Përgatiti Orjona Tresa
Kupidi, një djalosh i zhveshur dhe me krahë, bir i Venusit, perëndeshë e Dashurisë, që shpon zemrat me shigjetat e harkut të saj: një shigjetë që godet dy njerëz të pavetëdijshëm dhe një pasion që lind, ndizet, që digjet. Këto janë hapat e parë të rënies në dashuri, intensiteti i ndjenjave romantike që na japin sigurinë se kemi gjetur më në fund “gjysmën” e shumëkërkuar. Kushdo që ‘plagoset’ nga shigjeta e dashurisë është absolutisht i pambrojtur përballë pasojave të saj. Një dridhje e lehtë dhe zemra rreh më shpejt. Një dritë tërheqëse. Emocione të reja dhe një lumturi e pamotivuar që e bën jetike praninë e tjetrit.
Çfarë mund të ndezë shkëndijën mes dy njerëzve?
Karakteristikat e tjetrit që na nxisin vëmendjen nuk njihen mirë. Të qenit kurioz dhe proaktiv ndaj botës jashtë nesh sigurisht që mund të jenë hapi i parë për të takuar Kupidin e shumëkërkuar. Tërheqja duket se zhvillohet në bazë të hartave tona të brendshme dhe, në këtë fushë, ndërveprimet tona të para sigurisht luajnë një rol të rëndësishëm. Nga disa kërkime të kryera në Universitetin e Aberdeen dhe Stirling (Conway et al., 2008), karakteristikat e fytyrës së vëzhguar përcaktojnë shpejtësinë me të cilën shigjetat arrijnë objektivin. Një fytyrë e theksuar femërore apo mashkullore do të tërhiqte më shumë vëmendje; një vështrim i drejtpërdrejtë dhe një buzëqeshje mund të na bindin se jemi në rrugën e duhur. Natyrisht, edhe faktorë të tjerë si aroma apo tingulli i zërit hyjnë në lojë.
Ku jeton atraksioni?
Tërheqja është një përvojë e pajisur me nuanca të ndryshme emocionale. Mund të duket e rrezikshme, joshëse dhe mund të na marrë frymën. Ndonjëherë konsiderohet si provë e ndjenjave që provojmë, në situata të tjera një humbje e mundshme. Ata që na tërheqin drejt vetes ndoshta kanë diçka të njohur, diçka që na kujton kë kemi dashur: iluzionin e kthimit drejt atij uniteti origjinal. Jennifer Trew, psikologe në Universitetin Simon Fraser, argumenton se tërheqja ngjallet nga familjariteti, afërsia, ngjashmëria, reciprociteti dhe pamja fizike: “Na tërheqin njerëzit që na pëlqejnë”. Çdo tërheqje mund të kthehet në rënie në dashuri; çdo rënie në dashuri mund të kthehet në dashuri. Kur lind një dashuri, ne do të donim që ajo të mos mbaronte kurrë: ajo dëshirë për të qenë një gjë, e zhytur plotësisht nga ndjenja e tjetrit, nëse nuk kujdeset – duke u kujdesur – rrezikon të kthehet në mërzi dhe të rrisë distancën emocionale midis dy partnerëve.
Të gjithë ne, kur lundrojmë në detin e trazuar të dashurisë pa pajisjet e duhura, rrezikojmë të ngecemi në shkëmbinjtë e dembelizmit tonë dhe në vorbullat e shqetësimeve tona për të ardhmen.
Nuk mjaftojnë vetëm emocionet, idetë romantike për të marrë timonin dhe për të drejtuar anijen me përvojë dhe ekspertizë. Ndjenjat janë të rëndësishme, pasioni mund të jetë pikënisja e parë, por dashuria, veçanërisht ajo me D të madhe, është gjithashtu një aftësi që mund të fitohet dhe të përsoset.
Rregullat e dashurisë së qëndrueshme
Studimet në Psikologjinë Pozitive, prej disa vitesh, kanë mbështetur tezën se është e mundur të “mësosh të duash”: është e mundur të kultivohet kjo ndjenjë e domosdoshme përmes mendimeve, sjelljeve ose emocioneve të ngjizura në zemrat tona. Prandaj, është e besueshme, duke ndjekur disa rregulla, të bashkëndërtoni një lidhje pozitive. Rregulli i parë bazohet në mirësinë dhe altruizmin: sjelljet bujare gjenerojnë ndjenja butësie dhe mirëqenieje dhe rrisin prodhimin e oksitocinës e cila favorizon lidhjet, duke e bërë besimin, ndjenjën e afërsisë dhe ndarjes më të fortë. Ne të gjithë duhet të angazhohemi për të mbajtur gjallë lidhjen: dashuria nuk është një gjendje e qëndrueshme ose një vendim që, pasi të merret, mbetet i pandryshuar për pjesën tjetër të jetës sonë; duke iu përmbajtur njëherë thirrjes së notave të ëmbla të dashurisë nuk na bën të imunizuar nga dëshira për t’u larguar apo për ta kërkuar atë ndjenjë të çmuar në brigje të tjera. Çdo ditë është e nevojshme të ripërtërihen ndjenjat e dashurisë, të shprehet qëllimi në dëshirën për të qëndruar në atë lidhje, duke festuar sukseset përkatëse.
