Nuk është e rrallë apo s’janë të pakta rastet, kur përmes trajtimit, është zbuluar se çiftet që kanë vështirësi në marrëdhëniet e tyre, shpesh përfundojnë duke zgjedhur heshtjen si një mjet menaxhimi. Ndonjëherë, është njëri person që i drejtohet heshtjes ndërsa ndonjëherë janë të dy.
Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor, Gjykata e Rrethit Vlore, Terapiste EMDR 1
Në çdo rast, heshtja, e cila nuk është pauzë e shëndetshme ose pushim për reflektim, ka të bëjë me mungesën e intimitetit verbal dhe emocional. Nëse nuk ka komunikim brenda një perceptimi të lartë shqisor ose gjuhës së trupit, fjalët janë mjeti i vetëm që ai ka në dispozicionin e tij për të komunikuar, e lëre më të zgjidhen çështjet personale. Kur njeriu drejton heshtjen, thelbi i marrëdhënies humbet pasi jo vetëm që saboton jetën e një marrëdhënieje të shëndetshme, por në të njëjtën kohë ngulfat nevojat e shprehjes së individit.
Kur dikush mund të shprehë atë që po ndjen, në momentin kur e ndjen, dikush ka shumë më pak të ngjarë ta kthejë/rivendosë atë ndjenjë në një sekondë. Emocionet që nuk shprehen ka shumë të ngjarë që në një moment të depërtohen dhe të tejmbushjen, duke rezultuar në vetë energjinë dhe substancën e tyre. Kjo shpesh rezulton në orët vijuese të konfliktit ose ditëve që kanë pak lidhje me përfshirjen fillestare emocionale. Kur kjo ndodh ka pak shanse që ajo të ketë efekt/ekziston një shans i vogël që ajo të ketë fuqi, pasi mund të ketë pak korrespodencë midis ndjenjave të personit të dëmtuar dhe shqetësimit të momentit.
Shprehja e ndjenjës së zemërimit ndaj personit tjetër dhe shpjegimi i arsyes së ekzistencës së saj, ka të ngjarë të dobësojë gjendjen reaktive të ndjenjës së zemërimit, por edhe sjelljen e lidhur me këtë ndjenjë. Për më tepër, moskualifikimi dhe shtypja e emocioneve të individit, me kalimin e kohës, rezulton në një pakënaqësi të konsiderueshme dhe një sjellje korresponduese që dikush mund të presë. Kur ndjenjat problematike ose të pakëndshme nuk ndahen, ekziston një shans i mirë që personi të veprojë mbi to, në mënyra të ndryshme që mund të mos jenë të lidhura me njëra-tjetrën. Në këtë rast, vetë personi bëhet problemi në sytë e tjetrit. Kështu që njerëzit hyjnë në një gjendje heshtjeje dhe beteje të pafund.
Shumica e njerëzve, kur mendojnë për njerëzit në kontroll, zakonisht kanë në mendje imazhe të njerëzve që flasin me zë të lartë ose në mënyrë agresive. Ata madje mund të angazhohen në ngacmim për të kontrolluar të tjerët. Sidoqoftë, ajo që po ndodh është e qartë. Nuk ka befasi. Ekziston një lloj kontrolli pavetëdije më i fshehtë, por bazohet në heshtje.
Kur njeriu nuk i ndan mendimet e dikujt me tjetrin, njeriu e bën këtë sepse në mënyrë të pavetëdijshme në këtë mënyrë njeriu shpesh kontrollon reagimet dhe sjelljen e tjetrit. Nëse ai nuk e di se çfarë po mendon, atëherë ai mund të mos jetë në gjendje të përgjigjet.
Ndonjëherë, njerëzit që priren të kënaqin të tjerët ose të shmangin konfrontimin, janë bllokuar në këtë dilemë. Tendenca është të zgjedhin heshtjen në mënyrë që të mos shqetësojnë personin tjetër.
Kur dikush i drejtohet heshtjes, njeriu krijon një monolog të brendshëm, përmes të cilit zakonisht ia atribuon tjetrit parashikimin e tij se si ai mendon se personi tjetër do të përgjigjet nëse ai me të vërtetë i ndau mendimet e tij me të. Shkurt, luan një skenar të tërë, në të cilin roli i tjetrit është i paracaktuar. Në këtë mënyrë, individët bllokohen në një gjendje stanjacioni, ku komunikimi vonohet dhe marrëdhëniet nuk ka të ngjarë të evoluojnë. Në këto raste, zakonisht dobësohet dhe thahet. Nëse nuk jepet, nuk ka mundësi për zgjidhjen e çështjeve e lëre më për zhvillimin e saj.
Në raste të tjera, heshtja mund të përdoret si një formë ndëshkimi për personin tjetër. Por duke u tërhequr nga marrëdhënia në këtë mënyrë, heshtja bëhet një mjet zemërimi që parandalon mundësinë e zgjidhjes. Në këto raste, heshtja përdoret për të kontrolluar sjelljen e tjetrit. Ai vë në heshtje mendimet dhe ndjenjat e individit dhe e privon atë nga mundësia e përdorimit të ndonjë dialogu autentik. Nuk ka zgjidhje. Heshtja në këto raste është plotësisht jo-pjesëmarrëse.
Përveç krijimit të një pengese për një marrëdhënie të shëndetshme, heshtja shpesh mund të çojë në dëshpërim dhe depresion. Jo në kuptimin e reflektimit soditës, por të një lufte kronike që individët shpesh përfundojnë në drejtim të shprehjes së emocioneve të tyre. Heshtja mbyt frymën e marrëdhënies. Manipulimi i heshtjes e mbyt shpirtin në krahasim me shprehjen e zërit të një personi që pohon jetën.
Personi që përfundon në heshtje mund të pretendojë se personi tjetër “Nuk do të dëgjoj vërtetë” ose “Do ta hedhë përsëri tek unë dhe nuk dua të futem në konfrontim dhe polemikë ”. Edhe pse kjo mënyrë e të menduarit mund të kuptohet në një farë mase, ajo nuk pushon së qenuri vetë-traumatike. Vetë individi anulon vetveten kur pengon shprehjen e tij dhe komunikimin verbal. Sidoqoftë, ai nuk ka nevojë të mbetet i zhytur në këtë luftë me heshtjen pasi mund të përmirësojë shanset për të dëgjuar në të vërtetë në situata të tilla. Të mësosh si të dëgjosh është një aftësi e fituar.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
