është një fazë natyrore në jetën e një gruaje, që shënon fundin e cikleve menstruale. Diagnoza e menopauzës zakonisht bazohet në simptomat klinike dhe historinë menstruale të gruas, por testet laboratorike mund të ndihmojnë në konfirmimin e diagnozës, sidomos në rastet kur simptomat janë të paqarta ose kur menopauza ndodh në një moshë më të re nga e zakonshmja (menopauza e parakohshme).
Analizat që rekomandohen për diagnostikimin e menopauzës janë:
1.Testi i hormonit stimulues të folikulave FSH – Matja e niveleve të FSH-së në gjak.
Gjatë menopauzës, nivelet e FSH-së rriten për shkak të uljes së prodhimit të estrogjenit nga vezoret. një nivel i lartë i FSH-së (zakonisht mbi 30-40 IU/L) mund të tregojë menopauzën. Ky test rekomandohet kur gruaja ka simptoma të menopauzës si ndërprerje e ciklit menstrual, valë të nxehta, djersitje gjatë natës dhe mjeku dëshiron të konfirmojë menopauzën, sidomos për gratë nën moshën 45 vjeç.
2.Testi i estradiolit E2- Matja e nivelit të estradiolit, një formë e estrogjenit, në gjak.
Gjatë menopauzës, nivelet e estradiolit zakonisht bien, duke reflektuar funksionin e ulur të vezoreve. Një nivel i ulët i estradiolit zakonisht më pak se 20 pg/mL mund të tregojë menopauzën. Megjithatë, ky test nuk është gjithmonë specifik për menopauzën dhe mund të ndikohet nga faktorë të tjerë.
3.Testi i hormonit luteinizues LH- Matja e nivelit të LH-së në gjak.
Niveli i LH-së gjithashtu rritet gjatë menopauzës për shkak të uljes së estrogjenit. Rritja e nivelit të LH-së mund të jetë tregues i menopauzës, por ky test zakonisht përdoret së bashku me FSH për një diagnozë më të plotë.
4.Testi i hormonit antimullerian AMH- Matja e nivelit të AMHsë në gjak.
AMH është një tregues i rezervës ovariane numrit të folikuleve në vezore. nivelet e AMH-së bien ndjeshëm para dhe gjatë menopauzës. Një nivel i ulët i AMH-së mund të tregojë uljen e rezervës ovariane dhe tregon fillimin e menopauzës ose perimenopauzës (periudha tranzitore drejt menopauzës).
5.Testet për funksionin e tiroides TSH
Matja e niveleve të hormonit stimulues të tiroides (TSH) dhe hormoneve të tjera të tiroides (T3, T4) në gjak. Çrregullimet e tiroides, si hipotiroidizmi, mund të shkaktojnë simptoma të ngjashme me menopauzën si lodhje, rënie në peshë, ndryshime të humorit. Testi i TSH-së ndihmon në dallimin e menopauzës nga problemet e tiroides. Nivelet jonormale të TSH-së mund të tregojnë një çrregullim të tiroides që mund të kontribuojë në simptoma të ngjashme me ato të menopauzës.
6.Testi për nivelin e prolaktinës- Matja e nivelit të prolaktinës në gjak.
Nivelet e larta të prolaktinës (hiperprolaktinemia) mund të çojnë në ndërprerjen e ciklit menstrual dhe simptoma të ngjashme me menopauzën. Nëse niveli i prolaktinës është i lartë, mund të ketë një çrregullim hormonal që nuk lidhet drejtpërdrejt me menopauzën.
7.Testi i densitetit të kockave-densitometria e kockave ose DXA scan
Një test imazherie që mat dendësinë e kockave, zakonisht në shtyllën kurrizore dhe në kockën e legenit. Gjatë menopauzës, ulja e estrogjenit mund të çojë në humbjen e densitetit të kockave dhe të rrisë rrezikun për osteoporozë. Ky test përdoret për të vlerësuar rrezikun e frakturave dhe për të planifikuar trajtimin e duhur. Ky test tregon nëse ka humbje të densitetit të kockave dhe ndihmon në vendosjen e strategjive të parandalimit dhe trajtimit.
Kur të kryhen këto analiza?
Simptoma të menopauzës: Kur gruaja ka simptoma të menopauzës si ndërprerje e ciklit menstrual, valë të nxehta, djersitje gjatë natës, ndryshime të humorit, lodhje, tharje të vaginës, ose probleme me gjumin.
Menopauza e parakohshme: Kur menopauza ndodh përpara moshës 40 vjeç (menopauza e parakohshme), analizat ndihmojnë në konfirmimin e diagnozës dhe në vlerësimin e shkaqeve të mundshme.
Perimenopauza: Kur gruaja është në perimenopauzë (periudha e tranzicionit drejt menopauzës) dhe ka cikle menstruale të parregullta ose simptoma të menopauzës.
Probleme me tiroiden ose çrregullime hormonale: Kur ka dyshime për një çrregullim të tiroides ose hormonal që mund të shkaktojë simptoma të ngjashme me menopauzën.
Përfitimet e analizave për menopauzën
Konfirmimi i menopauzës: testet laboratorike ndihmojnë në konfirmimin e menopauzës dhe në dallimin e saj nga çrregullimet e tjera hormonale.
Parandalimi dhe trajtimi: Identifikimi i çrregullimeve të hormoneve ose të tiroides mund të ndihmojë në trajtimin dhe menaxhimin e simptomave të menopauzës dhe në parandalimin e komplikacioneve si osteoporoza.
Vendimmarrja klinike: testet ndihmojnë mjekët të vendosin për trajtimet e duhura, përfshirë terapinë hormonale, suplementet ushqyese, ose ndryshimet në stilin e jetesës.
Përfundim
Analizat për menopauzën janë të rëndësishme për të vlerësuar gjendjen hormonale dhe për të konfirmuar diagnozën. Nëse keni simptoma të menopauzës ose jeni në një periudhë tranzitore drejt menopauzës, është e rëndësishme të konsultoheni me një mjek për të diskutuar rreth analizave të duhura dhe planifikimit të trajtimit.
KLINIKA VERA-VIRHOV | RRUGA ISLAM ALLA
TIRANË | TEL: 068 60 64 320 | 04 -222 6441
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
