Erdhe nudo. Do të shkoni përsëri nudo. Erdhe sepse je i dobët. Aq i dobët sa do të largohesh përsëri. Erdhe pa asnjë monedhë apo gjësend material. Do të largohesh sërish pa paratë dhe sendet materiale.
Dushi juaj i parë ishte dikush që ju lau. Personi i fundit do t’ju lajë.
Ky është njeriu!
Atëherë, pse kaq shumë krenari, kaq shumë ligësi, kaq shumë zili, kaq shumë urrejtje, kaq shumë inate, kaq shumë egoizëm …?
Kemi kohë të kufizuar në Tokë dhe e shpenzojmë atë për kotësi.
Dashakeqësia njerëzore dhe faktori D
Ligësia njerëzore ekziston dhe madje kemi arritur të kuptojmë origjinën e saj dhe jemi në gjendje t’i japim një shpjegim, të quajtur faktori D. Ligësia njerëzore ekziston dhe karakterizohet nga vëmendja e ekzagjeruar e personave përfitues. Ky tipar i personalitetit mund të identifikohet dhe matet bazuar në 9 karakteristikat e të ashtuquajturit faktor D.
Në dukje, qenia njerëzore duket se është e orientuar biologjikisht drejt shoqërizimit, ndjeshmërisë dhe vëmendjes ndaj njerëzve të tjerë. Vetëm në këtë mënyrë është e mundur të mbijetosh në grup dhe të përparosh si specie. Sidoqoftë, e dimë me siguri që ligësia njerëzore ekziston dhe madje kemi arritur të kuptojmë origjinën e saj të përbashkët, të aftë t’i japim një shpjegim, të quajtur faktori D.
E keqja mund të ketë shumë fytyra.
Philip Zimbardo, psikolog social dhe ish-president i Shoqatës Amerikane të Psikologjisë (APA) thekson se baza e së keqes nuk është vetëm dëshira e thjeshtë për të nënçmuar, poshtëruar, kontrolluar dhe dëmtuar njeriun tjetër. Gjatë historisë nuk ka pasur mungesë të personaliteteve të errëta si ato të Ted Brundy ose Andrej Chikatilo; të vrasësve serialë si Hitleri dhe Stalini, apo edhe ata që, si Charles Manson, kanë kryer ligësi mizore, përveçse kanë shtyrë njerëzit e tjerë të kryejnë krime. Megjithatë, koncepti i ligësisë ka diçka që si një binjak, është i heshtur, shpesh shumë më pak i goditur sesa historitë dramatike që i shoqërojmë me personazhet e përmendura më lart ose historitë që lexojmë në romanet detektive.
Për fat të keq, ligësia mund të vijë edhe nga njerëzit më të afërt për ne: nga drejtimi i kompanisë për të cilën punojmë, nga politikanët që na qeverisin, nga prindërit që keqtrajtojnë fëmijët e tyre dhe nga fëmijët që keqtrajtojnë, poshtrojnë dhe sulmojnë shokët e tyre.
Sidoqoftë, duhet të kihet parasysh se ka disa kushte që mund të ndërmjetësojnë në këtë dinamikë agresive. Neurologët, psikiatrit dhe psikologët gjithmonë kanë menduar në lidhje me ekzistencën e mundshme të një emëruesi të përbashkët të aftë për të dhënë një shpjegim për shumicën e këtyre sjelljeve.
Përgjigja duket pozitive. Në fakt, kohët e fundit, disa shkencëtarë nga Universiteti Ulm dhe Universiteti Koblenz-Landau kanë botuar një studim interesant në të cilin mbështetet nevoja për të futur një term në terminologjinë e specializuar për të cilin me siguri do të dëgjojmë (nëse jo, ka ndodhur tashmë): faktori D. Ky koncept do të jetë në gjendje të përfshijë dhe përshkruajë të gjitha sjelljet që i përkasin sferës më të errët të personalitetit njerëzor.
“Kush lufton me përbindëshat, duhet të ketë kujdes që të mos bëhet përbindësh. Dhe nëse shikoni në një humnerë për një kohë të gjatë, humnera do të hyjë brenda teje”. Friedrich Nietzsche
9 karakteristikat e faktorit D
Egoizmi / Shqetësim i tepruar për interesat vetjake
Makiavelizmi / Tipike e njerëzve manipulues, të shkëputur dhe me mendje strategjike, që gjithmonë vendosin interesat e tyre në radhë të parë.
Mungesa e etikës dhe sensit moral
Narcizmi / Admirim i tepruar për veten dhe kërkim i përhershëm i mirëqenies së dikujt.
Epërsia psikologjike / Bindja që njerëzit mendojnë se meritojnë trajtime të veçanta, të ndryshme nga ato të rezervuara për të tjerët.
Psikopatia / Deficiti afektiv, ndjeshmëria e dobët, pandjeshmëria, prirja për të gënjyer, impulsiviteti.
Sadizmi / Prirja për të shkaktuar dhimbje tek të tjerët përmes sulmeve të llojeve të ndryshme, nga psikologjike tek ato seksuale. Veprime të tilla gjenerojnë te personi sadist një ndjenjë kënaqësie dhe dominimi.
Interesat shoqërore dhe materiale / Kërkim i vazhdueshëm për një avantazh, si ekonomik ashtu edhe moral (njohja shoqërore, suksesi, blerja e aseteve, etj …)
Ligësia / Prirja e keqe, në të gjitha format e saj (agresioni fizik, abuzimi, vjedhja, poshtërimi, etj …).
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
