Aspekti më i rëndësishëm, përveç kuadrit ligjor dhe politikëbërës, për kategorinë e fëmijëve me aftësi ndryshe, është ndjeshmëria dhe sensibiliteti social që gjeneron ndaj kësaj kategorie. Ndjeshmëria sociale ndaj kategorisë së fëmijëve me aftësi ndryshe, si nën-kategori e Personave me Aftësi të Kufizuar (PAK), tregon dhe sesa është prirja e shoqërisë për krijimin e një ambienti jetese sa më gjithëpërfshirës.
Nga Arsejda Gjyli, lektore në shkencat politike, analiste
Në kuadër të nismave ligjore dhe institucionale, si bazament mbi të cilin hartohen dhe zbatohen politikat sociale, ka shërbyer ratifikimi i Konventës së Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Fëmijëve, si dhe modele apo metodologji të huaja. Aspiratat e vendit tonë për anëtarësimin në Bashkimin Evropian, padyshim e kanë futur në një tjetër dimension hartimin dhe aplikimin e politikave të përfshirjes sociale, mbrojtjes së grupeve në nevojë si dhe të politikave të mosdiskriminimit.
Çfarë mbetet për t’u përmirësuar në hartimin dhe aplikimin e politikave sociale për kategorinë e fëmijëve me aftësi ndryshe?!
Në kuadër të politikave të përfshirjes sociale, aspekti më i rëndësishëm është krijimi i ambienteve të posaçme për arsimimin e fëmijëve me aftësi ndryshe. Kjo bëhet e mundur përmes krijimit të qendrave specifike të edukimit, punësimit të mësuesve mbështetës në shkolla, si dhe trajnimin e mësuesve dhe edukatorëve.
Gjithashtu mjaft i rëndësishëm, është ofrimi i shërbimeve shëndetësore dhe riaftësuese përkatëse, të cilat bëjnë të mundur që kjo kategori e fëmijëve me aftësi ndryshe të mos ndiejë përjashtim social. Vlen të theksohet se, krijimi i infrastrukturës së duhur në rrugë dhe institucione, si dhe pajisja me mjetet e nevojshme fizike, është një problematikë kyçe, e cila duhet zgjidhur sa më parë për arritjen e një barazie si dhe lejimin e integrimit të plotë të fëmijëve me aftësi ndryshe.
Një nga qasjet kryesore të politikave sociale, është nxitja e mëtejshme e politikave të mosdiskriminimit. Kjo mund të realizohet praktikisht përmes bashkëpunimit të aktorëve socialë, institucionalë dhe të shoqërisë civile, për realizimin e fushatave sensibilizuese dhe edukuese mbi ngritjen e vetëdijes shoqërore për mosdiskriminim dhe pranimin e personave që shfaqin sjellje apo elementë të ndryshëm. Me gjithë bonsensin e prindërve për një punë të palodhur kundrejt fëmijës me aftësi ndryshe, dalin pengesa të cilat e bëjnë të vështirë ndjekjen e praktikave të veçanta të trajtimit të tyre. Ndër to padyshim është pamundësia financiare. Në këtë kuadër, duhet reformuar dhe përshtatur masa e pagesave për kategorinë e fëmijëve me aftësi ndryshe në përputhje me nevojat e saj.
Ndihmë mund të jetë dhe fuqizimi i shoqërisë civile, përmes krijimit të organizatave jo fitimprurëse dhe inicimit të projekteve më afër qytetarit, për ofrimin e shërbimeve me pagesa të ulëta ose shërbime vullnetare, për familjet e këtyre fëmijëve. Duhet theksuar se aplikimi i politikave sociale duhet të kryhet përmes një sistemi të decentralizuar në nivel vendor. Pushteti vendor është komponenti kryesor në zbatimin e politikave sociale, përmes bashkive dhe qendrave të rehabilitimit. Decentralizimi i zbatimit të këtyre politikave, bën të mundur ofrimin e shërbimeve më pranë kategorisë së fëmijëve me aftësi ndryshe.
Si përfundim, duhet thënë se trajtimi i çështjeve të politikave sociale për kategorinë e fëmijëve me aftësi ndryshe kërkon një trajtim të gjerë dhe multi-dimensional. Jo sepse çështje të tjera janë më pak të rëndësishme, por trajtimi i fëmijëve në vetvete është kompleks, ndaj padyshim që trajtimi i fëmijëve me aftësi ndryshe, kërkon një bashkëpunim të ngushtë të të gjithë komponentëve, si institucionalë ashtu edhe të aktorëve socialë e komunitarë. Mbi të gjitha, ne duhet t’i duam e trajtojmë me ndjeshmëri këta fëmijë, sepse përkrahja emocionale dhe solidariteti social janë zgjidhja morale e kësaj kauze.
Botuar në Revistën “Psikologjia”, Nr. 130
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