Ofrimi i ndihmës, shmangia e këshillave dhe vlerësimeve, komunikimi i mirëkuptimit dhe shfaqja e interesit janë disa këshilla që mund ta bëjnë një marrëdhënie të qëndrueshme. J. Gottman, në librin e tij “Inteligjenca emocionale për çiftin”, ilustron 7 parime që garantojnë një bashkim të lumtur. Në bazë të dashurisë qëndron një lidhje e thellë miqësie, dëshira për të qenë bashkë dhe për ta shijuar këtë. Kjo dëshirë i lejon çiftit, qoftë edhe në mënyrë të pavetëdijshme, të zbatojë të ashtuquajturat përpjekje për dëmshpërblim, ose përpjekje për rikuperim, që çifti bën në kohë vështirësish për të siguruar që negativiteti të mos pushtojë marrëdhënien. Prandaj është e dëshirueshme që “të mblidhemi së bashku në fund të një dite dhe të flasim se si shkoi”.
Ky lloj komunikimi mbështet çiftin në menaxhimin e stresit të përditshëm: një moment në të cilin ofrohet dhe merr mbështetje emocionale, besim dhe shton dashurinë, duke i lënë larg konfliktet dhe tensionet.
Konflikti krijues
Në rast konflikti, rregulli i parë është të kuptosh dallimet themelore që e gjallërojnë atë, duke u përpjekur të respektosh vlerat e tjetrit dhe të gjesh një kuptim të përbashkët. Një rregull mund të jetë të flasësh me radhë: secili partner mund të ankohet vetëm për 10-15 minuta, pas së cilës dyshemeja i kalon tjetrit. Shprehni ankesat tuaja pa kritika, përbuzje ose faj. Është e dëshirueshme që në diskutim të përdoren fjalë të tilla si “përpiqem … besoj … mendoj” në vend të “ti je … e ke fajin…”. Kushtojini vëmendje indikacioneve që lajmërojnë një “shpërthim emocional”: njihuni për të qetësuar veten duke e shtyrë, kur është e nevojshme, rifillimin e dialogut në një moment tjetër më pak të “nxehtë”.
Afërsia fizike, reciprociteti dhe vëmendja
Studimet thonë se çiftet e lumtur ndajnë emocione dhe hapësira të këndshme. Dhe nëse këto aktivitete përfshijnë kontakt fizik, rrugëtimi i çiftit është edhe më ushqyes. Madje disa studime thonë se partnerët tregojnë më shumë dashuri reciproke kur ndajnë aktivitete që përfshijnë kontakt fizik dhe sinkronizim. Vallëzimi, ecja me të njëjtin ritëm, për shembull, ndihmon për ta bërë dashurinë më të fortë. E qeshura dhe përjetimi i emocioneve të këndshme së bashku garantojnë dashuri të qëndrueshme. Duke pasur një ndërveprim pozitiv krijon një rezonancë pozitive në trurin e njëri-tjetrit.
Përballja e sfidave së bashku
Përtëritja e vazhdueshme së bashku, përballja me sfida të reja, siguria se partneri do të jetë pranë nesh në të gjitha situatat, veçanërisht në ato më të vështirat, favorizon lidhjen. Menaxhimi i krizës me besnikëri ndihmon. Çdo krizë mund të jetë evolucionare, mund të jetë një mundësi mësimi. Rreziku i vërtetë nuk është momenti kritik, është ajo që ne mendojmë për të. Nëse arrini të gjeni dikë me të cilin mund të kuptoheni, duke pranuar pikat e dobësisë së njëri-tjetrit, duke i konsideruar me dashuri dhe respekt, përqindjet që bashkimi ynë vazhdon të përmbushë me kalimin e kohës janë sigurisht më të larta. Dashuria është zgjedhja që partnerët duhet të bëjnë çdo ditë. Mbajtja e dashurisë gjallë kërkon angazhim. Dhe, ia vlen!
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
