Një studim i fundit – nga studiues nga Universiteti i Harvardit, Universiteti Stanford, Universiteti Curtin dhe Universiteti i Australisë Perëndimore – sugjeron se më shumë se gjysma e variancës në vetmi mund të shpjegohet me strategjitë e rregullimit të emocioneve që përdorin njerëzit.
Kuptimi i vetmisë
Çfarë do të thotë të ndihesh i vetmuar? Vetmia do të thotë të përjetosh emocione të pakëndshme (p.sh., ankth, trishtim, shqetësim) për shkak të izolimit të perceptuar social dhe mungesës së intimitetit dhe marrëdhënieve të ngushta (p.sh., miqësia). Të ndihesh i vetmuar nuk është njësoj si të jesh vetëm. Dikush mund të jetë vetëm dhe të mos ndihet i vetmuar dhe dikush mund të jetë në një turmë dhe ende të ndihet i vetmuar.
Të ndihesh i vetmuar do të thotë të përjetosh një ndjenjë të të qenit i shkëputur, i lënë jashtë dhe i izoluar, pa askënd për t’iu drejtuar për mbështetje emocionale dhe sociale. Njerëzit e vetmuar shpesh besojnë se askush nuk i kupton ose nuk i ndan shqetësimet e tyre, se askush nuk i njeh ata me të vërtetë.
Vetmia, veçanërisht kur është kronike lidhet me shumë probleme shëndetësore, duke përfshirë gjendjet e shëndetit mendor (p.sh., ankthin, depresionin, pagjumësinë) dhe kushtet e shëndetit fizik (p.sh., goditje në tru, sëmundje të zemrës, obezitet). Hulumtimet sugjerojnë se vetmia rrit dhimbjen.
Shkaqet e vetmisë nuk janë kuptuar mirë. Në një nivel shoqëror, përdorimi i mediave dixhitale mund të shpjegojë rritjen e vetmisë tek adoleshentët. Pandemia e COVID-19 ka kontribuar gjithashtu në rritjen e vetmisë në mbarë botën.
Shumë njerëz të vetmuar dëshirojnë të bëjnë miq, por ndihen të paaftë për ta bërë këtë. Arsyet e zakonshme që njerëzit e vetmuar nuk arrijnë të bëjnë miq përfshijnë besimin e ulët, mungesën e kohës, introversionin, zgjedhjen, frikën e refuzimit dhe arsyet pragmatike (p.sh., kushtet shëndetësore).
A mund të lidhet vetmia edhe me mënyrën se si njerëzit i rregullojnë emocionet e tyre?
Hetimi i arsyeve emocionale të vetmisë
Mostra: 501 amerikanë (50% meshkuj); mosha mesatare 47 vjeç (18-88 vjeç); 80% e bardhë; 20% me një diplomë bachelor (si niveli i tyre më i lartë i arsimit). Afërsisht 20% nga verilindja, 20% perëndimi, 21% nga perëndimi i mesëm dhe 39% nga jugu.
Pjesëmarrësit u udhëzuan të plotësonin masa të ndryshme të rregullimit të emocioneve dhe vetmisë (objektet e mostrës në kllapa):
Shkalla e vetmisë së UCLA; 20 artikuj. (“Sa shpesh mendoni se keni shumë të përbashkëta me njerëzit përreth jush?”)
Pyetësori për rregullimin e emocioneve; 10 artikuj; vlerëson përdorimin e strategjive të rivlerësimit kognitiv dhe të shtypjes shprehëse të rregullimit të emocioneve (“Unë i kontrolloj emocionet e mia duke mos i shprehur ato.”)
Pyetësori i rregullimit të emocioneve njohëse; 36 artikuj; vlerëson strategjitë njohëse të rregullimit të emocioneve, si fajësimi i vetvetes, fajësimi i të tjerëve, përsiatja, katastrofimi dhe rifokusimi në planifikim (“Mendoj se si mund ta përballoj më mirë situatën”).
Pyetësori i rregullimit të emocioneve të sjelljes; 20 artikuj; mat strategjitë e sjelljes së rregullimit të emocioneve, si shpërqendrimi, mbështetja sociale dhe tërheqja (“Unë shmang njerëzit e tjerë”).
Strategjitë e vetmisë dhe rregullimit të emocioneve
Rezultatet treguan se përdorimi i strategjisë së rregullimit të emocioneve parashikon vetminë.
Në mënyrë të veçantë, taktikat e rregullimit të emocioneve shpjeguan më shumë se gjysmën e variancës në vetmi. Rritja e vetmisë lidhet me përdorimin më të madh të një sërë strategjish jopërshtatëse të rregullimit të emocioneve, veçanërisht fajësimin e vetvetes, fajësimin e të tjerëve dhe përtypjen dhe me përdorim më pak të shpeshtë të rivlerësimit ose riformulimit të mendimit (d.m.th. gjetja e vijës së argjendtë në një situatë).
Individët me nivele të larta vetmie priren të fshehin ndjenjat e tyre dhe të shtypin shprehjen emocionale (një strategji e quajtur shtypje ekspresive). Përveç kësaj, ata prireshin të mos kërkonin mbështetje sociale dhe të refuzonin mbështetjen sociale të ofruar.
Pra, rezultatet zbuluan një paradoks: “Ata që kanë vetmi të lartë dëshirojnë lidhje sociale për të plotësuar nevojat e paplotësuara ndërpersonale”, megjithatë ata shpesh u përgjigjen “emocioneve negative duke shtypur shprehjen e tyre dhe duke shmangur në mënyrë aktive kontaktin social. Si të tilla, këto modele të zakonshme të rregullimit të emocioneve mund të përjetësojnë gjendje vetmie dhe izolimi social”.
Strategjitë jo-adaptive të rregullimit të emocioneve
Në përmbledhje, dallimet në mënyrën se si njerëzit i rregullojnë emocionet e tyre mund të shpjegojnë pse disa prej tyre përjetojnë më shumë vetmi se të tjerët. Në hetimin e mësipërm, individët më të vetmuar treguan një tendencë më të madhe për të përdorur strategji jopërshtatëse të rregullimit të emocioneve si:
Atribuimi i fajit: Përgjigjja ndaj një përvoje të pakëndshme ose duke fajësuar veten ose duke i bërë të tjerët përgjegjës.
Katastrofimi: Përqendrimi dhe theksimi i natyrës së tmerrshme dhe të padurueshme të një situate.
Shtypja ekspresive: Fshehja e ndjenjave dhe parandalimi i shprehjes së emocionit (d.m.th. ruajtja e një “fytyre pokeri”).
Refuzimi/tërheqja: Shmangia e situatave sociale si një mënyrë për t’u përballur me emocionet e pakëndshme.
Rumination: Duke u ndalur në ndjenjat ose mendimet që lidhen me ngjarje të palumtura.
Përveç kësaj, individët më të vetmuar kishin më pak gjasa të përdornin strategjinë e rivlerësimit kognitiv, që është strategjia e dhënies së kuptimit pozitiv një ngjarjeje stresuese ose shqetësuese. Një shembull i rivlerësimit kognitiv është shikimi i një ndodhie të pakëndshme si një mësim i rëndësishëm jetësor ose një mundësi për të mësuar se si të bëheni më të fortë dhe më elastikë.
Burimi / https://www.psychologytoday.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
